นาทีนี้คงไม่มีใครไม่รู้จัก “ไวรัสโคโรนาที่เป็นสาเหตุของ COVID-19 ที่กำลังระบาดอย่างหนักไปทั่วโลกในขณะนี้โดยการแพร่กระจายจากคนหนึ่งไปยังอีกคนหนึ่ง เมื่อผู้ป่วยไอหรือจาม ทำให้ละอองไวรัสนั้นแพร่ไปในอากาศ เมื่อคนสุขภาพดีหายใจรับละอองเหล่านั้นเข้าไป หรือว่าละอองเหล่านั้นอยู่ตามพื้นผิวต่างๆ แล้วมีการสัมผัสพื้นผิวเหล่านั้น จากนั้นมีการจับที่อวัยวะที่เป็นเยื่อเมือกของร่างกาย เช่น ปาก จมูกหรือตา จะส่งผลให้คนสุขภาพดีมีโอกาสติดไวรัสนี้ได้

ไวรัสโคโรนาสามารถดำรงชีวิตอยู่ด้วยตนเองได้เป็นชั่วโมงถึงวันขึ้นอยู่กับวัสดุหรือพื้นผิวที่ไปเกาะ ตัวอย่างเช่น วัสดุประเภทโลหะ เช่น ลูกบิดประตู เครื่องประดับ เครื่องเงิน สามารถอยู่ได้ถึง 5 วัน วัสดุประเภทไม้ เช่น เฟอร์นิเจอร์ เตียง สามารถอยู่ได้ถึง 4 วัน วัสดุประเภทพลาสติก เช่น ภาชนะ บรรจุนม ขวดน้ำยา
ทำความสะอาด เบาะรถประจำทาง กระเป๋า เดินทาง ปุ่มกดลิฟต์ สามารถอยู่ได้ถึง 2-3 วัน วัสดุประเภทกล่องส่งของหรือกล่องไปรษณีย์สามารถอยู่ได้ถึง 24 ชั่วโมง วัสดุประเภททองแดง เช่น เหรียญ (เงิน) กาน้ำ อุปกรณ์ในครัว สามารถอยู่ได้ถึง 4 ชั่วโมง วัสดุประเภทอะลูมิเนียม เช่น กระป๋องโซดา ฟอยล์ ขวดน้ำ สามารถอยู่ได้ถึง 2-8 ชั่วโมง วัสดุประเภทแก้ว เช่น แก้วน้ำดื่ม ถ้วยตวง กระจก หรือหน้าต่าง สามารถอยู่ได้ถึง 5 วันขึ้นไป วัสดุประเภทเซรามิก เช่น จาน แก้ว วัสดุประเภทเครื่องปั้นดินเผา สามารถอยู่ได้ถึง 5 วัน วัสดุประเภทกระดาษ เวลาแตกต่างกัน บางชนิดอยู่ได้ไม่ถึงนาทีแต่บางชนิดอยู่ได้ถึง 5 วัน อาหาร ผักผลไม้ ควรล้างด้วยน้ำไหลผ่านก่อนรับประทาน และล้างมือทุกครั้งเมื่อสัมผัสกับอาหาร ที่ร้านค้า น้ำ มักไม่พบเชื้อไวรัสในน้ำดื่ม และน้ำยาทำความสะอาดสามารถฆ่าไวรัสได้

ไวรัสโคโรนาสามารถมีชีวิตอยู่ได้โดยเคลือบหรือเกาะที่พื้นผิวหลากหลายชนิด และมีการศึกษาพบว่ามีการตรวจพบ กรดนิวคลีอิกหรือสารพันธุกรรมที่พื้นรองเท้าของเจ้าหน้าที่ ในห้องผู้ป่วยวิกฤติของโรงพยาบาลประเทศจีน แต่อย่างไรก็ตามยังไม่ได้รับการยืนยันว่าสามารถส่งผลให้เกิดการติดเชื้อได้หรือไม่ ซึ่งห้องผู้ป่วยปกติจะพบการปนเปื้อนน้อยกว่าห้องผู้ป่วยวิกฤติ นักวิทยาศาสตร์ได้ทำการทดลองพบว่า ที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส สามารถกำจัดเชื้อในห้องปฏิบัติการได้ซึ่งโดยปกติแล้วในการกำจัดเชื้อไวรัสต้องใช้อุณหภูมิ 92 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15 นาที

สิ่งที่เราพึงกระทำคือการลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายเชื้อโรคนี้ โดยทำความสะอาดและทำการฆ่าเชื้อวัตถุสิ่งของ พื้นผิวในบ้านของเราทุกวัน รวมไปถึงโต๊ะ ลูกบิดประตู สุขภัณฑ์ในห้องน้ำ โทรศัพท์ เครื่องคอมพิวเตอร์และแป้นพิมพ์ รีโมทต่างๆ รวมถึงห้องน้ำ โดยการเช็ดถูด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ แอลกอฮอล์ร้อยละ 70 (ปริมาตร/ปริมาตร) ขึ้นไป ทำความสะอาดด้วยสบู่หรือน้ำยาทำความสะอาด ให้ทุกคนในบ้านรักษาความสะอาดทุกบริเวณ เพราะบุคคลที่มีการติดเชื้ออาจไม่แสดงอาการแต่หากเรารักษาความสะอาดก็จะป้องกันการแพร่ระบาดได้ ซึ่งเมื่อออกไปนอกบ้านเพื่อซื้ออาหารกลับมาต้องล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่อย่างน้อย 20 วินาที

ภัทรวดี เก่งกว่าสิงห์

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)