เมื่อเข้าสู่ช่วงฤดูฝน หนึ่งในโรคที่คนไทยควรระวังให้ดีคือไข้เลือดออกโรคติดต่อจากยุงลายที่พบได้บ่อยในเขตร้อนชื้นอย่างบ้านเรา ซึ่งมักมีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงหน้าฝน เนื่องจากมีน้ำขังตามภาชนะและแหล่งน้ำธรรมชาติต่าง ๆ เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายชั้นดี หากไม่ระวังอาจส่งผลกระทบรุนแรงถึงชีวิตได้

บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับอาการของไข้เลือดออก วิธีป้องกัน และสิ่งที่ควรทำเมื่อพบผู้ป่วย เพื่อเตรียมรับมืออย่างถูกต้อง

ไข้เลือดออก คืออะไร ?

ไข้เลือดออก (Dengue Fever) เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี (Dengue Virus) ซึ่งมียุงลายเป็นพาหะนำโรค โดยเฉพาะ ยุงลายบ้าน และ ยุงลายสวน เมื่อยุงตัวเมียกัดคนที่มีเชื้อไวรัสอยู่ในกระแสเลือด และไปกัดคนอื่นต่อ จะทำให้เชื้อไวรัสเข้าสู่ร่างกายผ่านน้ำลายของยุง

อาการของไข้เลือดออก

อาการของไข้เลือดออก แบ่งได้เป็น 3 ระยะ ได้แก่

1. ระยะไข้สูงเฉียบพลัน

ผู้ป่วยจะมีไข้สูงเกิน 39 องศาเซลเซียสอย่างรวดเร็ว ปวดศีรษะ ปวดกระบอกตา ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และอาจมีผื่นแดงขึ้นตามตัวร่วมด้วย

2. ระยะวิกฤต

ในช่วงนี้ไข้จะลดลง แต่อาจเกิดภาวะช็อกจากการรั่วของพลาสมาในเส้นเลือด ส่งผลให้มีอาการหน้ามืด ชีพจรเบา ความดันต่ำ อาจมีเลือดออกง่ายตามผิวหนัง เลือดกำเดาไหล หรืออาเจียนเป็นเลือด

3. ระยะฟื้นตัว

อาการไข้จะลดลง ร่างกายเริ่มดีขึ้น ความอยากอาหารกลับมา แต่ต้องเฝ้าระวังอาการแทรกซ้อน เช่น ตับโต หรือภาวะน้ำเกิน

วิธีป้องกันไข้เลือดออก

แม้ไข้เลือดออกจะยังไม่มีวัคซีนที่ครอบคลุมทุกสายพันธุ์ในไทย การป้องกันที่ดีที่สุดจึงคือการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย และป้องกันไม่ให้ถูกยุงกัด

• กำจัดแหล่งน้ำขัง เช่น แจกันน้ำ ถังน้ำ กระถางต้นไม้ จานรองกระถาง
• ใส่ฝาปิดภาชนะเก็บน้ำ ให้มิดชิด
• เลี้ยงปลากินลูกน้ำ ในอ่างบัวหรือแหล่งน้ำ
• ใส่เสื้อแขนยาว กางเกงขายาว เมื่อต้องอยู่ในบริเวณที่มียุงชุกชุม
• ทายากันยุง หรือใช้สเปรย์ไล่ยุง
• ติดมุ้งลวด มุ้งนอน เพื่อลดโอกาสถูกยุงกัด

ควรทำอย่างไรเมื่อสงสัยว่าเป็นไข้เลือดออก ?

หากมีไข้สูงติดต่อกัน 2-3 วัน ไม่ลดลงด้วยยาลดไข้ทั่วไป และมีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ปวดเมื่อยตัว หรือมีผื่นแดง ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัยอย่างถูกต้อง ห้ามซื้อยารับประทานเอง โดยเฉพาะยากลุ่มแอสไพริน หรือยาแก้อักเสบบางชนิด เนื่องจากอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดเลือดออกได้

สรุป

ไข้เลือดออกเป็นโรคติดต่อที่อาจดูเหมือนโรคทั่วไป แต่หากปล่อยไว้อาจรุนแรงจนเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ ดังนั้น การป้องกันจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกครอบครัวควรใส่ใจ ตั้งแต่กำจัดแหล่งน้ำขัง ป้องกันยุงกัด และหากมีอาการต้องสงสัย ควรรีบพบแพทย์โดยเร็ว

เพราะ “รู้ทัน ป้องกันได้” จะช่วยลดโอกาสในการเจ็บป่วยจาก ไข้เลือดออก ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และทำให้ทุกคนในครอบครัวปลอดภัยในช่วงฤดูฝนนี้