ตอนนั้นผมยังเด็กมาก งานที่ถวายก็คงยังไม่สมบูรณ์มากนัก แต่ผมได้รับพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ ตรัสว่า “ก็สวยดี ให้เขาเขียนมาอีกเรื่อยๆ”
ไลฟ์วาไรตี้สัปดาห์นี้ ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัย นำคุณไปสนทนาเรื่องงานศิลป์ที่ช่วยจรรโลงใจให้มนุษย์ กับ คุณหทัย บุนนาค จิตรกรผู้เรืองนามท่านหนึ่งของประเทศไทย
เรียนถามพี่หทัยว่าภาพชนิดไหน ระหว่างภาพพุทธประวัติ ภาพตัวละครในวรรณคดีภาพดอกไม้ และภาพบุคคล พี่ชอบวาดภาพชนิดใดมากที่สุด
คุณหทัย : ตอบจริงๆ แล้วพี่ชอบวาดภาพทุกอย่างที่พูดมา อาจเป็นเพราะเราโลภมาก (หัวเราะ) คือเป็นคนชอบวาดภาพมาก เพราะฉะนั้นจึงชอบวาดภาพทุกอย่าง (หัวเราะ)
ชอบวาดภาพเพราะจบจากเพาะช่าง หรือเพราะชอบมาตั้งแต่จำความได้ครับ
คุณหทัย : พี่ชอบวาดภาพมาตั้งแต่จำความได้ คิดว่าทำได้ดีที่สุดเพียงอย่างเดียวกระมัง (หัวเราะ) จึงเลือกเรียนเพาะช่าง คณะศิลปะประจำชาติ เอกจิตรกรรมไทย การเรียนวาดภาพนับว่าตรงกับจริตของตัวเองมากที่สุด เพราะหากเรียนอย่างอื่นก็คงเรียนไม่ได้ดี (หัวเราะ)
เพราะฉะนั้นการนิยามตัวพี่หทัยว่าเป็นช่างวาดภาพศิลปะไทย จึงเป็นนิยามที่ถูกต้องใช่ไหมครับ
คุณหทัย : (ยิ้ม) ใช่ครับ ถูกต้องครับ
การวาดภาพดอกไม้ ภาพคน ภาพพุทธประวัติ ภาพตัวละครในวรรณคดี มีความต่างความเหมือนกันอย่างไรบ้างครับ
คุณหทัย : ก็ต่างกันมากนะครับ เช่น ภาพพุทธประวัติคือภาพแนวประเพณี ส่วนภาพตัวละครในวรรณคดีก็เป็น จิตรกรรมไทยแนวประเพณีเช่นกันสีสันและการวางองค์ประกอบก็จะต่างจากการวาดภาพบุคคลที่ต้องเน้นความเหมือนจริงมากที่สุดส่วนดอกไม้เป็นภาพแบบ realistic แบบเสมือนจริง ที่เน้นการให้สีสัน รูปทรงตามแบบที่วาด
ทราบว่าพี่หทัยคือผู้ที่ถวายงานการวาดภาพบนพัดชนิดพับ แด่สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง มาเมื่อกว่า 40 ปีแล้ว รบกวนพี่กรุณาเล่าความประทับใจนี้ให้ฟังด้วยครับ
คุณหทัย : เป็นความประทับใจสูงสุดที่ผมระลึกถึงตลอดเวลาครับ และสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณไม่มีวันคลายครับ ช่วงนั้นผมอายุประมาณ 20 ปีเท่านั้นครับ ยังเด็กมาก แต่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ ผมมีความประสงค์จะถวายงานด้านนี้แด่พระองค์ท่าน จึงเรียนถามไปกับเพื่อนรุ่นพี่ท่านหนึ่งที่เป็นมหาดเล็กห้องพระบรรทม พี่ท่านนั้นก็นำความไปกราบเรียนท่านผู้หญิงทัดสมัย เศวตเศรณี ท่านผู้หญิงก็กรุณานำความขึ้นกราบบังคมทูล แล้วพระองค์ท่านทรงมีพระเมตตาทรงส่งผ้าตัวอย่างมาให้ แล้วตรัสว่าให้เขาลองเขียนมาดู แรกๆ ก็ทรงติ เนื่องจากในตอนนั้นผมก็เขียนผิดสัดส่วน เนื่องจากยังเด็กมากแต่ก็ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ ตรัสว่า ก็สวยดี ให้เขาเขียนมาอีกเรื่อยๆ ผมก็ค่อยๆ ทำถวายไปเรื่อยๆ ซึ่งได้ถวายงานแด่พระองค์ท่านหลายสิบปีครับ
นอกจากถวายงานเขียนบนพัดแล้วพี่หทัยยังเขียนภาพพระบรมฉายาลักษณ์ และภาพเจ้านายชั้นสูง ด้วยใช่ไหมครับ
คุณหทัย : ผมวาดพระบรมฉายาลักษณ์ในหลวง รัชกาลที่ 9 ไว้หลายองค์ครับ และพระบรมฉายาลักษณ์สมเด็จพระพันปีหลวง และสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี รวมถึงเจ้านายเก่าๆของผมอีกหลายพระองค์ เนื่องจากคุณแม่ผมเป็นข้าหลวงในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิศัยสุริยาภา ผมจึงวาดภาพของพระองค์ และภาพของพระเชษฐภคนีร่วมพระมารดาของพระองค์ คือพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ ทั้งสองพระองค์คือพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า ผมชอบวาดภาพเจ้านายต่างๆ เพราะผมชื่นชมในความงามอย่างโบราณซึ่งนับว่าคลาสสิกมาก
ล่าสุดผมทราบว่าพี่หทัยกำลังทำงานใหญ่ คือวาดภาพพุทธประวัติถวายวัดแห่งหนึ่งกรุณาเล่าให้ฟังด้วยครับ เพราะผมเชื่อว่ามีผู้อ่านแนวหน้าสนใจอยากร่วมบุญด้วยครับ
คุณหทัย : ครับกำลังวาดภาพพุทธประวัติให้วัดสวัสดิ์วารีสีมาราม หรือวัดแคสามเสนอยู่ริมคลองสามเสน วัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยา พระประธานทำด้วยหินทรายแล้วปิดทองทับไว้เป็นวัดที่อยู่ใกล้บ้านเดิมของบรรพบุรุษของผมบ้านเดิมของผมอยู่แถวๆ สวนรื่นฯ ในสวนปาริฉัตร คุณยายและผู้ใหญ่ในบ้านของผมจึงไปทำบุญที่วัดนี้มาโดยตลอด ผมทราบว่าเดิมพระอุโบสถของวัดนี้มีภาพจิตรกรรมพุทธประวัติ แต่ถูกโบกปูนทับลงไปแล้ว ผมจึงตั้งใจเขียนภาพพุทธประวัติจำนวน 30 กว่ารูปแล้วนำไปถวาย ซึ่งภาพทั้งหมดจะต้องมีกรอบขนาดใหญ่ด้วย เพื่อสะดวกในการยกไปประดับที่ผนังพระอุโบสถ
ในกรณีมีผู้อ่านแนวหน้าและคนทั่วไปต้องการร่วมทำบุญถวายด้วย จะทำได้อย่างไรครับ
คุณหทัย : สามารถติดต่อสอบถามได้ที่facebook หทัย บุนนาค ครับ
ทราบว่าพี่ทหัยมีงานมากมายนอกจากงานเขียนภาพพุทธประวัติถวายวัดสวัสดิ์วารีฯ แล้วยังมีการเปิดสอนวาดภาพให้บุคคลที่สนใจนอกจากนี้ยังมีงานจิตรกรรมอื่นๆ อะไรอีกบ้างครับ
คุณหทัย : มีงานวาดภาพปกหนังสือนวนิยายบ้างครับ แต่ทำจบไปแล้ว ส่วนใหญ่ก็จะเป็นงานวาดภาพทั้งนั้นครับ
หากมีผู้ต้องการให้พี่วาดภาพportrait ให้ พี่ยังพอจะมีเวลารับงานไหมครับ
คุณหทัย : ขอให้มาคุยกันก่อนนะครับ สอบถามได้ใน facebook ของผมครับ จะมีผู้ตอบคำถามที่ถามเข้ามาครับ ถามผมมีเวลาว่างทำงานให้ ผมยินดีครับ
ในช่วงโควิด-19 ระบาดเช่นนี้ ผมเห็นพี่มีหน้ากากอนามัยทำจากผ้ามีลวดลายดอกไม้สวยงามมาก มีหลายแบบด้วยครับ ยังมีจำหน่ายไหมครับ
คุณหทัย : ยังมีจำหน่ายครับ มีทั้งหมด 4 ชุด ชุดละ 2 ลาย รวมทั้งหมด 8 ลายครับ เป็นลายดอกไม้ต่างๆ ที่ผมวาดเพื่อสอนในชั้นเรียนวาดภาพสีน้ำครับ มีลายดอกกุหลาบ ไฮเดนเยียร์ทานตะวัน เป็นต้นครับ และในช่วงปีใหม่สองปีที่แล้ว ผมหาเงินช่วยโรงพยาบาลศิริราชและรามาธิบดีด้วยการทำ ส.ค.ส. ภาพดอกไม้จำหน่ายครับ แต่ตอนนี้ของน่าจะเหลือน้อยแล้วครับ แต่ถ้ามีผู้สนใจ สามารถสั่งให้ทำได้ครับ
ส่วนการวาดภาพบนตาลปัตร พี่ยังวาดอยู่ไหมครับ
คุณหทัย : จริงๆ แล้ววาดภาพบนตาลปัตรเฉพาะถวายให้กับพระสงฆ์ซึ่งเป็นเพื่อนฝูง ญาติสนิทที่บวชครับ ไม่ได้ทำเพื่อจำหน่ายทั่วไป ทำเพื่อร่วมทำบุญเท่านั้นครับ
มีผู้สนใจอยากเรียนวาดภาพสีน้ำกับพี่หทัย ยังเปิดคลาสอยู่ไหมครับ บางคนแอบบอกว่าอยากเรียนมาก แต่ไม่มีพื้นฐานเลย กลัวถูกคุณครูดุ พี่หทัยจะบอกคนกลุ่มนี้อย่างไรดีครับ
คุณหทัย : ไม่ต้องกลัวครับ ถ้าตั้งใจจริงมาคุยกันครับ ขอให้มีความรักในงานศิลป์เป็นพื้นฐานก่อนเท่านั้น มีใจสู้ ไม่ย่อท้อ ค่อยๆ ฝึกไป รับรองคุณทำได้ครับ เรามาดูกันก่อนว่าแต่ละคนมีพื้นฐานมามากน้อยแค่ไหน แล้วฝึกด้วยการวาดภาพจากดอกไม้จริง ผมมีผู้ช่วยสอนที่คอยแนะนำด้วยครับ ผมมีตัวอย่างให้เห็นคือ มีนักเรียนท่านซึ่งอยู่ในแวดวงบัญชีมาโดยตลอด มาเรียนกับผมด้วยความตั้งใจจริงมาก เริ่มต้นจากศูนย์ แต่บัดนี้วาดภาพดอกไม้ได้งดงามมาก คุณคนนี้มาเรียนสม่ำเสมอ ตั้งใจมาก
ในหนึ่งคอร์ส ใช้เวลาเรียนกี่วันครับ และกำหนดอายุผู้เรียนไหมครับ
คุณหทัย : ต้องดูพื้นฐานของผู้เรียนก่อนเป็นอันดับแรก แต่ส่วนใหญ่ใช้เวลา 2 วัน อายุของผู้เรียนไม่ได้กำหนดว่าสูงสุดเท่าไร ขอแค่เพียงเดินเหินสะดวกเท่านั้น อันที่จริงนักเรียนของเราเป็นผู้ใหญ่ที่เกษียณอายุทำงานกันแล้วเกือบทั้งนั้น ส่วนเด็กที่อายุน้อยกว่า 10 ปี ต้องขออนุญาตคุยกันก่อนเพราะเกรงว่าจะไม่มีสมาธิในการเรียนมากพอ เราเรียนการวาดภาพจากดอกไม้จริง ดูฟอร์ม ดูทรง ดูสี เราค่อยๆ อธิบายให้ฟัง แล้วค่อยๆ ทดลองวาดกันไป รับรองทุกคนทำได้ ถ้าตั้งใจจริง
สุดท้ายอยากเรียนถามว่า งานศิลป์ในความคิดของพี่หทัยคืออะไร งานศิลป์มีคุณค่าอย่างไรต่อมนุษย์ และบ่งบอกตัวศิลปินได้อย่างไรครับ
คุณหทัย : ก่อนอื่นต้องบอกว่างานศิลป์บางชนิดไม่สามารถนำไปใช้ได้ในชีวิตประจำวัน แต่ใช้เพื่อสร้างความงดงามให้การดำรงชีวิตเท่านั้นผมขอเล่าให้ฟังว่าบางคนขอให้วาดภาพบนพัดให้ แล้วนำไปพัดอย่างจริงๆ จังๆ ผลปรากฏพัดพังกลายเป็นผ้าขี้ริ้วไปเลย เห็นแล้วก็เข่าทรุด ต้องบอกว่าศิลปวัตถุไม่ใช่ของใช้ในชีวิตประจำวันนะครับ งานศิลป์ไม่ได้วัดกันที่มูลค่าราคาเท่านั้น แต่มีค่ามากกว่านั้น เพราะทำมาจากความตั้งใจของคนทำ มันคือจิตวิญญาณของคนทำ (หัวเราะ) งานศิลป์แสดงตัวตนของคนทำงานได้ชัดเจน เกิดจากความวิริยะ อุตสาหะ และเกิดจากความรักของคนสร้างงานศิลป์โดยแท้
คุณจะได้พบรายการดีที่ครบครันด้วยสาระและความรู้ รายการไลฟ์วาไรตี้ออกอากาศทุกวันอาทิตย์ เวลา 16.00-16.25 น.ทางสถานีโทรทัศน์ NBT กดหมายเลข 2 และชมรายการย้อนหลังได้ที่ YouTube ไลฟ์วาไรตี้โดยแนวหน้า
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี