‘กสทช.’ไฟเขียวยกเลิกประมูลดาวเทียม 50.5E 51E และ 142E เนื่องจากไม่มีเอกชนเข้ามายื่นข้อเสนอการประมูล พร้อมเห็นชอบให้ยึดหลักการรักษาสิทธิในการเข้าใช้วงโคจรดาวเทียม

31 กรกฎาคม 2567 นายสมภพ ภูริวิกรัยพงศ์ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม (กสทช.) ด้านกิจการโทรคมนาคม เปิดเผยว่า ในที่ประชุม กสทช. ครั้งที่ 16/2567 วันที่ 31 ก.ค. 2567 โดยมีการหารือเพื่อร่วมกันหาแนวทางในการจัดสรรสิทธิในการเข้าใช้วงโคจรดาวเทียม ณ ตำแหน่งวงโคจรดังกล่าวในลักษณะจัดชุด ซึ่งมีมติเอกฉันท์เห็นชอบยกเลิกการประมูลดาวเทียม ตำแหน่งวงโคจร 50.5E 51E และ 142E เนื่องจากไม่มีเอกชนเข้ามายื่นข้อเสนอการประมูล และเห็นชอบให้ยึดหลักการรักษาสิทธิในการเข้าใช้วงโคจรดาวเทียม

ขณะเดียวกัน มีมติเร่งผลักดันหลักเกณฑ์ใหม่จัดสรรสิทธิการเข้าใช้วงโคจรดาวเทียมโดยวิธีการจัดสรรสิทธิโดยตรงแบบเปิดกว้าง (open direct award) ที่จะพิจารณาคัดเลือกผู้ชนะจากการเปรียบเทียบคุณสมบัติและข้อเสนอ (beauty contest) จากผู้สนใจเข้าร่วมคัดเลือก โดยมุ่งเน้นการรักษาสิทธิวงโคจรและเน้นประโยชน์ต่อเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของประเทศเป็นสำคัญ ทั้งนี้ กสทช.จะพิจารณาเปรียบเทียบว่าข้อเสนอของผู้ประกอบการรายใดให้ความมั่นใจว่าจะรักษาสิทธิวงโคจรทั้ง 3 ตำแหน่งได้ และมีข้อเสนอที่ดีที่สุด

นอกจากนี้ยังมีมติให้สำนักงาน กสทช. ทำหนังสือไปสอบถามคณะรัฐมนตรี(ครม.) เกี่ยวกับนโยบายของรัฐบาลในการใช้วงโคจรดาวเทียมดังกล่าว ภายใน 5 วันทำการ และให้สำนักงาน กสทช. มีหนังสือไปยังสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITU) เพื่อขอขยายระยะเวลาการใช้งานข่ายงานดาวเทียมในวงโคจรดังกล่าวออกไป เนื่องจากอยู่ระหว่างการดำเนินการคัดเลือกผู้ได้รับอนุญาต รวมถึงมีมติให้สำนักงาน กสทช.จัดทำร่างหลักเกณฑ์การจัดสรรสิทธิด้วยวิธีการดังกล่าวเสนอที่ประชุม กสทช. ให้แล้วเสร็จภายใน 1 เดือน ก่อนที่จะนำไปรับฟังความคิดเห็น และประกาศใช้ต่อไป

อย่างไรก็ตามให้ไปดำเนินการคัดเลือกให้แล้วเสร็จภายในเดือน ก.ย.2567 ในระหว่างนี้ยังมอบหมายให้สำนักงาน กสทช. ศึกษาข้อมูลและวิเคราะห์เพิ่มเติม กรณีแนวทางเลือกที่ กสทช.จะเป็นผู้ดำเนินการรักษาสิทธิเอง โดยให้ศึกษาทั้งข้อดีและข้อจำกัดในประเด็นต่างๆ อาทิ ข้อจำกัดด้านกฎหมาย ข้อจำกัดทางเทคนิค หรือข้อจำกัดอื่นๆ รวมทั้งงบประมาณที่จะต้องดำเนินการ และนำเสนอที่ประชุม กสทช. ภายใน 2 สัปดาห์ เพื่อประกอบการพิจารณาต่อไป

สำหรับสิทธิวงโคจรดาวเทียมที่นำมาประมูล มีข้อจำกัดในการใช้คลื่นความถี่และการใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ โดยพื้นที่ให้บริการของวงโคจรดังกล่าวมีฟุตปรินต์ หรือ รัศมีสัญญาณในพื้นที่มหาสมุทรแปซิฟิกและในทวีปยุโรปและแอฟริกา ในขณะที่มีดาวเทียมต่างชาติหลายดวงที่ให้บริการใกล้กับตำแหน่งวงโคจรดังกล่าว นอกจากจะส่งผลให้ผู้ประกอบการดาวเทียมไทยมีข้อจำกัดในการใช้งานคลื่นความถี่ได้น้อยลงแล้ว ย่านความถี่ดังกล่าว (C และ Ku) ยังเหมาะสำหรับกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์เท่านั้น ซึ่งหากจะนำไปใช้ในกิจการโทรคมนาคม เช่น การให้บริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงจะต้องใช้งบประมาณที่สูงมาก และจะต้องเผชิญกับการแข่งขันกับผู้ให้บริการดาวเทียมในวงโคจรต่ำที่มีพื้นที่ให้บริการได้ทั่วโลก เช่น SpaceX OneWeb และ Amazon

อย่างไรก็ตามในการประมูลครั้งที่ผ่านมา บอร์ด กสทช. ได้ลดราคาขั้นต่ำของใบอนุญาตลง โดยวงโคจรตำแหน่ง 50.5E และ51E ลดจาก 374 ล้านบาท เหลือ 41 ล้านบาท และวงโคจร 142E ลดจาก 189 ล้านบาท เหลือ 23 ล้านบาท ขณะเดียวกันก่อนหน้านี้ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ได้มีหนังสือตอบกลับสำนักงาน กสทช. ที่ขอรับทราบนโยบายของรัฐบาลสําหรับความต้องการและความพร้อมในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐสำหรับสิทธิในการเข้าใช้วงโคจรดาวเทียมในตำแหน่งดังกล่าว ได้รับคำตอบว่า ตำแหน่งวงโคจร 50.5E, 51E และ 142E ไม่อยู่ในชุดข่ายงานดาวเทียมตามนโยบายการดำเนินงานดาวเทียมสื่อสารแห่งชาติ ที่คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบในหลักการไปเรียบร้อยแล้ว