ยังงัดกันไปมาระหว่างชาติตะวันตก นำโดยเยอรมนี กับฝ่ายรัสเซีย กรณีข้อกล่าวการวางยาพิษนายเซอร์เก นาวัลนี หนึ่งในนักการเมืองแกนนำฝ่ายค้านรัสเซีย ที่เป็นไม้เบื่อไม้เมากับประธานาธิบดีวลาดีมีร์ ปูตินผู้นำรัสเซียมาโดยตลอด หลังจากทางการเยอรมนีอ้างว่า นายนาวัลนีถูกวางยาพิษ “โนวีชอก” ซึ่งเป็นยาพิษที่คิดค้นขึ้นโดยอดีตสหภาพโซเวียตในช่วงปี 1970-1980 และว่านายนาวัลนีตกเป็นเหยื่อของความพยายามลอบสังหาร ขณะที่รัสเซียก็ปฏิเสธข้อกล่าวหาทั้งหมด ที่ว่ารัสเซียอยู่เบื้อหลัง มีส่วนเกี่ยวข้อง หรือต้องรับผิดชอบในเรื่องนี้

ชื่อของสารพิษโนวีชอก จึงกลับมาอยู่ในความสนใจของสาธารณชนอีกครั้ง เพราะถ้ายังจำกันได้ สารพิษนี้เคยถูกกล่าวหาว่าใช้ลอบสังหารนายเซอร์เก สกรีปพัล สายลับสองหน้าชาวรัสเซียและลูกสาว จนนอนสลบไสลไม่ได้สติคาม้านั่งในสวนสาธารณะ ในเมืองซอลส์บรีประเทศอังกฤษ เมื่อปี 2561เคราะห์ดีที่ทั้งคู่รอดชีวิตมาได้ และจนถึงตอนนี้ก็ยังหาตัวผู้ที่อยู่เบื้องหลังการวางยาพิษในครั้งนั้นไม่ได้เช่นกัน ทราบแต่เพียงว่าผู้ต้องสงสัยชาวรัสเซียกลุ่มหนึ่ง ป้ายสารพิษชนิดนี้ไว้ที่ประตูบ้านของนายสกรีปพัล จนทำให้เขาและลูกสาวได้รับสารพิษ

ว่าแต่สารพิษโนวีชอก คืออะไร

ชื่อของสารพิษทำลายระบบประสาทโนวีชอก ในภาษารัสเซียมีหมายความ “ผู้มาใหม่”หรือ “เด็กใหม่” ปกติแล้วจะถูกนำไปใช้เป็นอาวุธเคมี เป็นสารพิษกลุ่มที่พัฒนาโดยสหภาพโซเวียต ในช่วงทศวรรษที่ 1970-1980 เพื่อใช้งานเป็นอาวุธเคมีรุ่นที่ 4สารพิษโนวีชอก มีผลในลักษณะคล้ายกันกับสารพิษทำลายระบบประสาทอื่นๆ คือมีผลกระทบทางสมอง เช่น ชักกระตุก หมดสติและมีอาการโคม่า ทำให้รูม่านตาหดเล็กลง เสียงหายใจในปอดเป็นเสียงหวีดแหลม หายใจไม่ออก มีการหลั่งของเหลวในปอดมาก ส่งผลให้ความดันโลหิตสูงและหัวใจเต้นเร็วในตอนแรก แต่ภายหลังความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจจะลดต่ำลง ผู้ได้รับสารพิษยังจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วงเหงื่อออกมาก หากได้รับสารพิษปริมาณมากและรักษาไม่ทันจะเสียชีวิตจากการขาดอากาศหายใจหรือภาวะหัวใจหยุดเต้น และอวัยวะสำคัญของร่างกายหยุดทำงาน

แม้สารพิษทำลายประสาทโนวีชอกส่วนใหญ่จะเป็นของเหลวแต่ก็มีบางชนิดที่อยู่ในรูปของแข็งและสามารถแปรรูปเป็นผงละเอียดเพื่อใช้โปรยหรือแพร่กระจายในอากาศได้ บางประเภทอยู่ในรูปของสารตั้งต้น 2 ชนิดที่มีพิษไม่ร้ายแรงนักแต่เมื่อผสมกันเข้าก็จะทำปฏิกิริยากลายเป็นสารทำลายประสาทที่มีอันตรายถึงชีวิตในทันที ซึ่งวิธีการนี้จะทำให้คนร้ายพกพาและซุกซ่อนอาวุธเคมีได้โดยสะดวก

โนวีชอกถูกออกแบบมาเพื่อเป็นสารพิษมากกว่าอาวุธเคมีอื่นๆ บางชนิดออกฤทธิ์อย่างรวดเร็ว เพียง 30 วินาที ถึง 2 นาทีเท่านั้น

สารพิษตัวหนึ่งในกลุ่มนี้คือโนวีชอก เอ-230 (Novichok-A-230) มีความเป็นพิษรุนแรงยิ่งกว่าก๊าซพิษซารินและสารพิษทำลายประสาทวีเอ็กซ์ (VX nerveagent) ที่ใช้ลอบสังหารพี่ชายต่างมารดาของนายคิม จอง อึนผู้นำสูงสุดของเกาหลีเหนือราว5-8 เท่า ทั้งยังเป็นสารเคมีที่ซับซ้อนยากต่อการพิสูจน์บ่งชี้หลังการใช้งานว่าเป็นสารชนิดใดกันแน่อีกด้วย