เราอยู่กับช้างทุกวัน บางคนอยู่มาตั้งแต่ช้างเพิ่งเกิด บางคนเกิดมาก็เห็นช้างแล้ว พวกเราจึงผูกพันกับช้างมากเกินกว่าจะบอกเป็นคำพูดได้เราไม่อยากให้เขาลำบาก เราอยากให้เขามีกิน และอยากให้เขามีความสุข
ไลฟ์วาไรตี สัปดาห์นี้ ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัย พาคุณไปสนทนากับคนเลี้ยงช้างและชมชีวิตประจำวันของช้างตกงานที่ตลาดน้ำอโยธยา พระนครศรีอยุธยา
ขอเรียนถามคุณคำสร้อย สุขกิจ และนิดา สุขแสวง ว่าช้างทั้งหมดที่อยู่ในตลาดน้ำอโยธยาในขณะนี้มีกี่เชือกครับ อายุมากที่สุดกี่ปี อายุน้อยที่สุดกี่ปีครับ
คุณคำสร้อย : 27 เชือกค่ะ อายุมากสุด70 กว่าปี ชื่อพังคำหล้า ส่วนอายุน้อยสุดก็ 2 ปีชื่อพังวันวิสาข์
มีผู้ดูแลช้างทั้งหมดกี่คนครับ เป็นคนพื้นเพเดิมจากไหนครับ
คุณนิดา : มีทั้งหมดประมาณ 60 คนค่ะพวกเรามาจากบุรีรัมย์และสุรินทร์ค่ะ จากหมู่บ้านช้างบรรพบุรุษของเราเลี้ยงช้างมาตลอด เราอยู่กับช้างมาตั้งแต่เราเกิดแล้วค่ะ
ช้างที่มาทำมาหากินที่ตลาดน้ำแห่งนี้เมื่อครั้งที่ยังมีนักท่องเที่ยวมากๆ ในแต่ละวันช้างมีกิจวัตรอะไรบ้างครับ ทำงานวันละกี่ชั่วโมงครับ
คุณคำสร้อย : เริ่มตั้งแต่เช้า เราจะนำหญ้าและต้นสับปะรดที่คณะของคุณเฉลิมชัย จากแนวหน้าบริจาคให้เราไปให้ช้างกินก่อน จากนั้นช่วงสายก็รีบพาช้างไปอาบน้ำ แล้วแต่งตัวรอรับนักท่องเที่ยวโดยพานักท่องเที่ยวชมเมืองเก่า โบราณสถาน รอบละประมาณ 10-15 นาที จากนั้นก็ให้ช้างพัก เราจัดคิวให้ช้างทำงาน โดยไม่ให้เขาเหนื่อยมาก พอตกบ่าย4-5 โมงเย็นเราก็ให้ช้างกินอาหาร แล้วจากนั้นก็ให้ช้างพักผ่อน เรามีช้างหลายเชือก จึงต้องจัดแบ่งคิวกันเพื่อให้ช้างแต่ละเชือกมีรายได้เฉลี่ยพอๆ กันค่ะ ช้างเชือกหนึ่งก็ทำงานประมาณ 3 ชั่วโมงโดยเฉลี่ยต่อวันค่ะ
สองปีมานี่ ช้างไม่มีงานทำ เพราะไม่มีนักท่องเที่ยว ทั้งช้างและคนเลี้ยงประสบปัญหาเพราะไร้นักท่องเที่ยวมากมายแค่ไหนครับ แล้วเมื่อช้างไม่มีงานทำ คนเลี้ยงช้างเคยคิดจะนำช้างกลับบ้านที่บุรีรัมย์ และสุรินทร์บ้างไหมครับ
คุณนิดา : พวกเราลำบากมากค่ะ ขาดรายได้บางเดือนไม่มีรายได้จากนักท่องเที่ยวเลย แต่เรายังโชคดีที่มีผู้ใจบุญอย่างพวกพี่นำสิ่งของและอาหารมาช่วยพวกเราและช่วยช้างเป็นระยะๆ พวกเราไม่มีรายได้มานานแล้วค่ะ แต่เราก็ต้องเลี้ยงดูช้างต่อไป เราไม่ทิ้งเขาแน่นอนค่ะ เพราะเขาคือสมาชิกของครอบครัวเรา เรากับเขาต้องอยู่ด้วยกันตลอดไป เราเป็นห่วงเขามาก ทุกวันนี้เวลาเห็นเขาอดอยากเราก็น้ำตาไหล พยายามหาของกินให้เขาได้กินให้ได้ เราทำทุกทางค่ะ ขอบริจาคก็ขอ ขายอาหารช้างออนไลน์ก็ทำ ทำทุกหนทางเพื่อช่วยให้ช้างมีกินส่วนเรื่องกลับบ้านนั้น เราเคยคิด แต่เมื่อดูลึกๆ แล้วอยู่ที่นี่ยังมีอาหารให้ช้างบ้าง ยังมีแหล่งน้ำมีแหล่งอาหารบ้าง มีผู้บริจาคบ้าง และเรายังได้รับความเมตตาจากเจ้าของที่ให้เราพักอาศัยที่นี่ได้โดยให้เราใช้น้ำกับไฟฟ้าฟรี เพียงเท่านั้นเราก็ขอบคุณทุกท่านมากแล้วค่ะ ส่วนเรื่องการหาอาหารให้ช้างนั้นเราต้องทำทุกวัน ได้มากบ้างน้อยบ้าง เพื่อให้ช้างได้กิน เราจึงคิดว่าเรายังจะไม่กลับบ้านที่สุรินทร์และบุรีรัมย์ เพราะเราเชื่อว่าสักวันหนึ่งในอนาคตโควิด-19 จะผ่านไป แล้วเราจะสามารถมีงานทำเหมือนเดิม
ในชุมชนนี้มีทั้งเจ้าของช้างและผู้รับจ้างเลี้ยงช้างใช่ไหมครับ
คุณคำสร้อย : ใช่ค่ะ แต่ไม่ว่าจะเจ้าของหรือคนรับจ้างเลี้ยงช้างก็ผูกพันกับช้างไม่ต่างกันค่ะเราทิ้งช้างไม่ได้ค่ะ ตื่นเช้ามาก็เห็นกันและกัน จะทิ้งไปก็ทำไม่ลงค่ะ ผูกพันกันมากค่ะ
ตอนนี้ไม่มีงานทำ ช่วงบ่ายเราต้องพาช้างไปหลบใต้ร่มเงาที่ไหนครับ เพราะที่นี่ไม่มีร่มเงาให้เขาพักอาศัยในช่วงบ่ายที่ร้อนจัดมาก
คุณนิดา : พาเขาไปอยู่ตามป่าที่มีต้นไม้ใหญ่ที่ให้ร่มให้เงาพวกเขาได้ เพราะเราไม่สามารถปล่อยให้เขายืนตากแดดได้ สงสารเขาค่ะ
ปกติช้างตัวอายุประมาณ 20-50 ปีเชือกหนึ่ง กินอาหารวันละมากมายแค่ไหนครับ จึงจะอิ่ม
คุณนิดา : เขากินเยอะมาก อย่างหญ้าหนึ่งรถเข็นนี่นะค่ะ เขากินเดี๋ยวเดียวก็หมดแล้ว เขากินวันหนึ่งเป็นร้อยกิโลกรัม แต่ช่วงที่เรามีอาหารให้เขาน้อย เขาก็ต้องกินตามที่เราหาให้เขาได้เท่านั้น เพราะไม่มีของให้กิน ต้องแบ่งๆ กันกินทุกเชือก
อย่างต้นสับปะรดหนึ่งคันรถสิบล้อที่ผู้อ่านแนวหน้า และผู้ฟังรายการ Good Time (วิทยุจุฬาฯ) ร่วมกันบริจาคให้ในวันนี้ ช้างทั้ง27 เชือกกินได้กี่วันครับ
คุณนิดา : ถ้าให้กินจริง ไม่ถึงหนึ่งสัปดาห์ก็หมดค่ะ แต่เราหาหญ้า หาใบไม้อื่นๆ ให้เขากินด้วยก็สามารถเก็บต้นสับปะรดไว้กินได้ประมาณ10-12 วันค่ะ เราปลูกหญ้าเนเปียร์ไว้ด้วยค่ะ แต่ไม่เพียงพอสำหรับทุกเชือก ก็แบ่งกันกินไป บางวันเขาก็มีต้นกล้วยกิน บางวันก็พาไปกินใบโพธิ์อ่อนที่เพิ่งแตก แต่ก็ไม่มีให้กินทุกวันค่ะ
ผลไม้อะไรคือของต้องห้ามสำหรับช้างครับ
คุณคำสร้อย : กล้วยดิบ มะละกอดิบ เพราะมียางมาก และข้าวโพดดิบด้วย กินแล้วท้องอืดช้างไม่สบาย ส่วนฟักทองดิบก็ห้ามกินค่ะ
แล้วอะไรคือของโปรดของช้างครับ
คุณนิดา : ต้นสับปะรด หญ้าเนเปียร์ หญ้าขนใบโพธิ์ ต้นกล้วย ใบไผ่ ต้นข้าวโพด ส่วนกล้วยสุกอ้อย แตงโมสุก เป็นเหมือนของหวานสำหรับช้าง เราให้เขากินมากไม่ได้ เพราะมันแพง (หัวเราะ)
มีผู้บริจาคอาหารเลี้ยงช้างในแต่ละสัปดาห์มากไหมครับ
คุณคำสร้อย : ไม่มากค่ะ บางสัปดาห์ไม่มีเลยเราก็เลยต้อง live ผ่าน facebook เพื่อขอรับบริจาคค่าอาหารให้ช้าง ก็ได้เงินช่วยเหลือบ้าง บางวันก็ไม่ได้ (หัวเราะ) เช่นเรา live เลี้ยงช้างผ่านfacebook โดยบอกว่าคุณโอนเงินให้เรา 100 บาท เราให้กล้วยสุกกับช้างสองหวี เป็นต้น
มีผู้วิจารณ์ว่าการให้คนนั่งหลังช้างแล้วให้ช้างพาเที่ยวชมที่ต่างๆ คือการทรมานช้างจะชี้แจงอย่างไรครับ
คุณนิดา : ไม่จริงเลยค่ะ เราไม่ได้ทรมานเขา เราก็รักเขาไม่ต่างจากคนอื่นๆ เรารักเขามากกว่าด้วยซ้ำไป เพราะเขาอยู่กับเราทุกวัน แต่เราฝึกเขาบ้าง ก็เหมือนฝึกเด็กเล็กๆ เช่นเด็กไม่อยากไปโรงเรียน เราก็ต้องฝึกให้เขาไปโรงเรียน เรายืนยันว่าไม่เคยทรมานช้างค่ะ เราค่อยๆ ฝึกเขาเรื่อยๆ เขามีความจำดี ฝึกเขาด้วยการให้อาหารให้กล้วยให้อ้อยเป็นรางวัล เราไม่ได้เฆี่ยนตีทำร้ายเขาค่ะ เชือกไหนฝึกง่ายเราก็ฝึกมากหน่อย แต่เชือกไหนฝึกยากเราก็ให้เขาทำอย่างอื่น ช้างมีความยากง่ายในการฝึกต่างกันค่ะ
มีผู้แนะนำว่าไม่ให้คนนั่งหลังช้างแล้วให้ช้างพาเที่ยว แต่เปลี่ยนเป็นพาช้างอาบน้ำ ทำได้ไหมครับ
คุณนิดา : ยากนะค่ะ การพาช้างไปอาบน้ำต้องให้ควาญที่คุ้นเคยกับช้างพาไป หากคนอื่นพาไปช้างอาจจะไม่เชื่อฟัง เพราะไม่สนิทด้วย แล้วช้างอาจจะเตลิดไปไหนๆ จนไม่สามารถนำกลับมาได้ ช้างบางเชือกเล่นน้ำแล้วไม่ยอมเลิก ต้องให้ควาญที่ดูแลเขาทำหน้าที่เท่านั้น คนอื่นทำไม่ได้ค่ะ หนูว่าการให้ช้างพาคนเที่ยวดีกว่านำช้างไปเดินเร่ร่อนขอทานนะคะ พวกเราเคยพาช่างเร่ร่อนมาก่อนเราเห็นปัญหานี้ดีค่ะ เวลาเราให้ช้างทำงาน เราให้เขาทำตามเวลาที่เหมาะสม ไม่ได้ทรมานให้เขาทำงานทั้งวันนะค่ะ เรายืนยันว่าเรารักช้างนะคะ
เราจะไปสนทนากับคนเลี้ยงช้างอีกท่าน ชื่อคุณสุทิน ซ่อนกลิ่น คุณสุทินมีช้างกี่เชือกครับ
คุณสุทิน : สามเชือกครับ เป็นช้างผู้ใหญ่สองเชือก และช้างเด็กอายุ 2 ขวบ 1 เชือก ชื่อวันวิสาข์เกิดวันวิสาขบูชา เลยชื่อวันวิสาข์ครับ เขามีอายุสองขวบเต็มครับเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคมครับเป็นช้างพัง แม่เขาชื่อพังชมพู่ อายุ 22 ปี
คุณสุทินพาช้างมาทำงานที่ตลาดน้ำแห่งนี้กี่ปีแล้วครับ
คุณสุทิน : 4 ปีครับ แต่น้องวันวิสาข์เพิ่งคลอดเมื่อช่วงก่อนเกิดเหตุโควิด-19 ระบาด เพราะฉะนั้น เขายังไม่เคยต้อนรับนักท่องเที่ยวเลยครับ
ถ้ามีผู้สนใจจะมาเลี้ยงอาหารน้องช้าง และมาเล่นกับช้างน้อย จะมาได้ไหมครับ
คุณสุทิน : ยินดีต้อนรับครับ เชิญครับ มาได้ทุกวันครับ ตั้งแต่ 9 โมงเช้าถึง 4 โมงเย็นครับ เชิญนะครับ
น้องวันวิสาข์เต้นเก่ง อ้อนขอผลไม้เก่งมากต้องฝึกเขานานไหมครับ
คุณสุทิน : ไม่นานครับ เขาหัวอ่อน ความจำดีฝึกไม่นานเขาก็ทำได้ เวลาฝึกเขาก็มีของรางวัลให้เขาคือแตงโม กล้วย อ้อยครับ เขาชอบกินผลไม้หวานๆ เขายังเป็นเด็ก เขาฝึกง่ายครับ เขาเรียบร้อยด้วย
เวลาฝึกเขา ต้องตีเขาไหมครับ
คุณสุทิน : ไม่เลยครับ เอาผลไม้ที่เขาชอบล่อเขา เขาจะทำตามทุกอย่าง ให้เต้น ให้ยกงวงให้ร้องขอบคุณ ร้องทักทาย เขาทำได้หมดครับเมื่อเขาทำได้ เราก็ให้แตงโม กล้วย อ้อยกับเขาเขาชอบมาก
ช้างน้อยๆ เช่นนี้กินอาหารต่างจากช้างผู้ใหญ่ไหมครับ
คุณสุทิน : ช้างเด็กกินต่างจากช้างผู้ใหญ่ เพราะช้างเด็กไม่กินต้นสับปะรดมากเท่าช้างผู้ใหญ่ แต่ชอบกินหญ้าเนเปียร์ หญ้าขน พวกกล้วย อ้อย แตงโม คือผลไม้ของหวานของเขาครับ เราให้เขากินเหมือนของว่างหรือขนม ไม่ใช่อาหารหลักครับ
สำหรับคนเลี้ยงช้างที่เดือดร้อนเพราะไม่มีนักท่องเที่ยวในช่วงโควิด-19 ระบาด คุณสุทินจะฝากอะไรถึงคนอ่านแนวหน้าและคนดูรายการไลฟ์วาไรตี และฟังรายการ Good Time บ้างครับ
คุณสุทิน : กราบขอบคุณทุกท่านที่เมตตาต่อช้างและคนเลี้ยงช้างครับ ผมและคนเลี้ยงช้างทุกคนก็พยายามจะช่วยให้ช้างมีอาหารกินทุกวัน แต่ก็เข้าใจดีว่าทุกคนประสบกับปัญหาจากโควิด-19แต่ก็ยังอยากจะกราบขอความกรุณาสำหรับท่านที่สามารถช่วยแบ่งปันและจุนเจือให้ทั้งคนและช้างได้ครับ ขอขอบคุณในความเมตตาที่ให้กับคนและช้าง เราทุกคนอยากให้ช้างได้มีกิน ไม่หิวโหย เพราะเขาตัวใหญ่กินมาก เราไม่สบายใจเมื่อเห็นเขาอดอยาก เราก็พยายามหาหญ้า หาอาหารให้เขาทุกวัน แต่บางวันก็ได้น้อยมาก เห็นเขาหิวแล้วเราก็น้ำตาไหล สงสารเขาครับ อย่างไรก็ตามขอกราบขอบคุณทุกความเมตตาที่ให้กับช้างและคนเลี้ยงช้างครับ
คุณจะได้พบรายการดีที่ครบครันด้วยสาระและความรู้ รายการ ไลฟ์ วาไรตี ออกอากาศทุกวันอาทิตย์ เวลา 16.00-16.25 น. ทางโทรทัศน์ NBT กดหมายเลข 2 และชมรายการย้อนหลังได้ที่ YouTube ไลฟ์ วาไรตี
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี