เลซิติน หลายคนคงจะไม่คุ้นกับสารนี้กันเท่าไหร่แต่รู้หรือไม่ว่าเป็นสาระสำคัญที่มีประโยชน์มากมายเกินกว่าที่หลายๆ คนจะคาดคิด เรามาทำความรู้จักเลซิตินกันเพิ่มมากขึ้นดีกว่า

เลซิติน คือ สารประกอบที่มีความซับซ้อน ซึ่งจัดเป็นไขมันที่เรียกว่า “ฟอสโฟลิพิด” (Phospholipid) หรือมีชื่ออีกอย่างหนึ่งว่า เลซิติน ฟอสโฟลิพิด ฟอสฟาติดิลโคลีนซึ่งมีน้ำหนักใกล้เคียงกับไตรกลีเซอไรด์ และมีโครงสร้างแยกออกเป็น 5 ส่วน คือ กรดไขมันอิ่มตัว กรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง (กรดไขมันจำเป็น) เกลือฟอสเฟตแอลกอฮอล์ และกลีเซอรอล นอกจากนี้ มักพบโมเลกุลของวิตามินบีรวมอยู่ด้วย เช่น โคลีน (Choline) อิโนซิทอล (Inosital) รวมถึงกรดอะมิโนบางชนิด ทำให้เลซิตินมีคุณค่าทางโภชนาการจากสารอาหารต่างๆ ที่ประกอบอยู่นั่นเอง

เลซิติน พบได้ตามธรรมชาติจาก 2 แหล่งที่สำคัญ คือ

l ร่างกายมนุษย์ สามารถผลิต “เลซิติน” ขึ้นได้เองโดย “ตับ” สารตั้งต้นที่ร่างกายใช้ผลิตเลซิติน เช่น กรดไขมันจำเป็น วิตามินบี และสารอาหารสำคัญอื่นๆ หากร่างกายได้รับสารอาหารต่างๆ เหล่านี้ไม่เพียงพอจะส่งผลให้ร่างกายสร้างเลซิตินได้ไม่เพียงพอ

l แหล่งธรรมชาติ พบได้ทั้งในพืชและสัตว์ โดยจะพบมากในไข่แดง ถั่วเหลือง เมล็ดทานตะวัน ถั่วลิสง จมูกข้าวสาลี เป็นต้น ส่วนใหญ่อาหารเหล่านี้มักจะให้คอเลสเตอรอลสูงด้วย

คุณประโยชน์ของเลซิติน

1.ช่วยลดการเกิดภาวะไขมันพอกตับ

l โคลีนในเลซิตินเป็นส่วนประกอบที่สำคัญในการทำงานของเซลล์ โดยเฉพาะเซลล์ตับ พบว่าหากขาดโคลีนจะทำให้เกิดภาวะไขมันพอกตับได้

l โคลีนจะมีผลในการเร่งการเผาผลาญไขมันที่ตับ ทำให้ไขมันถูกนำไปใช้เป็นพลังงานมากขึ้น

l เลซิตินมีผลในการช่วยลดไขมันในเลือด โดยเฉพาะไขมันคอเลสเตอรอลที่เป็นตัวการสำคัญในการทำให้เกิดภาวะไขมันพอกตับ ดังนั้น การรับประทานเลซิตินจะทำให้ลดโอกาสเกิดภาวะไขมันพอกตับได้

2.ช่วยลดไขมันคอเลสเตอรอล ป้องกันโรคสมองและหัวใจขาดเลือด

จากคุณสมบัติของไขมันคอเลสเตอรอลที่ไม่ละลายรวมตัวกับน้ำ ทำให้ไขมันคอเลสเตอรอลไม่ละลายในเลือด แต่จะจับตัวเป็นก้อนตกตะกอนอยู่ตามผนังเส้นเลือด
ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดหลอดเลือดอุดตัน และโรคสมองและหัวใจขาดเลือดตามมาได้ในที่สุด ซึ่งเลซิตินจะมีคุณสมบัติช่วยทำให้ไขมันคอเลสเตอรอลและน้ำรวมตัวกันได้ดีขึ้น ส่งผลให้ไขมันคอเลสเตอรอลไม่เกาะติดกับผนังเส้นเลือดจนเกิดการอุดตัน และช่วยเพิ่มระบบไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น นอกจากนั้นเลซิตินช่วยลดปริมาณไขมันคอเลสเตอรอลในเลือด โดยช่วยในกระบวนการเผาผลาญไขมันของตับ ส่งผลให้ร่างกายมีการนำไขมันไปใช้เป็นพลังงานได้ดีขึ้น

นอกจากนั้นเลซิตินยังมีส่วนช่วยลดการดูดซึมและเพิ่มการขับถ่ายไขมันคอเลสเตอรอลทางอุจจาระ และยังช่วยเพิ่มสัดส่วนของไขมันเอชดีแอล คอเลสเตอรอล
(HDL-Cholesterol) ที่เป็นไขมันชนิดดี ที่มีหน้าที่นำพาไขมันที่สะสมและอุดตันตามผนังเส้นเลือดกลับไปทำลายที่ตับ ส่งผลในการช่วยลดระดับไขมันคอเลสเตอรอลได้อีกทางหนึ่ง

3.ประโยชน์ด้านอื่นๆ ต่อสุขภาพ

l ช่วยป้องกันการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี ในผู้ที่มีภาวะไขมันคอเลสเตอรอลในเลือดสูง

l เลซิตินเป็นองค์ประกอบของเยื่อบุผิวของเซลล์ เพราะร่างกายจะนำเลซิตินไปใช้ในการสร้างเยื่อบุผิวเซลล์ต่างๆ เช่น เซลล์เม็ดเลือด เซลล์กล้ามเนื้อ เซลล์ผิวหนัง รวมถึงเซลล์ของอวัยวะต่างๆ

l ช่วยในกระบวนการดูดซึมวิตามินที่ละลายในไขมันได้ดีขึ้น การรับประทานเลซิติน จะช่วยให้ร่างกายสามารถนำวิตามินที่ละลายในไขมัน เช่น วิตามินเอ ดี อี และ เค ดูดซึมและนำไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

l ช่วยควบคุมน้ำหนักของร่างกาย เพราะเลซิตินจะช่วยทำให้ไขมันกระจายตัวเป็นอนุภาคเล็กๆ ที่แขวนลอยในน้ำซึ่งจะทำให้ร่างกายเผาผลาญไขมันคอเลสเตอรอลได้ดีขึ้น

เมื่อทราบว่าเลซิตินมีประโยชน์มากขนาดนี้แล้ว อย่าลืมที่จะรับประทานอาหารจากแหล่งที่ได้กล่าวไปข้างต้นเพื่อที่ได้สารเลซิตินดูแลร่างกายของทุกๆ คนกัน

กองประชาสัมพันธ์

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย