ในสังคมปัจจุบันนี้ผู้คนต่างให้ความสนใจกับภาพลักษณ์ภายนอกและสุขภาพภายในเพื่อที่จะได้ดูดีควบคู่กับสุขภาพที่แข็งแรง จึงเกิดกระแสของความนิยมการออกกำลังกายในฟิตเนส อาหารคลีน การงดบริโภคไขมันทราน ก่อนหน้านี้ทุกคนคงคุ้นเคยกับมังสวิรัติแต่ปัจจุบันนี้เทรนด์ที่มาแรงอีกเทรนด์หนึ่งก็คือวีแกน ซึ่งมั่นใจว่าท่านผู้อ่านหลายๆ ท่านคงเคยได้ยินแน่นอนแต่อาจยังไม่ค่อยมั่นใจนักว่าจริงๆ แล้ววีแกนที่ทุกคนพูดถึงคืออะไร ใช่มังสวิรัติหรือเปล่า แตกต่างกันอย่างไร เราจึงมาทำความรู้จักกับวีแกนกันดีกว่า

วีแกน (Vegan) คือการงดไม่บริโภคเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์อาหารที่มาจากสัตว์ทุกชนิด ซึ่งอาจมีความคล้ายคลึงกับการกินเจหรือมังสวิรัติแต่วีแกนนั้นไม่เพียงแค่งดบริโภคเนื้อสัตว์เท่านั้น แต่หากยังงดและหลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ต่างๆที่มาจากสัตว์หรือมีกระบวนการวิธีซึ่งได้มาจากการทรมานสัตว์ เช่น เครื่องสำอางที่มีการทดลองกับสัตว์ ซึ่งในปัจจุบันการบริโภคแบบวีแกนนั้นยังมีข้อถกเถียงอยู่มาก และยังมีผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับแนวความคิดแบบนี้อยู่มากข้อดีและประโยชน์ที่ได้จากการดำรงชีวิตตามแบบวีแกนนั้นก็คือ ร่างกายและระบบย่อยอาหารไม่ทำงานหนัก เนื่องจากไม่ต้องย่อยเนื้อสัตว์ รับวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระต่างๆ อย่างเต็มที่จากการบริโภคผักและผลไม้จำนวนมาก ทำให้มีรูปร่างที่ดี ช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและลดการฆ่าสัตว์ และผลทางอ้อมคือ เนื่องจากเมื่อปรับเปลี่ยนระบบการกิน ร่างกายในระยะแรกเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง จึงทำให้ต้องดูแลตัวเองมากขึ้นโดยการนอนหลับให้เพียงพอและรู้สึกดีที่ได้ทำบุญและไม่ต้องเบียดเบียนสัตว์อื่น และในปัจจุบันก็มีอาหารสำเร็จรูปและร้านอาหารวีแกนมากมายที่น่ารับประทานมากเพื่อเป็นทางเลือกแก่ผู้บริโภค นอกจากข้อดีที่กล่าวไปนั้นวีแกนก็อาจมีข้อเสียคือ อาจทำให้ร่างกายอ่อนเพลียมีอารมณ์แปรปรวนได้ง่ายผิวพรรณไม่สดใสเนื่องจากขาดกรดอะมิโนจำเป็นที่ได้จากสัตว์หรือผลิตภัณฑ์ที่ได้จากสัตว์ มีกรณีตัวอย่างของหญิงสาวชาวอเมริกันรายหนึ่งที่บริโภควีแกนติดต่อกันนานถึง 4 ปี พบว่าเธอนั้นมีผิวพรรณที่หยาบกระด้างไม่สดใส และประจำเดือนของเธอเริ่มมาไม่สม่ำเสมอ แต่หลังจากนั้นเธอจึงเริ่มกลับมากินเนื้อสัตว์ ไข่ เธอพบว่าร่างกายเธอเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นผิวพรรณกลับมาดีขึ้น เธอไม่มีอารมณ์หงุดหงิดง่ายอีกต่อไป แต่ผลกระทบในระยะแรกคือเธอปวดท้องจากอาการท้องอืดเนื่องจากร่างกายไม่สามารถย่อยเนื้อสัตว์ได้ดีเท่าที่ควร

ทั้งนี้หากเราต้องการที่จะบริโภคและใช้ชีวิตแบบวีแกนแล้วนั้นสิ่งที่ควรคำนึงถึงคือ สุขภาพ จึงควรที่จะรับประทานอย่างถูกวิธีเพื่อที่จะให้ได้รับสารอาหารให้ครบถ้วน โดยเฉพาะสารอาหารในกลุ่มโปรตีนและธาตุเหล็กซึ่งอาจหาได้จากถั่วเหลือง ถั่วพิสตาชิโอ อัลมอนด์ ถั่วแระ เมล็ดเจีย ผักโขมนอนหลับพักผ่อนและออกกำลังกายตามสมควร นอกจากร่างกายแล้วด้านจิตใจและสังคมก็เช่นกัน โดยไม่ควรกดดันตัวเองเกินไปนัก ค่อยๆ ปรับวิธีการกินและพูดคุยกับคนรอบข้างให้เข้าใจ มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นและทำใจให้เป็นกลางหากผู้อื่นไม่ได้เห็นด้วยกับแนวความคิดของเรา

ปกฉัตร กุศลกรรมบถ

ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย