วันที่ 2 มิถุนายน 2563 เวลา 10.00น. ศาลปกครองกลางอ่านคำสั่งศาลปกครองสูงสุด ในคดีหมายเลขดำที่ 1531/2557 หมายเลขแดงที่ 1309/2562 ที่นายวัฒนา อัศวเหม อดีต รมช.มหาดไทย ฟ้องอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ และปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จากกรณีคำสั่งอธิบดีกรมควบคุมมลพิษที่ 118/2557 ลว. 18 เมษายน 2557 ซึ่งให้นายวัฒนาชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่กรมควบคุมมลพิษ อันเนื่องมาจากความเสียหายจากการดำเนินโครงการออกแบบรวมก่อสร้างระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสีย เขตควบคุมมลพิษ จ.สมุทรปราการฝั่งตะวันออกและฝั่งตะวันตก (คลองด่าน) เป็นเงินจำนวน 17,157,149,758 บาท กับอีก 121,343,887.19 เหรียญสหรัฐอเมริกา และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ 9/2557 ลว. 27 มิถุนายน 2557 ที่ยกอุทธรณ์ของนายวัฒนา เป็นคำสั่งและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย

โดยก่อนหน้านี้ศาลปกครองชั้นต้นพิพากษาเพิกถอนคำสั่งกรมควบคุมมลพิษ ที่ 118/2557 ลว. 18 เมษายน 2557 กรณีที่สอง เฉพาะส่วนที่ให้นายวัฒนารับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนเกินกว่า 4,526,789,829 บาท และ 36,403,166.157 เหรียญสหรัฐอเมริกา และเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่ 9/2557 ลว. 27 มิถุนายน 2557 เฉพาะส่วนที่ยกอุทธรณ์ของนายวัฒนาในส่วนดังกล่าว

โดยให้มีผลย้อนหลังไปถึงวันที่ออกคำสั่งและวันที่มีคำวินิจฉัยอุทธรณ์ ต่อมา ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ได้ยื่นคำอุทธรณ์โดยมีคำขอให้ศาลปกครองสูงสุดมีคำพิพากษาแก้คำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้น เป็นให้ผู้ฟ้องคดีชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามคำสั่งกรมควบคุมมลพิษ ที่ 118/2557 ลว. 18 เมษายน 2557 และตามคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ที่ 9/2557 ลว. 27 มิถุนายน 2557 แต่ศาลปกครองชั้นต้นมีคำสั่งไม่รับคำอุทธรณ์ ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจึงยื่นอุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวของศาลปกครองชั้นต้นต่อศาลปกครองสูงสุด

ทั้งนี้ ศาลปกครองสูงสุดเห็นว่า เมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่าปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ยื่นอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้นภายในเวลาที่กำหนด และมีรายการครบถ้วน ปฏิบัติตามเงื่อนไขในการอุทธรณ์อย่างครบถ้วน จึงชอบที่องค์คณะตุลาการศาลปกครองชั้นต้นจะระบุคำอุทธรณ์ไว้พิจารณา แต่การที่ศาลปกครองชั้นต้นพิจารณาคำอุทธรณ์ดังกล่าวแล้วมีคำสั่งไม่รับคำขอในข้อ 3 ไว้พิจารณา เนื่องจากในคำร้องมีการบรรยายว่า “ขอศาลปกครองสูงสุดได้โปรดพิจารณาแก้คำพิพากษา...”

โดยศาลปกครองชั้นต้นเห็นว่า ไม่เกี่ยวกับประเด็นที่กล่าวกันมาแต่ศาลปกครองชั้นต้น จึงไม่รับคำขอในส่วนดังกล่าว แต่รับคำขอในส่วนอื่นนั้น ศาลปกครองสูงสุดไม่เห็นพ้องด้วย โดยมีเหตุผลว่า

1.คำขอของปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมีประการเดียวในส่วนดังกล่าว ไม่มีคำขอในส่วนอื่น หากไม่รับอุทธรณ์คำขอในส่วนดังกล่าว จะทำให้คำอุทธรณ์ไม่มีคำขอที่ศาลปกครองสูงสุดจะพิพากษาในทางที่จะเป็นคุณแก่ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองได้เลย

2.การวินิจฉัยเนื้อหาคำขออุทธรณ์ว่าจะรับฟังในการวินิจฉัยประเด็นอุทธรณ์ได้หรือไม่ ไม่ใช่เรื่องเกี่ยวกับคำขอท้ายอุทธรณ์แต่ประการใดหากคำขอท้ายอุทธรณ์ไม่เกี่ยวกับประเด็นที่กล่าวกันมาแต่ศาลปกครองชั้นต้นศาลปกครองสูงสุดจะวินิจฉัย ไม่ใช่เรื่องจะสั่งไม่รับคำขอดังกล่าวในชั้นตรวจอุทธรณ์แต่ประการใด

3.การสั่งไม่รับอุทธรณ์บางส่วนดังกล่าวนั้น จะทำให้คำขอท้ายอุทธรณ์หมดไป เป็นผลให้คำอุทธรณ์ไม่สมบูรณ์ครบถ้วน

ดังนั้นก็ชอบที่ศาลปกครองชั้นต้นจะสั่งให้ผู้อุทธรณ์แก้ไขเพิ่มเติมคำขออุทธรณ์เพื่อให้สมบูรณ์ครบถ้วน ทั้งนี้ศาลปกครองสูงสุดพิเคราะห์ข้อความในคำขอส่วนดังกล่าวแล้ว เห็นว่าผู้อุทธรณ์ได้ยืนยันว่าคำสั่งและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองเป็นคำสั่งที่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งอนุมานว่ามีเจตนารมณ์ที่จะให้ศาลปกครองสูงสุดพิพากษายกฟ้อง

ทั้งนี้อาศัยเหตุผลดังกล่าวจึงชอบที่ศาลปกครองสูงสุดจะรับคำอุทธรณ์ของปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในส่วนที่ขอให้นายวัฒนาชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามคำสั่งกรมควบคุมมลพิษที่ 118/2557 ลว. 18 เมษายน 2557 และตามคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ที่ 9/2557 ลว. 27 มิถุนายน 2557 ไว้พิจารณา โดยอนุมานว่าคำขอดังกล่าวเป็นคำขอที่มีวัตถุประสงค์ที่จะให้ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่าคำสั่งและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองเป็นคำสั่งที่ชอบด้วยกฎหมายชอบด้วยกฎหมาย และให้ศาลปกครองสูงสุดพิพากษายกฟ้อง ดังนั้นจึงมีคำสั่งกลับคำสั่งของศาลปกครองชั้นต้นที่ไม่รับอุทธรณ์ของปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในส่วนของคำขอดังกล่าวไว้พิจารณา เป็นให้รับคำอุทธรณ์ในส่วนของคำขอดังกล่าวไว้พิจารณาพิพากษาต่อไป