อดีตสว.ร้องผู้ตรวจฯ ส่งศาลรธน.ตีความ"รัฐสภา"ไม่ทำประชามติ ถามประชาชนต้องการแก้รธน.หรือไม่ ขัดรธน.-คำวินิจฉัยศาลหรือไม่

เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2568 ที่สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน ถนนแจ้งวัฒนะ กรุงเทพฯ นายดิเรกฤทธิ์ เจนครองธรรม อดีตสมาชิกวุฒิสภา เข้ายื่นคำร้องต่อผู้ตรวจการแผ่นดิน ขอให้พิจารณาส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยว่า การที่รัฐสภาไม่ทำประชามติสอบถามประชาชนว่าต้องการให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญก่อนดำเนินการยกร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญนั้น เป็นการกระทำมิชอบด้วยรัฐธรรมนูญ และขัดคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ที่ 4/2564 ที่ระบุว่า รัฐสภาไม่มีอำนาจแก้ไขรัฐธรรมนูญทั้งฉบับหรือไม่

โดย นายดิเรกฤทธิ์ กล่าวว่า ตนเห็นกระบวนการของรัฐสภาที่เอาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญของพรรคการเมืองเข้าไปพิจารณาในที่ประชุมรัฐสภา ซึ่งคิดว่ามันผิดขั้นตอนสำคัญของรัฐธรรมนูญ เราเคยมีปัญหานี้เมื่อปี 2564 สมัยที่ตนเป็นวุฒิสภา เราเห็นว่ารัฐสภาไม่มีอำนาจที่จะพิจารณาแก้ไขรัฐธรรมนูญทั้งฉบับได้ รัฐธรรมนูญให้ทำได้เฉพาะการแก้ไขเพิ่มเติม แต่ขณะนั้นพรรคเพื่อไทยได้มีการเสนอให้เพิ่มเติมหมวด 15/1 ว่าด้วยการเขียนรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ซึ่งเกินอำนาจของรัฐสภา วุฒิสภาขณะนั้น โดย นายสมชาย แสวงการ และนายไพบูลย์ นิติตะวัน จึงได้เสนอญัตติให้รัฐสภาลงมติว่าเป็นปัญหาการทำหน้าที่ของรัฐสภา และส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณา ซึ่งก็มีคำวินิจฉัยที่ 4/2564 ออกมา มีความชัดเจนว่า การเสนอร่างที่มีหมวดใหม่แบบนี้ แปลว่าเป็นการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่เกินอำนาจรัฐสภา ศาลรัฐธรรมนูญบอกให้เราเข้าใจได้ว่าต้องทำประชามติถามอำนาจที่เหนือกว่ารัฐสภาก่อน

"ก็คือต้องทำประชามติ ก่อนที่จะเอาร่างพวกนี้เข้ามาพิจารณาในรัฐสภา แต่ทุกวันนี้มีการฝ่าฝืน จงใจไม่ปฏิบัติตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ โดยเอาทั้ง 3 ร่าง มาพิจารณาลงมติรับหลักการในวาระที่ 1 แล้ว และใช้ร่างของพรรคประชาชน (ปชน.) เป็นหลัก มีการตั้งกรรมาธิการเพื่อดำเนินการในรายละเอียด และจะแปรญัตติในวาระที่ 2 และ 3 ต่อไป ผมจึงเห็นว่า จำเป็นต้องหยุดความเสียหายของประเทศชาติ ถ้าการดำเนินการแบบนี้ขัดกับรัฐธรรมนูญ จึงมาร้องต่อผู้ตรวจการแผ่นดินเพื่อให้พิจารณาส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญ ได้ชี้ขาดว่าการกระทำดังกล่าวของรัฐสภาชอบด้วยรัฐธรรมนูญหรือไม่ และชอบด้วยคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญหรือไม่ หากศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยเห็นตามที่เราร้อง การดำเนินการแก้ไขขณะนี้ก็จะต้องยุติลง"

นายดิเรกฤทธิ์ ยังเห็นว่า การพิจารณาของผู้ตรวจการแผ่นดินคงใช้เวลาไม่นาน เพราะประเด็นที่ร้องมีเพียงนิดเดียว คือกระบวนการของรัฐสภาที่ไม่ทำประชามติถามประชาชนว่าเห็นควรแก้รัฐธรรมนูญก่อน ชอบหรือไม่ ประชาชนอาจจะยังต้องการรัฐธรรมนูญฉบับนี้อยู่ก็ได้ แต่รัฐสภากลับไปลงมติรับหลักการและตั้งกรรมาธิการ เสมือนว่าพวกเราไม่เอารัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันแล้ว ซึ่งตนเองเห็นว่ากระทบสิทธิเสรีภาพของประชาชนโดยตรง แต่ประชาชนฟ้องตรงต่อศาลรัฐธรรมนูญไม่ได้ ก็ต้องมายื่นต่อผู้ตรวจการแผ่นดิน ให้ส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย

- 006