22 มิ.ย. 2568 เว็บไซต์สถานีวิทยุ LBC ของอังกฤษ รายงานข่าว Artificial Stupidity: AI chatbots are making users less intelligent, researchers say เมื่อวันที่ 19 มิ.ย. 2568 อ้างผลวิจัยจากสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) สหรัฐอเมริกา ที่พบว่า โปรแกรมแชทบอท (Chatbot) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ออกแบบมาเป็นผู้ช่วยให้คำแนะนำต่างๆ กับมนุษย์ หากใช้งานมากเกินไปอาจทำให้ศักยภาพทางสติปัญญาของมนุษย์ด้อยลง

การศึกษาของ MIT สังเกตกลุ่มตัวอย่างที่ใช้งานแชทบอท AI เจ้าดังอย่าง ChatGPT เป็นประจำมีกิจกรรมทางสมองต่ำกว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้ งานวิจัยนี้ติดตามกลุ่มตัวอย่างจำนวน 54 คน โดยขอให้เขียนบทความ 4 เรื่อง จากนั้นแบ่งการทดลองเป็น 3 กลุ่ม คือ 1.อนุญาตให้ใช้ ChatGPT เพื่อช่วยเขียนบทความ 2.ไม่อนุญาตให้ใช้ Chat GPT แต่อนุญาตให้ใช้เครื่องมือค้นหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต (Search Engine เช่น Google) มาประกอบการเขียนบทความ และ 3.ไม่อนุญาตให้ใช้เครื่องมือเทคโนโลยีใดๆ ทั้งสิ้น ให้คิดและเขียนบทความจากสมองของตนเองเท่านั้น

อนึ่ง สำหรับกลุ่มที่อนุญาตให้ใช้ ChatGPT เพื่อช่วยเขียนบทความ มีเงื่อนไขให้ใช้ได้เพียง 3 ใน 4 เรื่องเท่านั้น ส่วนอีก 1 เรื่องต้องเขียนขึ้นมาด้วยสมองของตนเอง ทั้งนี้ ผู้เข้าร่วมการทดลองจะถูกเชื่อมต่อเข้ากับการสแกนกิจกรรมสมองด้วยคลื่นไฟฟ้าสมอง (EEG) และถูกถามคำถามเกี่ยวกับเรียงความของตนเองในขณะที่กำลังเขียน

“กลุ่มที่ใช้ ChatGPT มีประสิทธิภาพแย่กว่ากลุ่มอื่นอย่างเห็นได้ชัด และทำได้แย่กว่าในหมวดหมู่ประสาทที่วัดได้ทั้งหมด บทความที่กลุ่ม ChatGPT เขียนขึ้นยังถือว่ามีคุณภาพแย่กว่ากลุ่มอื่น โดยอธิบายว่าเป็นบทความที่เหมือนกันและมีสำนวนภาษา (Language) ตลอดจนโครงเรื่อง (Theme) ที่ซ้ำกัน และในบทความที่กำหนดให้เขียนจากสมองของตนเองเท่านั้น กลุ่ม ChatGPT ยังแสดงให้เห็นถึงความสามารถที่จำกัดในการจดจำข้อมูลที่เรียนรู้ รวมถึงความสามารถที่ลดลงในการระดมความคิดและแก้ปัญหา” รายงานข่าวระบุ

รายงานข่าวกล่าวต่อไปว่า ผลการศึกษาพบกิจกรรมของสมองลดลงตามสัดส่วนของการสนับสนุนภายนอกที่ได้รับขณะทำงาน โดยผู้ที่ใช้แชทบอท AI ซึ่งรับภาระงานส่วนใหญ่ในการเขียนและค้นคว้าไปจากมือของนักเขียน มีระดับกิจกรรมของสมองที่อ่อนแอที่สุด ที่น่าสังเกตคือ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ ChatGPT แสดงคลื่นสมอง "ธีตา (Theta)" ที่ต่ำกว่าอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้และกิจกรรมทางปัญญาระดับสูงในสมอง

ส่วนกลุ่มตัวอย่างที่ไม่ได้ใช้แชทบอทช่วยเขียน โดยใช้เพียงเครื่องมือค้นหาข้อมูลในอินเตอร์เน็ต ไม่พบผลกระทบเชิงลบมากนัก เพราะท้ายที่สุดมนุษย์ที่เป็นผู้เขียนบทความก็ยังต้องทำความเข้าใจกับเรื่องราวนั้นด้วยตนเอง ซึ่งการศึกษาระบุว่าทักษะ "การคิดของมนุษย์" และ "การวางแผน" ส่วนใหญ่ถูกโยนไปให้เป็นหน้าที่ของแชทบอท AI

หลังจากเขียนบทความแล้ว ผู้เข้าร่วมการทดลองจะถูกถามเกี่ยวกับสิ่งที่ตนเองเขียน ซึ่งพบว่า เมื่อถูกขอให้กล่าวถึงเนื้อหาบางส่วนของบทความที่จำได้ กลุ่มตัวอย่างที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ ChatGPT ช่วยเขียนบทความ มากถึงร้อยละ 83  ไม่สามารถท่องได้เลยแม้แต่บรรทัดเดียว ในขณะที่กลุ่มตัวอย่างที่ถูกกำหนดเงื่อนไขให้เขียนบทความด้วยสมองของตนเองทั้งหมด กับกลุ่มที่ได้รับอนุญาตให้ใช้เพียงเครื่องมือค้นหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ตมาประกอบการเขียน แล้วพบว่าไม่สามารถจำเนื้อหาบทความได้แม้แต่บรรทัดเดียว จะมีเพียงร้อยละ 10 เท่านั้น

รายงานข่าวทิ้งท้ายว่า การศึกษานี้เกิดขึ้นท่ามกลางความกังวลที่เพิ่มขึ้นว่าการพึ่งพา AI มากเกินไปกำลังทำให้ความสามารถในการรับรู้และการคิดวิเคราะห์ของมนุษย์อ่อนแอลง นอกจากนั้น การศึกษาโดย Microsoft และ Carnegie Mellon ยังเตือนถึง “การฝ่อ (Atrophy)” ของความสามารถในการรับรู้ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้อันเป็นผลจากการใช้งานเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์มากเกินไป โดยคณะผู้วิจัย กล่าวว่า การใช้งาน AI มากเกินไปอาจนำไปสู่การก่อ ​​“หนี้ความสามารถในการรับรู้ (Cognitive Debt)” และอาจก่อให้เกิดต้นทุนในระยะยาว เช่น ความเสี่ยงต่อการถูกชักจูง (Manipulation) ที่เพิ่มมากขึ้น และความคิดสร้างสรรค์ที่ลดลง

การศึกษานี้ยังเกิดขึ้นท่ามกลางการวิพากษ์วิจารณ์ที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับความแม่นยำของแชทบอท AI เนื่องจากมีรายงานปัญหา “ภาพหลอน (Hallucination)” อันหมายถึงเนื้อหาผิดเพี้ยนที่ AI สร้างขึ้น ว่าพบได้บ่อยขึ้น ซึ่งเมื่อรวมกับความสามารถที่ลดลงของมนุษย์ในการตรวจจับข้อมูลเท็จอย่างมีวิจารณญาณ คณะผู้วิจัยกังวลว่าการบรรจบกันของ 2 ปัจจัยดังกล่าวอาจก่อให้เกิดข้อมูลเท็จขึ้นเป็นจำนวนมาก

ขอบคุณเรื่องจาก

https://www.lbc.co.uk/tech/chatgpt-study-making-users-stupid/

043...