“…ข้าพเจ้าคิดจะใคร่สร้างเป็นพระอารามน้อยๆ สำหรับที่บำเพ็ญกุศลใกล้พระราชวัง ในเวลาเมื่อได้ขึ้นมาพักแรมอยู่ที่เกาะบางปะอินนี้ จึงได้คิดถมดินให้พ้นน้ำตามฤดูที่เคยประมาณว่าเป็นอย่างมากโดยปกติ แล้วให้เจ้าพนักงานจ้างเหมาช่างชาวตะวันตก กะวางแผนที่ทำตามแบบอย่างกับประเทศตะวันตกทุกสิ่ง ซึ่งได้ให้คิดสร้างโดยแบบอย่างเป็นของชาวต่างประเทศดังนี้ ด้วยมีความประสงค์จะบูชาพระพุทธศาสนาด้วยของแปลกประหลาด แลเพื่อให้อาณาประชาราษฎร์ทั้งปวงชมเล่นเป็่นของแปลก ยังไม่เคยมีในพระอารามอื่น แลเป็นของมั่นคงถาวรสมควรเป็นพระอารามหลวงในหัวเมือง ใช่จะนิยมยินดีเลื่อมใสในลัทธิศาสนาอื่น นอกจากพระพุทธศาสนานั้นหามิได้…”

ความตอนหนึ่งจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ปรากฏในจารึกประกาศพระราชทานที่วัดและเสนาสนะสำหรับสงฆ์ วัดนิเวศธรรมประวัติ

วัดนิเวศธรรมประวัติ ตั้งอยู่บนเกาะกลางแม่น้ำเจ้าพระยาด้านทิศใต้ ตรงข้ามกับพระราชวังบางปะอิน สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2419 โดยล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 5 ทรงใช้วัดนี้สำหรับบำเพ็ญพระราชกุศล ยามเสด็จแปรพระราชฐานไปประทับ ณ พระราชวังบางปะอิน

พระอุโบสถของพระอารามหลวงแห่งนี้สร้างด้วยศิลปะแบบโกธิค ยอดของพระอุโบสถเป็นเสมือนหอคอยปลายแหลม นอกจากนั้นอาคารวิหารต่างๆ ภายในวัดยังสร้างด้วยศิลปะแบบโกธิคอีกด้วย

สิ่งสำคัญของพระอุโบสถคือ หน้าบันชั้นบนประดับด้วยพระเกี้ยว หน้าบันชั้นลดหลั่นลงมาประดับด้วยตราแผ่นดิน (ตราสัญลักษณ์ประจำรัชกาลที่ 5) และมีเทวรูปปัญจสิงขรถือพิณอยู่ด้านตะวันตก และเทวรูปพระอินทร์เป่าสังข์อยู่ด้านทิศตะวันออก อยู่ในซุ้มแบบโกธิคบนประตูทางเข้าพระอุโบสถ เทวรูปทั้งสององค์นี้รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ช่างปั้นขึ้นเพื่อเลียนแบบนักบุญในศาสนาคริสต์ ส่วนหน้าต่างทำด้วยกระจกสี (stained glass) นำเข้าจากประเทศอิตาลี โดยผนังด้านหน้าโบสถ์ หน้าองค์พระประธานทำเป็นพระบรมสาทิสลักษณ์รัชกาลที่ 5 และส่วนบนของกรอบหน้าต่างประดับด้วยกระจกสีเช่นกัน ส่วนองค์พระประธานมีพระนามว่า พระพุทธนฤมลธรรโมภาสปางสมาธิเพชร หล่อด้วยกะไหล่ทอง เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2420 หน้าตักกว้าง 22.5 นิ้วสูงถึงปลายรัศมี 36.5 นิ้ว ออกแบบโดยพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐวรการ ฐานชุกชีของพระประธานมีลักษณะคล้ายที่ตั้งไม้กางเขนของศาสนาคริสต์

รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯจ้างให้นายยูกิงแกรซี วางแบบแปลนการก่อสร้างวัดแห่งนี้ โดยออกแบบพระอุโบสถหมู่กุฏิ และอาคารทั้งหมดในวัด ใช้เวลาก่อสร้างวัดแห่งนี้รวมเวลา 2 ปี 22 วัน สร้างสำเร็จในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2421

เนื่องจากวัดนิเวศธรรมประวัติ ตั้งอยู่บนเกาะ การเดินทางไปยังวัดจึงต้องอาศัยเรือ และกระเช้าไฟฟ้าเป็นพาหนะข้ามจากฝั่งไปยังวัด แต่ทุกวันนี้พาหนะสำคัญของการเดินทางไปยังวัดคือกระเช้าไฟฟ้า ดังนั้นกระเช้าไฟฟ้าข้ามคลองจึงถือเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของการไปเที่ยวชมวัดนิเวศธรรมประวัติ

คุณผู้อ่านแนวหน้าที่สนใจไปท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่วัดนิเวศธรรมประวัติกับ Mr.Flower โปรดติดต่อสอบถามและสำรองที่ได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 091-7233615เราจัดบริการนำเที่ยวเขตโบราณสถานต่างๆในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเป็นประจำทุกสัปดาห์