เคล็ดลับง่าย ๆ ให้ห่างไกลความแก่และอาการเจ็บป่วยด้วยการลดความเครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ

นายแพทย์อรรถสิทธิ์ อมรถนอมโชค แพทย์ผู้ชำนาญการเวชศาสตร์ป้องกัน หัวหน้าศูนย์เวชธานี Q Life โรงพยาบาลเวชธานีเปิดเผยว่า การนอนเป็นกลไกสำคัญที่จะช่วยฟื้นฟูการทำงานของเซลล์และอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย มีข้อมูลจากงานวิจัยระบุว่าคนที่นอนน้อยไม่ถึงวันละ 7 ชั่วโมง เป็นระยะเวลานาน จะเกิดสภาวะที่เรียกว่า Sleep debt หรือติดหนี้การพักผ่อน

ทั้งนี้ การอดนอนเป็นประจำจนกลายเป็นภาวะอดนอน (Sleep deprivation) จะส่งผลให้ร่างกายเกิดความเครียด เมื่อมีความเครียดสะสมมากๆ จะกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมน Cortisol มากขึ้นซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดตัวหลักของร่างกายที่ปกติจะหลั่งมากในตอนเช้า เพื่อให้ร่างกายรู้สึกสดชื่น กระปรี้กระเปร่า และค่อยๆ ลดลงจนเหลือเพียงร้อยละ 10 ในช่วงเย็น แต่เมื่อไหร่ที่ร่างกายหลั่งฮอร์โมนชนิดนี้มากเกินไป จะกระตุ้นให้ความดันโลหิตสูงขึ้นและอัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น รวมถึงยังออกฤทธิ์สลายและทำลายล้าง หรือเกิดสภาวะที่เรียกว่า Allostatic load ที่ทำให้ร่างกายเสื่อมและแก่เร็ว

นอกจากนี้ ฮอร์โมนCortisol ยังไปยับยั้งการทำงานของ Telomere และทำให้หดสั้นลงซึ่ง Telomere เป็นส่วนปลายของโครโมโซม ทำหน้าที่ปกป้องโครโมโซมไม่ให้ถูกทำลายหรือหดสั้นลงก่อนภาวะที่ควรจะเป็น นั่นหมายถึงความเสื่อมที่เรียกว่า Aging process เป็นสัญญาณของความแก่และการเจ็บป่วย

สำหรับภาวะอดนอนนั้นยังทำให้ร่างกายไม่ผลิตฮอร์โมนเมลาโทนิน (Melatonin) สารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยซ่อมแซมดีเอ็นเอในร่างกาย แต่กลับไปกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติชนิด Sympathetic ที่ทำให้เกิดการสร้างอนุมูลอิสระเพิ่มมากขึ้น รวมถึงกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ(Inflammation) ซึ่งสารเหล่านี้ถูกผลิตโดยเม็ดเลือดขาว นั่นหมายความว่าเม็ดเลือดขาวต้องทำงานหนักขึ้น แบ่งตัวมากขึ้น ซึ่งยิ่งส่งผลกระทบต่อ Telomere

นายแพทย์อรรถสิทธิ์แนะนำว่า นอกจากการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 7-8 ชั่วโมงแล้ว ยังควรรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ลดการปรุงแต่ง หลีกเลี่ยงไขมันเลว ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 2 ลิตร ออกกำลังกายอย่างเหมาะสมเป็นประจำ และหลีกเครียดความเครียด เพียงเท่านี้ก็จะช่วยให้ร่างกายและระบบภายในแข็งแรงไม่เสื่อมก่อนวัยอันเป็นสาเหตุของการเจ็บป่วยและแก่กว่าวัย