จากข้อมูลของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และศูนย์วิจัยผลลัพธ์ทางสุขภาพและโอสถกรรมานุบาลคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา พบว่า ทั่วโลกมีผู้เสียชีวิตจากเชื้อดื้อยาประมาณ 700,000 คน/ปี หากไม่มีการแก้ปัญหาอย่างจริงจัง คาดว่าในปี ค.ศ.2050 การเสียชีวิตจะสูงถึง 10 ล้านคน สำหรับประเทศไทย ข้อมูลปี 2552 พบมีการผลิตและนำเข้ายาปฏิชีวนะสูงมากถึง 11,000 ล้านบาท และพบว่ามีการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่สมเหตุสมผลส่งผลให้ปัญหาเชื้อดื้อยาในประเทศไทยมีแนวโน้มมากขึ้น นอกจากการได้รับยาปฏิชีวนะทางตรงแล้วเรายังได้รับยาปฏิชีวนะทางอ้อมซึ่งเป็นผลจากการบริโภคเนื้อสัตว์และอาหารทะเลที่มียาปฏิชีวนะตกค้างอยู่ เนื่องจากต้องการที่จะเพาะเลี้ยงสัตว์ให้ได้ปริมาณมากๆ ให้สัตว์อยู่บริเวณที่แออัดหรือแม้กระทั่งการใช้ยาปฏิชีวนะเกินจำเป็นจึงทำให้เกิดเชื้อดื้อยาขึ้นซึ่งเชื้อเหล่านี้และยาปฏิชีวนะในสัตว์อาจปนเปื้อนมาสู่เราได้

น้ำทะเลนั้นเป็นแหล่งของความหลากหลายทางชีวภาพที่อุดมสมบูรณ์มีสิ่งมีชีวิตหลากหลายชนิดอาศัยอยู่ในระบบนิเวศไม่ว่าจะเป็น หอย ปลาหมึก ปะการัง หรือสาหร่ายเองก็ตามสิ่งมีชีวิตเหล่านี้นั้นได้มีการปรับตัวผ่านวิวัฒนาการเพื่อให้สามารถอยู่รอดและทนทานต่อแบคทีเรียที่มีอยู่ในน้ำทะเล ทั้งสาหร่ายขนาดใหญ่ (seaweed) และสาหร่ายขนาดเล็ก(diatom) ต่างสามารถผลิตสารออกฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาอย่างเช่น สารสีต่างๆ, กรดไขมัน, โพลิแซคคาไรด์, เปปไทด์,โฟลโรแทนนินและเทอปีน ซึ่งต่างมีฤทธิ์ในการต่อต้านแบคทีเรียโดยเฉพาะแบคทีเรียก่อโรค อย่างที่ทราบกันว่าสาหร่ายนั้นถูกอุปโภคและบริโภคมาอย่างยาวนานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันมีรายงานว่าลามินารินและฟูคอยแดนซึ่งเป็นพอลิแซคคาไรต์ที่ได้จากสาหร่ายนั้นมีฤทธิ์ในการต้านแบคทีเรียและปลอดภัยสำหรับการบริโภคมีการทดลองป้อนสารสกัดจากสาหร่าย สาหร่าย Laminaria digitate ซึ่งมีสารลามินารินและฟูคอยแดนสามสัปดาห์ในหมูก่อนที่จะนำไปโรงเชือด พบว่าเนื้อที่ได้นั้นมีคุณภาพของกรดไขมันที่ดีขึ้น และมีไขมันที่อิ่มตัวลดลง ส่วนในอาหารทะเลนั้นพบว่าบ่อยครั้งมีการปนเปื้อนเชื้อในจีนัส Vibrio ก็พบเช่นเดียวกันว่าปลาที่บริโภคสาหร่ายนั้นมีอัตราการตายจากการติดเชื้อที่ลดลง

สารออกฤทธิ์ที่มีประสิทธิภาพในการต่อต้านเชื้อแบคทีเรียนั้นยังคงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อทดแทนการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างที่เคยมีมาและปัจจุบันผู้บริโภคก็หันมาสนใจสารที่ได้จากธรรมชาติและสมุนไพร สารสกัดหรือแม้กระทั่งตัวสาหร่ายเองจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจซึ่งนอกจากจะให้สารที่มีฤทธิ์ในการต้านแบคทีเรียแล้วยังทำให้ได้สารหรือผลผลิตทางอ้อมที่มีสารอันมีประโยชน์แก่สุขภาพทางด้านอื่นๆ อีกด้วย

ที่มา: https://www.allaboutfeed.net/

Feed-Additives/Articles/2019/7/A-holistic-approach-to-enhanced-gut-health-450215E/

ปกฉัตร กุศลกรรมบถ

ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย