อนามัยโลกยัน

ไวรัสโควิดยังไม่ใช่โรคประจำถิ่น

ย้ำเกิดระบาดได้ตลอดปี

ทุกครั้งที่มีเชื้อกลายพันธุ์

จี้กลุ่มเปราะบางฉีดวัคซีน

องค์การอนามัยโลกชี้โควิด-19 ยังไม่ใช่โรคประจำถิ่น ไม่ใช่โรคระบาดตามฤดูกาลเหมือนไข้หวัดใหญ่ เพราะทุกครั้งที่โควิดมีการกลายพันธุ์ จะมีการระบาดเกิดขึ้นในทุกช่วงปี ย้ำกลุ่มเปราะบางฉีดวัคซีนป้องกัน

เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดเผยถึงกรณีผู้เชี่ยวชาญองค์การอนามัยโลก 2 คน คือ ดร.ไมค์ ไรอัน กรรมการบริหารโครงการฉุกเฉินด้านสุขภาพขององค์การอนามัยโลก และ ดร.มาเรีย ฟาน เคอร์โคฟ หัวหน้าด้านเทคนิคสำหรับการตอบสนองของโควิด-19 ประจำองค์การอนามัยโลก ได้ตอบคำถามสำคัญที่ประชาชนสนใจสอบถามผ่านสื่อดิจิทัล หลังองค์การอนามัยโลกประกาศยุติภาวะฉุกเฉินในวิกฤตโควิด-19 ไปเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคมว่า ประเด็นแรกไม่สามารถกำจัดเชื้อโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 ให้หมดไปจากโลก หรือกำจัดให้หมดไปจากท้องถิ่น ได้เหมือนกับที่เคยกำจัดไวรัสไข้ทรพิษด้วยการปลูกฝีในอดีต หรือไวรัสโปลิโอที่ใกล้จะสูญพันธุ์หมดไปจากโลกจากการหยอดวัคซีน

ทั้งนี้ เนื่องจากไวรัสทั้งสองคือ ไวรัสไข้ทรพิษ และ ไวรัสโปลิโอระบาดเฉพาะในมนุษย์เท่านั้น จึงง่ายที่จะควบคุมหรือกำจัด ส่วนโคโรนาสามารถติดต่อระหว่างสัตว์สู่คน และจากคนกลับสู่สัตว์ จึงยากมากที่จะกำจัดไวรัสที่แพร่ระบาดในสัตว์และข้ามไปมาในคน ประเด็นที่สอง โควิด-19 ทางองค์การอนามัยโลกยังถือว่ามีการระบาดทั่วโลก (Pandemic) ยังไม่ใช่โรคประจำถิ่น (Endemic) ประเด็นที่สาม การระบาดของโควิด-19 ขณะนี้ ยังไม่ใช่โรคที่ระบาดตามฤดูกาล (Seasonal infectious disease) เหมือนไข้หวัดใหญ่ เพราะองค์การอนามัยโลกยังไม่พบรูปแบบการระบาดในแต่ละช่วงของปี ดังนั้น ในกรณีของไวรัสโคโรนา 2019 หากเกิดการกลายพันธุ์เมื่อใด ก็สามารถก่อให้เกิดการระบาดได้เมื่อนั้นในทุกช่วงของปี

ประเด็นที่สี่ องค์การอนามัยโลกยังไม่มีข้อมูลพอเพียงในขณะนี้ที่จะกำหนดระยะเวลาที่เหมาะสม หรือความถี่ห่างในการฉีดวัคซีนและเข็มกระตุ้น แต่สนับสนุนให้ฉีดวัคซีนในกลุ่มเปราะบางเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันเมื่อมีการระบาดของโควิดเกิดขึ้น ทั้งนี้ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ฯ ระบุว่า การประกาศภาวะฉุกเฉินสาธารณสุขโลกเกี่ยวกับโควิด-19 ถูกประกาศโดยองค์การอนามัยโลก เมื่อเดือนมกราคม 2563 และสิ้นสุดลงเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคมที่ผ่านมา ดังนั้นระยะเวลาของการประกาศฉุกเฉินสาธารณสุขโลกเป็นประมาณ 3ปี