อากาศเปลี่ยนแปลงอันเป็นผลกระทบจากโลกร้อน ทำให้ผลไม้ไทยช่วงนี้ให้ผลผลิตพร้อมกันเป็นจำนวนมาก ส่งผลให้มีผลผลิตล้นตลาดและมีราคาจำหน่ายตกต่ำ ดังนั้นเพื่อรับมือกับปัญหานี้ เกษตรกร ผู้ประกอบการ ควรให้ความสำคัญในการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) เข้ามาช่วยป้องกันและแก้ปัญหา โดยเฉพาะในด้านการส่งออกผลไม้ในรูปของผลิตภัณฑ์แปรรูปมากกว่าการส่งออกผลสด ซึ่งจะก่อให้เกิดอุตสาหกรรมแปรรูปผลผลิตการเกษตรต่อเนื่อง และควรนำเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวเข้ามาช่วยยืดอายุผลผลิต เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาการกีดกันด้านแมลง โรคพืช สารเคมีตกค้าง รวมทั้งสร้างความแตกต่างของสินค้าด้วยการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ ซึ่งจะทำให้เพิ่มมูลค่าของสินค้าในตลาดนานาชาติได้

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) ได้เล็งเห็นความสำคัญในการแก้ไขปัญหาผลไม้ไทยล้นตลาด จึงได้นำเทคโนโลยีของ วว. ที่สามารถเข้ามาช่วยแก้ปัญหาดังกล่าว ซึ่งมีหลากหลายชนิด อาทิ

“เงาะ” สามารถแปรรูปได้หมดทั้งผล มีจำนวน 7 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่

1.น้ำเงาะเข้มข้น

2.เนื้อเงาะแผ่นกรอบ

3.เงาะแช่อิ่มอบแห้งในน้ำเสาวรส

4.น้ำส้มสายชูหมักและน้ำส้มสายชูพร้อมดื่มเพื่อสุขภาพจากน้ำเงาะ

5.เมล็ดเงาะเคลือบปรุงรส

6.ใยอาหารจากเปลือกเงาะ ซึ่งนำไปใช้เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์อาหารได้หลากหลายประเภท อาทิ ไอศกรีมเบเกอรี่ (ทดแทนแป้งสาลีได้สูงสุดถึง 30%) ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ (ไส้กรอก ลูกชิ้น)

7.แป้งจากเมล็ดเงาะ ใช้เป็นสารเพิ่มความข้นหนืดในน้ำสลัดไขมันต่ำ ซึ่งมีแคลอรี่น้อยกว่าน้ำสลัดสูตรไขมันปกติถึง 4 เท่า

“ลองกอง” แปรรูปได้ 5 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่

1.เครื่องดื่มน้ำลองกอง

2.แยมลองกอง

3.เยลลี่ลองกอง

4.ลองกองลอยแก้ว

5.ลองกองแช่อิ่มอบแห้ง

นอกจากนั้น วว. ยังได้แปรรูปผลไม้อื่นๆ ในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น ทุเรียน (ในรูปแบบแป้งทุเรียน) ลำไยแห้งสอดไส้วุ้นกรอบ ผลไม้แช่อิ่มอบแห้ง (มะม่วง สับปะรด ฝรั่ง มะละกอ กระท้อน) ผลไม้อบแห้ง (สตรอว์เบอร์รี่ พีช มังคุด) ผลิตภัณฑ์น้ำผลไม้พร้อมดื่ม (มะนาว มังคุด มะขาม กล้วยหอม ฟักข้าว) เป็นต้น

นอกจากนี้ วว. ยังมี เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวที่มีประสิทธิภาพในการยืดอายุการเก็บรักษาผลผลิตผลไม้ต่างๆ ซึ่งมีความสำคัญยิ่งในการทำให้ผลผลิตมีความสดและเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ได้แก่

การยืดอายุการเก็บรักษาเงาะ โดยใช้น้ำอิเล็กโตรไลท์ ทำให้เปลือกเงาะสด ช่วยยืดอายุผลเงาะสดได้นานถึง 10 วัน

การรมควันลำไย/ลิ้นจี่ด้วยซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ทำให้เปลือกสด ป้องกันเชื้อรา เก็บผลผลิตในห้องเย็น ช่วยยืดอายุได้นานถึง 40 วัน

การเคลือบผิวทุเรียน ช่วยยืดอายุได้ไม่น้อยกว่า 7 วัน โดยผลทุเรียนไม่แตกและกลิ่นไม่แรง

การเร่งการสุกและป้องกันโรคเน่าหลังการเก็บเกี่ยวมะม่วง ช่วยควบคุมการสุกให้มีคุณภาพสม่ำเสมอและตรงความต้องการของตลาด

การเคลือบผิวพืชตระกูลส้ม ยืดอายุผลผลิต ทำให้ผิวสะอาดเป็นมันวาว

สำหรับการสร้างความแตกต่างของ บรรจุภัณฑ์เพื่อการส่งออกและเพิ่มมูลค่าของสินค้า นับว่ามีความสำคัญและสามารถสร้างความโดดเด่นให้แตกต่างจากผลิตภัณฑ์คู่แข่งได้ วว. มีเทคโนโลยีบรรจุภัณฑ์ของ ศูนย์การบรรจุหีบห่อไทย ซึ่งมีศักยภาพในการวิจัยและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่มีรูปแบบได้มาตรฐาน มีความทันสมัย สวยงาม ช่วยสร้างการจดจำและช่วยปกป้องคุ้มครองสินค้าจากการขนส่ง เนื่องจากผู้บริโภคในปัจจุบัน ให้ความสำคัญกับบรรจุภัณฑ์ และเป็นเงื่อนไขหนึ่งที่สำคัญต่อการนำมาตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์นั้นๆ

เทคโนโลยี วว. ดังกล่าวข้างต้น มีการนำไปถ่ายทอดเทคโนโลยีให้กับกลุ่มเป้าหมาย ทั้งในรูปแบบเชิงสังคมและเชิงพาณิชย์อย่างต่อเนื่อง ทำให้เกษตรกร ผู้ประกอบการ SME วิสาหกิจชุมชน มีความเข้มแข็งในการประกอบการและได้ประยุกต์องค์ความรู้ไปใช้กับผลไม้อื่นๆ ก่อให้เกิดความหลากหลายของผลิตภัณฑ์และสร้างทางเลือกให้กับผู้บริโภคได้มากขึ้น นับเป็นความสำเร็จของ วว. ในการนำ วทน. เข้าไปช่วยตอบโจทย์และช่วยแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม

กองประชาสัมพันธ์

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)