คำถาม ขอทราบวิธีปลูกมันสำปะหลังที่ไม่ใช้สารเคมีอย่างละเอียดครับ และต้องใช้พันธุ์อะไรจึงจะได้ผลผลิตที่ดีครับ

ทรงวุฒิ คุณาการ

อ.เมือง จ.ตราด

คำตอบ มันสำปะหลัง เป็นพืชหัว ผลผลิตที่ใช้ประโยชน์คือ ราก ที่มีการสะสมอาหาร เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทราย สภาพดินที่ไม่มีน้ำขัง มีการระบาย และอากาศดีพันธุ์ที่นิยมปลูก ได้แก่ พันธุ์ระยอง 1 พันธุ์ระยอง 60 และพันธุ์ระยอง 90

การคัดเลือกต้นพันธุ์มันสำปะหลัง โดยคัดเลือกต้นพันธุ์มันสำปะหลังที่สมบูรณ์ มีอายุแก่ตั้งแต่ 8 เดือนขึ้นไป ตัดลำต้นให้เป็นท่อนยาว 15-20 เซนติเมตร แล้วนำไปแช่ในน้ำหมักชีวภาพ ที่เจือจางด้วยน้ำในสัดส่วน 1:500 หรือ 1:1,000 เป็นเวลา 24 ชั่วโมง แล้วปลูกในพื้นที่ที่เตรียมไว้ โดยนำท่อนพันธุ์ที่เตรียมไว้ปักลงในดินให้ลึกประมาณ 2/3 ของท่อนพันธุ์ ควรระวังอย่าปักส่วนยอดลงดิน เพราะจะทำให้ตาไม่งอก ควรปักตรง 90 องศา หรือปักเฉียง 45 องศากับพื้นดิน จะปักแบบใดก็ให้ผลผลิตไม่แตกต่างกัน แต่จะสะดวกต่อการกำจัดวัชพืช ง่ายต่อการเก็บเกี่ยว และให้ผลผลิตสูงกว่าการปลูกแบบฝัง 15 เปอร์เซ็นต์

อายุเก็บเกี่ยวและระยะการปลูกมันสำปะหลังจะมีอายุการเก็บเกี่ยว ประมาณ 10-12 เดือน โดยใช้ระยะปลูกดังนี้พันธุ์ระยอง 1 ต้องใช้ระยะปลูก 100x100 เซนติเมตร พันธุ์ระยอง 60 ต้องใช้ระยะปลูก 60x100 เซนติเมตร และพันธุ์ระยอง 90 ต้องใช้ระยะปลูก 80x100 เซนติเมตร

การเตรียมดิน ให้ทำการไถกลบและพรวน อย่างน้อย 2-3 ครั้ง ลึก 20-30 เซนติเมตร เพื่อกลบเศษซากพืชจากฤดูก่อน และทำลายวัชพืชต่างๆ ให้ลดจำนวนลง ถ้าพื้นที่มีความลาดชัน ต้องไถพรวนตามแนวขวาง เพื่อป้องกันการชะล้างของดิน และถ้าดินระบายน้ำไม่ดี ต้องยกร่องปลูก และทำการปลูกพืชปุ๋ยสด เพื่อปรับปรุงบำรุงดิน และตัดวงจรการระบาดของโรค ซึ่งนักวิชาการเกษตร จากกรมพัฒนาที่ดิน ได้แนะนำไว้ดังนี้

ปุ๋ยพืชสดที่นิยมใช้ ได้แก่ ถั่วพร้า อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ หว่านหรือโรยเป็นแถวก่อนปลูกมันสำปะหลัง แล้วทำการไถกลบเมื่ออายุ 50 วัน ซึ่งเป็นช่วงระยะออกดอก แล้วปล่อยให้ย่อยสลาย 15 วัน จึงเตรียมแปลงปลูกมันสำปะหลัง หรืออาจใช้ถั่วพุ่ม อัตรา 8 กิโลกรัมต่อไร่ ทำการไถกลบเมื่ออายุ 40 วัน โดยทำวิธีการเดียวกับถั่วพร้า ในขณะเตรียมดินก่อนปลูกมันสำปะหลัง ให้ฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่ง พด.2 โดยใช้อัตรา 5 ลิตรต่อไร่ นำมาเจือจาง 1:500 และก่อนปลูกมันสำปะหลัง ให้ใส่เชื้อจุลินทรีย์ควบคุมเชื้อสาเหตุโรคพืช ที่ผลิตจากสารเร่ง พด.3 ระหว่างแถวที่จะปลูกอัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อป้องกันโรคเน่า และลำต้นเน่าของมันสำปะหลัง

การปลูกพืชปุ๋ยสดแซม หลังจากที่ปลูกมันสำปะหลังได้ 15 วัน ให้ทำการปลูกพืชปุ๋ยสด เช่น ถั่วพุ่ม หรือถั่วพร้า โรยเป็นแถวแทรกระหว่างแถวมันสำปะหลัง เพื่อป้องกันวัชพืช เมื่อพืชปุ๋ยสดมีอายุ 50 วัน ให้ทำการตัด แล้วนำมาคลุมดิน เพื่อรักษาความชื้นในดิน และเพิ่มอินทรียวัตถุให้กับดิน

การดูแลรักษา ทำการฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพให้กับพืชปุ๋ยสด ทุก 7 วัน อัตรา 2 ลิตรต่อไร่ เจือจาง 1:1,000 เพื่อเร่งการเจริญเติบโตของพืชปุ๋ยสด และหลังจากปลูกมันสำปะหลัง 15 วัน ให้ฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพทางใบ หรือลำต้นให้กับมันสำปะหลัง หรือรดลงดิน ทุก 1 เดือน จนถึงระยะเก็บเกี่ยว กรณีที่ปลูกพืชแซมในขณะที่ให้น้ำหมักชีวภาพกับมันสำปะหลัง ควรฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพให้กับพืชตระกูลถั่วที่ปลูกแซมแทรกระหว่างแถวมันสำปะหลังด้วย หากเกิดการระบาดของโรคใบจุดสีน้ำตาล โรคใบจุดไหม้ ใบจุดขาว และแมลงต่างๆ เป็นต้น ให้ใช้สารสกัดจากธรรมชาติเท่านั้น

การเก็บเกี่ยว การเก็บเกี่ยวมันสำปะหลัง ต้องตัดเหง้าและต้นออก และรีบส่งหัวมันสดเข้าโรงงานทันที ส่วนลำต้นให้เก็บไว้ใช้ทำพันธุ์ต่อไป ส่วนกิ่ง ก้าน ใบ และส่วนที่เป็นวัสดุตอซัง ให้ไถกลบลงดินทุกครั้งหลังการเก็บเกี่ยว เพื่อการเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุให้กับดิน และปรับปรุงบำรุงดิน โดยใช้น้ำหมักชีวภาพ ปุ๋ยพืชสด และใส่เชื้อจุลินทรีย์ควบคุมเชื้อสาเหตุโรคพืช

การใช้น้ำหมักชีวภาพ จะสามารถลดอัตราการใช้ปุ๋ยเคมีลงได้ประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์หรือสามารถเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลังเพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับวิธีการปฏิบัติเดิมของเกษตรกรได้ประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ นะครับ

นาย รัตวิ