รัฐบาลเดินหน้าเต็มสูบทุกทางแก้ฝุ่นระยะยาว สั่งเข้มประกาศผู้นำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ต้องมีใบรับรองปลอดเผา 

เมื่อวันที่ 2 ก.พ.2568 นายอนุกูล พฤกษานุศักดิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า รัฐบาลเร่งดำเนินมาตรการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในทุกมิติ เพื่อลดการสะสมของฝุ่นจากการเผาในแหล่งเพาะปลูกทั้งในและนอกประเทศ ด้วยการสนับสนุนวัตถุดิบทางการเกษตรที่ปราศจากการเผา โดยกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ ได้ประชุมร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ตามข้อสั่งการของนายกรัฐมนตรี เพื่อกำหนดแนวทางลดปัญหาฝุ่น PM 2.5 ข้ามพรมแดน ทั้งนี้ ที่ประชุมเห็นชอบในหลักการ ที่จะดำเนินการกับข้าวโพด ที่ใช้เป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์เป็นลำดับแรก โดยจะออกประกาศกระทรวงพาณิชย์กำหนดมาตรการควบคุมการนำเข้าข้าวโพดจากต่างประเทศ เพื่อป้องกันการนำเข้าข้าวโพดที่มาจากการเผา 

นายอนุกูล กล่าวต่อว่า สำหรับมาตรการที่เตรียมประกาศใช้ ผู้นำเข้าต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กรมการค้าต่างประเทศกำหนด ต้องแสดงเอกสารประกอบการนำเข้า ทั้งแบบฟอร์มการแจ้งข้อมูลประกอบการนำเข้า ตามที่กำหนด เอกสารรับรองจากหน่วยงานผู้มีอำนาจอย่างเป็นทางการ (Competent Authority : CA) ของประเทศผู้ส่งออกว่าสินค้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่นำเข้า เป็นสินค้าที่มาจากแหล่งเพาะปลูกที่ไม่มีการเผา และพิสูจน์ได้ว่า  ผู้เพาะปลูก ผู้ส่งออก ผู้รวบรวมมีระบบการตรวจสอบย้อนกลับ และต้องมีภาพแผนที่แสดงถึงแปลงที่ใช้ในการเพาะปลูกให้ชัดเจน ซึ่งแนวทางทั้งหมดจะต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ขององค์การการค้าโลก (WTO) และพันธกรณีตาม FTAs รวมทั้งไม่สร้างภาระให้กับผู้ประกอบการ โดยจะเสนอให้คณะกรรมการนโยบายข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (นบขพ.) และคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาต่อไป

ทั้งนี้ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นสินค้าที่ไทยผลิตได้ประมาณ 4 – 5 ล้านตันต่อปี ขณะที่มีความต้องการใช้ประมาณ 8 – 9 ล้านตันต่อปี จึงมีความจำเป็นต้องมีการนำเข้าจากประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ เมียนมา สปป.ลาว และกัมพูชา ซึ่งที่ผ่านมามีการนำเข้าประมาณปีละ 1.3 - 1.8 ล้านตัน แต่ปี 2567 นำเข้าถึง 2 ล้านตัน เป็นการนำเข้าจากเมียนมามากที่สุดในสัดส่วนร้อยละ 87 ของปริมาณการนำเข้า รองลงมา คือ สปป.ลาว ร้อยละ 12.61 และ กัมพูชา ร้อยละ 0.39 ตามลำดับ โดยทางกรมการค้าต่างประเทศจะร่วมมือกับทูตพาณิชย์ในเมียนมา เพื่อรวบรวมรายชื่อผู้ส่งออกที่ไม่ใช้การเผา และเจรจาจับคู่ธุรกิจกับผู้ประกอบการไทย รวมทั้งเร่งประชาสัมพันธ์ให้ประเทศเพื่อนบ้านทราบถึงมาตรการดังกล่าว เพื่อบรรเทาปัญหาฝุ่นควันข้ามพรมแดนซึ่งเป็นประเด็นสำคัญระดับชาติ

“รัฐบาลมุ่งสร้างมาตรฐานสินค้านำเข้า และส่งเสริมความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ของไทยในการค้าระหว่างประเทศ โดยสนับสนุนการจับคู่ธุรกิจระหว่างผู้ส่งออกที่ปลอดการเผากับผู้นำเข้าที่ต้องการสินค้าเกษตรคุณภาพ สำหรับมาตรการดังกล่าว จะเริ่มจากข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ก่อนขยายสู่สินค้าเกษตรอื่น ๆ เพื่อช่วยส่งเสริมทั้งเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกันอย่างสมดุล ซึ่งจะพิจารณาผลกระทบต่ออุตสาหกรรมที่ใช้ข้าวโพดอย่างรอบด้านเพื่อให้เกิดผลกระทบน้อยที่สุด” นายอนุกูล กล่าว