“คนตายกลับมามีสองสาเหตุ หนึ่ง วิญญาณยังจำได้ว่าใครได้ทำอะไรกับมันไว้ สอง มีคนเป็นยังจำคนตายคนนั้นได้” หนังที่แรกๆ อาจจะไม่มีคนรู้จัก เฉยๆ เงียบๆ แต่เปิดตัวอย่างงดงาม เมื่อเป็นหนังไทยเรื่องแรกที่  รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค ผู้กำกับนำหนังไปคว้ารางวัล AMI Paris Grand Prize ในสาย Critics’ Week หรือสายประกวดสำหรับหนังยาวเรื่องที่หนึ่งหรือสองของผู้กำกับมาจาก เทศกาลหนังเมืองคานส์ 2025

ก่อนจะม้ามืดถูกสมาพันธ์ภาพยนตร์ฯ เลือกให้เป็น ตัวแทนหนังไทยชิงรางวัลออสก้าร์ประจำปีนี้จากหนังแค่ รู้เพียงว่ามี ใหม่ ดาวิกา เป็น นักแสดงนำกลายเป็นหนังดังในบ้านเรา ขึ้นมาในทันที ผีใช้ได้ค่ะ (A Useful Ghost)  เล่าเรื่องของ แนท ที่เสียชีวิต เข้ามาสิงในเครื่องดูดฝุ่น เพื่อกลับมาหา มาร์ช สามี แต่ถูกขัดขวางจาก สุมาลย์ แม่สามี เครื่องดูดฝุ่นผีแนท จึงพยายามทำทุกเรื่อง เพื่อให้ ครอบครัวสามียอมรับ

ผีใช้ได้ค่ะ (A Useful Ghost) มีหน้าหนัง ออกไปในแนว ผี แฟนตาซี รักโรแมนติก ขำๆ แต่ตัวหนังจริงๆ กลับไม่เหมือนหน้าหนัง กลับเป็น หนังการเมือง แบบเน้นๆ เกริ่นตั้งแต่เปิดเรื่อง ก่อนมาแบบมาๆ ไปๆ และเปิดตัว แบบชัดเจน ตั้งแต่กลางเรื่องไปจนจบ ชัดเจน..ในการเลือกข้าง เลือกฝ่าย พูดถึง เรื่อง นักการเมือง ประวัติศาสตร์การเมือง ที่ผ่านมา ทั้งที่ปกปิด เคยรับรู้ ได้รับข่าวสาร เคยเห็น หรือ อาจจะเคยอยู่ร่วมมีส่วนร่วมในเหตุการณ์ นอกจากเรื่อง การเมืองแล้ว หนังยัง พูดถึง หยิบยกเอาเรื่องหนักๆ ปัญหาหลากหลาย มานำเสนอ อาทิฝุนPM2.5 มลภาวะ กลุ่มนายทุน พระสงฆ์ ระบบกงสีของคนจีน ตำรวจ ระบบราชการ โรงพยาบาล ฯลฯ หรือแม้แต่ การหยิบเอา เรื่องของ LGBTQ+ มาใช้กับ ตัวละครทั้งตัวหลัก และตัวสมทบ

บรรยากาศของตัวหนังไม่ได้ชวนให้นึกถึง หนังตลาด หนังเอาใจคนดู แต่ออกมาในโทน หนังอาร์ต หนังอินดี้ ที่ต้องการนำเสนอพูดถึงสิ่งที่อยากพูดถึง  ผี ในเรื่อง คือตัวแทน เชิงสัญลักษณ์ ต่างๆที่ตัวหนังต้องการ พูดถึง ไม่ใช่แค่ คนที่ตายแล้วเท่านั้น ยังแทนสิ่งที่ถูกลืม สิ่งที่ ถูกใช้งาน คอยแก้ปัญหาอยู่เบื้องหลัง ไม่เปิดตัว เมื่อมารวมกับ เครื่องดูดฝุ่น ก็คือ สิ่งที่มาชำระสะสาง ทำความสะอาด ให้กับทุกๆ สิ่ง ไม่ว่าจะเป็น แค่ผงเข้าตา ไปจนถึงสิ่งที่อยู่ข้างใน

ใหม่-ดาวิกา โฮร์เน่ สวยสง่าดูดีในทุกฉากทุกตอนที่ ‘แนท’ออกมา และด้วย หน้าหนังที่เน้นขายตัวใหม่ เหมือนเรื่องนี้ คือหนังของ ใหม่ล้วนๆ แม้ ในครึ่งแรก มาแต่เสียง มาแบบผลุบๆโผล่ กว่าจะมาแบบเต็มๆ ตัว ก็ครึ่งเรื่องไปแล้ว แต่ก็ให้ ความรู้สึก เหมือน อยู่กับคนดูตลอดทั้งเรื่องบท ‘แนท’ในเรื่องดูเหมือนเล่นแข็งเหมือนเล่นไม่ดี แต่ เอาจริงๆบทนี้ ถูกสร้าง ให้รู้สึก เหมือน เป็นหุ่นยนต์ ต้องทำตามคนโน้นคนนี้ ตั้งแต่ตอนเป็นคน หรือ สิง ในเครื่องใช้ไฟ้า

และต้องชม ใหม่ ที่ทำให้ หนังดูดี ทั้งบทสบายๆ บทรัก หรือดราม่าหนักๆ

โมสต์- วิศรุต หิมรัตน์ในบท มาร์ช ดูเป็นเด็กน้อย ในครอบครัวนักธุรกิจ แบบกงสี ดูเป็นตนจริงจังในเรื่องของความรัก แต่ดูหยาบคายรุนแรง เมื่อ ระเบิดสิ่งที่เก็บกดที่ซ้อนภายใน เล่นดี ทำให้เชื่อว่า เป็นตัวละครที่ถูกครอบงำ ตามน้ำ กับทุกๆ ชีวิตรอบช้าง

อุ๋ม-อาภาศิริ นิติพน ออร่า/พลังการแสดง เล่นนิ่งๆ แต่เยอะ ดีงามมากๆ กับบทบอสสุนาลย์ ดึงให้เข้าไปสู่เรื่องได้แบบเต็มๆ ในทุกๆ ฉากทุกตอน ทำให้เรื่องไม่น่าเบื่อ 

บลาบูม-วิศรุต หอมหวน ในบท กะเทยวิชาการ กับ อุ้ม-วัลลภ รุ่งกำจัด ในบท ครอง คือ คนที่เล่นเป็นธรรมชาติ ลอยหน้าลอยตา น้ำเสียง การแสดง ดูดี ในช่วงที่เป็น คนเล่าเรื่อง/คนฟังเรื่อง ที่ขโมยซีน แต่พอ เขยิบมาเป็น ตัวละคร ดูเยอะไปสักนิด

คานธี วสุวิชย์กิต ในบท รมต. ดร. พอล ที่แรกๆ เหมือนจะไม่มีอะไร เน้นเฮฮา ก่อนที่จะเขยิบ ภาพ ลักษณ์ ภาพนักการเมือง ในชีวิตจริง แบบเต็มๆ ไม่ว่าจะเป็น ปากหวาน พระเดช พระคุณ การดึง คนเข้ามาใช้งาน บทนี้ถูกเสริม ตัว ตัวภรรยา ที่ออกคู่กัน มาทีไร ดูมีพลัง มีความชัดเจนเพิ่มขึ้น ทุกที สะท้อนให้เห็นถึง หน้าบ้าน/หลังบ้าน ของนักการเมือง

งานด้านภาพของ ผีใช้ได้ค่ะ (A Useful Ghost) มีทั้งที่ดูสวยงาม แปลกตา สีสันสดใส บางภาพ หม่นหมองหดหู่ ดูดิบเถื่อนบางช่วงดูอาร์ต แต่ก็มี หลายช่วง ที่ภาพมาดูรกๆ ขัดหูขัดตา

ที่ไม่ชอบ ไม่โดนมากๆ คือ ภาพโป๊ เปลือย ตัวละครแก้ผ้า ที่ รวมถึงฉากร่วมเพศ ในหนัง มันออกมาดูสกปรก เลอะๆ ไม่ได้ชวนดู ออกมาดูสะอิดสะเอียน ชวนแหวะ มากกว่าจะน่าดู

ในขณะที่ ดนตรีประกอบ/เพลงประกอบ  ยังโอเค ฟังแล้วรื่นหู

ผีใช้ได้ค่ะ (A Useful Ghost) ไม่ใช่หนังที่ดูยากออกไปในแนวย่อยง่าย ไม่ซับซ้อน แต่อาจจะดูยากสำหรับ คอหนังที่นิยมหนังตลาด อาจจะไม่ถูกใจ คนที่ไม่ชอบ หนังการเมืองจ๋า 

อาจจะผิดหวัง กับคนที่ อยากมาดูหนังขำๆ หนังล้อเลียนเช่นเดียวกับ หนังรางวัล..จากเมืองนอก ก็ใช่ว่า ทุกคนจะชอบ ลางเนื้อชอบลางยา ทางใครทางมัน ดีไม่ดี ชอบ/ไม่ชอบ อยู่ที่ แนวทาง/ความชอบ สไตล์การดูหนังของ คนดู แต่ละคนแต่สำหรับ ‘โอ๊ยอยากเล่า’ไม่ชอบ ไม่ปลื้ม ไม่โดน ไม่สนุก แต่เนื้องานนักแสดง บางส่วนยัง รู้สึกโอเค5/10 คะแนน