เจ้าของสุนัขหลายคนมักหลงลืมการดูแลปัญหาภายในช่องปากของน้องหมาเพราะอาจไม่รู้ว่าเมื่อสุนัขเริ่มแก่ก็มักจะมีปัญหาเกี่ยวกับช่องปาก เช่น เหงือกอักเสบ ฟันโยก โรคปริทนต์ กรามหักเพราะกระดูกติดเชื้อจากโรคปริทนต์ ฝีที่รากฟัน ปัญหาเหล่านี้ป้องกันได้ หากสุนัขได้รับการดูแลสุขภาพช่องปากอย่างดีตั้งแต่เล็กจนโตเต็มวัย และดูแลต่อเนื่องตลอดชีวิต

Q    การดูแลสุขภาพช่องปากในสุนัขประกอบด้วยอะไรบ้าง

A    1.พาสุนัขไปตรวจร่างกายอย่างสม่ำเสมอ

       2.ได้รับการขูดหินปูนอย่างเหมาะสม

       3.การดูแลสุขภาพช่องปากสุนัขด้วยตนเองที่บ้าน

Q    ต้องพาสุนัขไปตรวจร่างกายเมื่ออายุเท่าไร

A    โปรแกรมการตรวจร่างกายของลูกสุนัขโดยคร่าว ๆ ประกอบด้วย

            1.ตรวจร่างกายเมื่ออายุ 8 และ 12 สัปดาห์

                 เมื่อลูกสุนัขมีอายุ 8 สัปดาห์ ควรมีฟันน้ำนมขึ้นครบทั้งหมด และอยู่ในแนวการสบฟันที่เหมาะสม หากฟันน้ำนมขึ้นผิดที่แล้วทำให้การสบฟันผิดปกติไป อาจทำให้เกิดการเจริญของขากรรไกรล่างและ/หรือขากรรกไรบนผิดปกติ จึงควรถอนฟันน้ำนมที่ขึ้นผิดตำแหน่งออก ในการถอนฟันต้องวางยาสลบสุนัข ดังนั้นจึงต้องตรวจเลือด จึงต้องนัดหมายหมอล่วงหน้า เพื่อจะสามารถเตรียมตัวสุนัขก่อนการวางยาสลบ

            2.การตรวจร่างกายเมื่ออายุ 4 เดือน

                 เมื่อลูกสุนัขมีอายุได้ 4 เดือน จะเป็นช่วงที่มีการผลัดเปลี่ยนฟัน หากพบว่าฟันแท้ขึ้นแล้วโดยที่ฟันน้ำนมที่ตำแหน่งเดียวกันไม่ยอมหลุด ถือว่าเกิดความผิดปกติที่เรียกว่าฟันน้ำนมค้าง ควรถอนฟันน้ำนมค้างออกเนื่องจากหากปล่อยไว้ ฟันน้ำนมที่ค้างอาจทำให้ฟันแท้ขึ้นผิดตำแหน่ง ก่อให้เกิดปัญหาต่างๆตามมาได้ เช่น การสบฟันผิดปกติ การเจริญอย่างไม่สัมพันธ์กันของขากรรไกรบนและล่าง ฟันแท้ที่ขึ้นผิดตำแหน่งอาจก่อให้เกิดความเสียหายของเนื้อเยื่ออ่อนข้างเคียงได้แก่เหงือก เพดานปาก ริมฝีปากแล้วแต่ตำแหน่งของฟัน โดยตำแหน่งของฟันที่พบฟันน้ำนมค้างได้บ่อยคือ ฟันตัดและฟันเขี้ยว ความผิดปกตินี้พบได้บ่อยในสุนัขพันธุ์เล็ก เช่น Chi Hua Hua  Pomeranian และเชื่อว่าเป็นความผิดปกติที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม

            3.การตรวจร่างกายเมื่ออายุ 6 เดือน

                 เมื่อลูกสุนัขอายุ 6 เดือน ควรมีฟันแท้ขึ้นครบ หรือเกือบครบ หากพบฟันน้ำนมค้างควรถอนฟันน้ำนมที่ค้างออก ในสุนัขหน้าสั้น เช่น Bull dog    Boxer  Pug และสุนัขพันธุ์เล็ก เช่น Chi Hua Hua   Pomeranian มักพบการแออัด และการบิดของฟัน ซึ่งหากปล่อยไว้จะทำให้เกิดปัญหาโรคปริทนต์ตามมา จึงควรทำการถอนฟันที่แออัดออกบางซี่

            4.พาสุนัขไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจร่างกายทุก 6 เดือน หรือ 1 ปี

Q    สุนัขควรได้รับการขูดหินปูนหรือไม่

A    เมื่อพบว่าสุนัขมีหินปูน ควรพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อให้สัตวแพทย์ช่วยประเมินว่าควรได้รับการขูดหินปูนแล้วหรือยัง  หากสุนัขมีหินปูนมาก ควรได้รับการวางยาสลบและทำการขูดหินปูนเนื่องจากหากปล่อยไว้หินปูนจะเป็นแหล่งที่อยู่ของเชื้อโรคทำให้เกิดปัญหาเหงือกอักเสบ, โรคปริทนต์, กระดูกหักจากการติดเชื้อจากโรคปริทนต์ตามมาได้ และเมื่อเกิดขึ้นแล้ววิธีเดียวที่จะกำจัดหินปูนออกได้คือ การขูดหินปูน

             การขูดหินปูนในสุนัขจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องวางยาสลบสุนัขเพื่อให้เกิดความปลอดภัยทั้งต่อตัวสุนัขเอง และผู้ปฏิบัติงาน  การวางแต่ยาซึมแล้วทำการขูดหินปูนอาจทำให้สุนัขเครียด  หวาดกลัว   ดิ้นรน จนทำให้ได้รับบาดเจ็บได้

คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

(สัปดาห์หน้าอ่านต่อตอน 2)

หมายเหตุ โครงการสัตวแพทย์ จุฬาฯ ติดปีกบายนกแอร์ และหนังสือพิมพ์แนวหน้า ยังคงตระเวนออกทำหมันและฉีดวัคซีนป้องกันโรคกลัวน้ำ และตรวจสุขภาพให้กับสุนัขและแมวจรจัดทั่วประเทศ หากชุมชนใดต้องการให้โครงการของเราไปทำหมันและตรวจสุขภาพในน้องหมาและแมวในชุมชนของคุณ โปรดติดต่อที่ e-mail address : luangpee@hotmail.com