สศช.เผยภาวะสังคมไทยไตรมาส 2 ปี’58 การจ้างงานลดลง เหตุเกิดภาวะภัยแล้งและการส่งออกหดตัว ปัญหาหนี้สินภาคครัวเรือนและหนี้เสียเพิ่มต่อเนื่อง โดยเฉพาะตัวเลขเบี้ยวหนี้บัตรเครดิตพุ่ง 28% “อาคม” รับเกาะติดรายได้และการเลิกจ้างแรงงาน หลังส่งออกทรุด โรงงานย้ายฐานการผลิตไปประเทศเพื่อนบ้าน

นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รมว.คมนาคม และเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) หรือสภาพัฒน์แถลงภาวะสังคมไทยไตรมาสที่ 2/2558 ซึ่งมีความเคลื่อนไหวทางสังคมที่สำคัญ ประกอบด้วย การจ้าง
ลดลง อัตราการว่างงานต่ำ ขณะที่รายได้เพิ่มขึ้นช้า โดยการมีงานทำลดลง 0.2% การจ้างงานภาคเกษตรลดลง 5.8% เป็นผลมาจากปัญหาภัยแล้ง ทำให้กิจกรรมทางการเกษตรลดลง เกษตรกรเลื่อนการเพาะปลูก ในขณะการจ้างงานนอกภาคเกษตรเพิ่มขึ้น 2.6% คาดว่าจะมีผู้ว่างงานในไตรมาสสอง 3 แสนคน อัตราการว่างงาน 0.88% ลดลงเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของจากปีก่อน

โดยประเด็นที่ต้องติดตามคือรายได้ของแรงงาน และการเฝ้าระวังการเลิกจ้างแรงงานจากผลกระทบส่งออกที่ยังมีแนวโน้มลดลงและการย้ายฐานการผลิตจากประเทศไทยไปยังประเทศเพื่อนบ้าน

ขณะที่หนี้สินครัวเรือนยังต้องเฝ้าระวังอย่างมาก โดยในไตรมาสแรกเท่ากับ 10.57 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้น 6.4% คิดเป็น 79.9% ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ(จีดีพี) แนวโน้มหนี้สินครัวเรือนชะลอตัวลง โดย ณ สิ้นไตรมาสแรกปี’58 ยอดคงค้างสินเชื่อเพื่อการอุปโภคบริโภคส่วนบุคคลของธนาคารพาณิชย์เพิ่มขึ้น 7.6% ชะลอตัวลงเมื่อเทียบกับการเพิ่มขึ้น 10.7% ในไตรมาสเดียวกันปีที่แล้ว โดยหนี้สินที่ก่อให้เกิดสินทรัพย์ และกึ่งสินทรัพย์ (ที่ดิน ที่อยู่อาศัย รถยนต์และรถจักรยานยนต์) เพิ่มขึ้น 5.9% ชะลอตัวลงเมื่อเทียบกับการเพิ่มขึ้น 8.5% ในช่วงเดียวกันปีที่แล้ว

ส่วนหนี้เสียเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีการผิดนัดชำระหนี้ เพื่อการอุปโภคบริโภคส่วนบุคคล เพิ่มขึ้น 15.5% และบัตรเครดิตเพิ่มขึ้น 28.8% โดยสัดส่วนหนี้เสียต่อยอดคงค้างสินเชื่อเหล่านี้ยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้รัฐบาลให้ความสำคัญกับการแก้ปัญหาหนี้สินครัวเรือน โดยมีมาตรการแก้ไขปัญหาหนี้สิน ทั้งการดำเนินธุรกิจนาโนไฟแนนซ์ การแก้ปัญหาหนี้สินครู

สำหรับทางด้านค่าใช้จ่ายในการบริโภคเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์และบุหรี่เพิ่มขึ้น โดยค่าใช้จ่ายเครื่องดื่ม
แอลกอฮอล์ไตรมาสที่ 2 ปี 2558 มีมูลค่ารวม 33,971 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากไตรมาสเดียวกัน
ของปีก่อน 3.3% ขณะที่ค่าใช้จ่ายในการบริโภคบุหรี่มีมูลค่า 25,212 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 2.3% โดยยังต้องเฝ้าระวังอย่างมากเรื่องการขายแอลกอฮอล์ใกล้สถานศึกษา

ด้านภาวะความเจ็บป่วย ในไตรมาส 2 นี้ ผู้ป่วยด้วยโรคเฝ้าระวังเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะโรคไข้เลือดออกเพิ่มขึ้นเกือบ 3 เท่า เพิ่มจากไตรมาสเดียวกันของปีก่อน 8.2% ซึ่งต้องเฝ้าระวังเพราะมักมีการระบาดในช่วงฤดูฝน รวมทั้งต้องเฝ้าระวังผู้ป่วยโรคซึมเศร้า และผู้ที่พยายามฆ่าตัวตายเนื่องจากมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ความจำเป็นต้องผลักดันการทำงานของผู้สูงอายุ โดยสังคมไทยเข้าสู่สังคมสูงวัยโดยเพิ่มจาก 6.8% ในปีก่อน เป็น 14.9% ในปี 2557 และคาดว่าจะเพิ่มเป็น 32.1% ในปี 2583 ซึ่งส่งผลกระทบต่อภาวะการครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้น และบางส่วนขาดความมั่นคงด้านรายได้

จากการสำรวจพบว่าผู้สูงอายุ 20% รายได้เฉลี่ยต่ำกว่า 20,000 บาทต่อปี จึงจำเป็นต้องส่งเสริมการทำงานของผู้สูงอายุ เพื่อลดภาระและเพิ่มคุณค่าให้กับผู้สูงอายุด้วย โดยการจ้างงานต้องให้ความสำคัญกับความรู้และประสบการณ์ของผู้สูงอายุที่จะถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น แต่ยังมีการจ้างงานผู้สูงอายุในจำนวนที่น้อยอยู่

นางชุตินาฏ วงศ์สุบรรณ รองเลขาธิการสศช. กล่าวถึงการเปิดดำเนินการของธุรกิจนาโนไฟแนนซ์ ซึ่งเป็นช่องทางเพื่อแก้ไขปัญหาหนี้สินให้กับผู้กู้รายย่อยอาจส่งผลให้มูลค่าของการกู้ยืมนอกระบบปรากฏในระบบบัญชีหนี้สินครัวเรือนเพิ่มมากขึ้น ซึ่งจำเป็นต้องติดตามผลการดำเนินงานของธุรกิจนาโนไฟแนนซ์ในระยะต่อไป อย่างไรก็ดี การกู้ยืมเงินนอกระบบที่ถูกนำเข้าสู่ระบบบัญชีหนี้สินครัวเรือน ก็จะทำให้มีการบริหารจัดการและการติดตามอย่างเป็นระบบมากขึ้น อีกทั้งยังทำให้การตรวจสอบและการคุ้มครองลูกหนี้สามารถดำเนินการได้อย่างครอบคลุมทั่วถึง และมีความเป็นธรรมกับลูกหนี้มากขึ้น

สำหรับประเด็นสังคมที่ต้องเฝ้าระวังในระยะต่อไป อาทิ คุณภาพชีวิตแรงงานอันเนื่องมาจากปัจจัยผลกระทบต่างๆ ได้แก่ ปัญหาภัยแล้ง การขาดแคลนแรงงานคุณภาพ แรงงานจบใหม่ที่จะเข้าสู่ตลาดแรงงานในช่วงกลางปี 2558 และการบริหารจัดการแรงงานต่างด้าว โดยควรเร่งประชาสัมพันธ์ให้ผู้ประกอบการนำ แรงงานต่างด้าวที่ขึ้นทะเบียนมายื่นพิสูจน์สัญชาติก่อนสิ้นสุดระยะเวลา รวมถึงการเข้มงวดในการจับกุมลักลอบเข้าเมืองผิดกฎหมาย