หลักฐานเชิงประจักษ์จากการวิจัย การเจริญสติเคลื่อนไหวมือ 14 ท่า ตามแนวทางของหลวงพ่อเทียน สามารถลดเครียด ลดวิตกกังวล แก้ซึมเศร้า เพิ่มความตื่นรู้ แถมฝึกปฏิบัติด้วยออนไลน์ได้

ในงานการประชุมวิชาการนานาชาติ ครั้งที่ 1 หัวข้อ “การแพทย์บูรณาการสู่ความสุขสบาย” (The 1st International Integrative Medicine for Wellness) โดยมีนักวิชาการนานาชาติจาก7 ประเทศ ร่วมบรรยายความรู้และเสนอผลงานวิจัยทั้งด้านอาหารเพื่อสุขภาพ สารเสริมอาหารใช้บำบัดแทนยา ดนตรีบำบัดสร้างผัสสะรักษาโรค ศาสตร์โฮมีโอพาธีย์บำบัดผลร้ายจาก PM2.5 ฯลฯ ในงานดังกล่าวทีมวิจัย นำโดย นายแพทย์บรรจบชุณหสวัสดิกุล คณบดีวิทยาลัยการแพทย์บูรณาการ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ และคณะ ได้รายงานผลวิจัยว่าด้วยผลดีของการบริหารจิตในวิธีการเจริญสติแบบเคลื่อนไหวมือ 14 ท่าของหลวงพ่อเทียน จิตตสุโภ ลดความเครียด ลดวิตกกังวล แก้ซึมเศร้า และเพิ่มความตื่นรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

นายแพทย์บรรจบ ชุณหสวัสดิกุล กล่าวว่า  “ในฐานะของแพทย์ที่หันมาสนใจธรรมชาติบำบัด การทำสมาธิเป็นวิธีสำคัญวิธีหนึ่ง ซึ่งอาจารย์ของผม คือ รองศาสตราจารย์ แพทย์หญิงจิรพรรณ มัธยมจันทร์ เคยสอนผมให้ทำสมาธิมาแต่ต้น แต่ตลอดระยะเวลา 35 ปีที่ผ่านมา เมื่อผมหลับตาทำสมาธิทีไร ก็มีอันหลับเกือบทุกครั้ง จึงเหมือนไม่ได้ผลใดจากการปฏิบัติ ต่อมาผมมีโอกาสบวชเรียนกับหลวงพ่อคำเขียน สุวัณโณ ที่วัดป่าสุคะโต ได้มีโอกาสฝึกเจริญสติ พบว่าเข้ากับจริตตัวเองได้มาก เพราะไม่ต้องหลับตา อีกทั้งยิ่งหลงคิดเรื่องอื่น ยิ่งฝึกสติได้มาก จึงได้กำลังใจมากเมื่อฝึกถึงระดับมหาสติ ก็จะพบว่าเกิดความรู้เท่าทันทุกข์ที่เกิดขึ้นและดับไปอย่างเห็นๆ จิตใจเบิกบานรื่นรมย์ จัดการกับเรื่องราวในชีวิตอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ดี ผลของการเจริญภาวนาก็เป็นอย่างที่ครูบาอาจารย์สอนมาว่า ใครทำใครได้ ต้องปฏิบัติเองจึงจะรู้ ตรงนี้เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้วงการวิทยาศาสตร์มักจะปรามาสว่า การปฏิบัติภาวนาเกิดผลจริงหรือไม่ ยังไม่ค่อยมีหลักฐานพิสูจน์ ดังนั้น ถ้ามีการวิจัยที่พิสูจน์ผลของการปฏิบัติภาวนาให้เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ จะเป็นคุณูปการอย่างยิ่งนี่เป็นแรงบันดาลใจที่อยากจะทำวิจัยในเรื่องนี้”

ทั้งนี้ ในระยะ 10 ปีให้หลัง ประเทศตะวันตกได้มีการศึกษาวิจัยที่เรียกว่า Mindfulness ซึ่งส่วนมากมีการปฏิบัติเป็นคอร์ส ซึ่งใช้เวลาตั้งแต่ 8 สัปดาห์ กระทั่งเป็นแรมเดือน หรือเป็นปี ส่วนมากแล้วเป็นการปฏิบัติ เน้นการหลับตาทำสมาธิ เดินจงกลม และหลายคอร์สใช้จิตบำบัดโดยจิตแพทย์เป็นหลัก การเจริญภาวนาเป็นตัวประกอบ ส่วนเรื่องของการวิจัยว่าด้วยการเจริญสติด้วยการเคลื่อนไหว ยังไม่มีวิจัยในต่างประเทศ ส่วนในประเทศไทยเริ่มมีบางงานวิจัยที่บอกถึงผลดี

“เมื่อจะวิจัยเรื่องเจริญสติ เพื่อให้เกิดความสะดวกในการฝึกปฏิบัติ ผมจึงได้ออกแบบวิจัยด้วยการนำปฏิบัติแบบออนไลน์ โดยผู้ฝึกสามารถปฏิบัติอยู่กับบ้าน เช้า เย็น ครั้งละ 17 นาที เมื่อทำต่อเนื่องกัน 12 วัน รวมเวลาปฏิบัติ 174 ชั่วโมงก็พบว่า การเจริญสติแบบเคลื่อนไหวมือวิธีนี้ สามารถลดทั้งความเครียด ความวิตกกังวลกระทั่งความซึมเศร้าได้ ทั้งยังยกระดับสติความตื่นรู้ได้อีกด้วย”

นายแพทย์บรรจบ กล่าวต่อว่า การเจริญสติวิธีนี้มีข้อเด่นคือ ทำง่าย สะดวก ปฏิบัติตรงไหนก็ได้ เมื่อไหร่ก็ได้ เห็นผลด้วยเวลาไม่นาน ไม่ต้องใช้จิตบำบัด และสามารถทำด้วยวิธีออนไลน์ อย่างไรก็ตาม การวิจัยชิ้นนี้เป็นเพียงงานชิ้นเริ่มต้นเท่านั้น ยังจะต้องมีงานวิจัยที่กว้างไกลกว่านี้ ถ้ามีความสำเร็จ ก็น่าเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยปัญหาสุขภาพจิตของคนไทยจำนวนไม่น้อยที่ตกอยู่ในปํญหาความเครียด วิตกกังวล กระทั่งโรคซึมเศร้าได้

“ถึงตรงนี้คุณคงอยากจะฝึกเจริญสติกันแล้ว จึงมีข่าวดีแจ้งว่า วิทยาลัยการแพทย์บูรณาการ พร้อมให้คำปรึกษาและแนะนำการปฏิบัติเจริญสติแก่รายบุคคล โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ณ คลินิกแพทย์แผนไทยสิทธิธาดา ที่ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ ถ.ประชาชื่น ทุกวันศุกร์เวลา 12.30 น. โดยนัดล่วงหน้าได้ที่ อาจารย์ชยานนท์ โทร.061-0495669”