ปัจจุบันนี้คนเราอายุยืนมากขึ้น แต่ในวัยที่เพิ่มขึ้นนั้นความแก่ชราก็เริ่มมาเยือนทั้งจากการเปลี่ยนแปลงตามวัยและผลจากมลภาวะสิ่งแวดล้อมและรวมทั้งการดำเนินชีวิตที่เปลี่ยนไปในยุคนี้ที่ทำให้คนเรามีชีวิตที่ฝืนธรรมชาติและนาฬิกาชีวภาพที่มีมาตั้งแต่กำเนิด ผลที่เกิดขึ้นทำให้สภาพของผิวหนังและผิวพรรณเปลี่ยนไป ข้อมูลจาก พญ.สุภาณี ศุกระฤกษ์ อายุรแพทย์และแพทย์ผิวหนัง เปิดเผยว่าการเรียนรู้ที่จะมีชีวิตที่สขภาพดีจึงเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์และศาสตร์ของการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์นั้นได้รับการศึกษาและนำมาใช้อย่างกว้างขวางในปัจจุบัน ซึ่งสามารถที่จะแบ่งประเด็นการดูแลสุขภาพและผิวพรรณให้ดูดีได้ดังต่อไปนี้

อารมณ์ดี เราจะสังเกตได้ว่าคนที่อารมณ์ดีนั้นจะมีหน้าตาและผิวพรรณที่ผ่องใส มีรอยยิ้มที่อบอุ่นและมีเมตตา การศึกษาวิจัยที่ยาวนานถึง 75 ปี ของมหาวิทยาลัยชั้นนำของสหรัฐอเมริกายืนยันว่า ไลฟ์สไตล์ที่ทำให้อารมณ์ดีนี้นอกจากจะทำให้คนเรามีอายุยืนยาวแล้ว ยังทำให้มีรอยยิ้มที่แจ่มใส ช่วยบริหารกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้า กระตุ้นการไหลเวียนเลือดที่ไปเลี้ยงผิวหน้ามากยิ่งขึ้น การมีอารมณ์ดีช่วยให้ร่างกายและจิตใจผ่อนคลายและการนอนหลับที่มีคุณภาพที่ดีซึ่งช่วยส่งเสริมการผลิตฮอร์โมนต่างๆ ออกมาทำให้สุขภาพผิวดีขึ้นอีกด้วย

ดื่มน้ำสะอาดให้พอเพียง น้ำเป็นส่วนประกอบสำคัญที่ร่างกายและผิวหนังขาดไม่ได้ การดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้วนอกจากจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวจากภายในแล้ว ยังช่วยให้เลือดไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงผิวหนังดีขึ้นช่วยชะล้างพิษและทำให้ระบบขับถ่ายทำงานดีขึ้น การดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอในแต่ละวันจึงมีส่วนสำคัญที่ช่วยให้ผิวหนังดูอ่อนกว่าวัย ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และกาเฟอีน เพราะจะทำให้ร่างกายขาดน้ำ ส่งผลให้ผิวพรรณแห้งกร้าน เกิดริ้วรอยได้ง่าย

หลีกเลี่ยงแสงแดดจัด โดยเฉพาะในช่วงเวลา 10.00-15.00 น. เพราะเป็นช่วงที่มีรังสีอัลตราไวโอเลตสูงสุด หากจำเป็นต้องออกแดดช่วงนั้นก็ควรกางร่มและใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF 15 ขึ้นไป โดยทาก่อนออกแดด 30 นาที ควรเลือกชนิดกันน้ำและไม่มีส่วนผสมของน้ำหอม และอาจจำเป็นต้องทาซ้ำหากต้องทำกิจกรรมที่ทำให้ครีมลบเลือนได้ง่าย เวลาออกแดดจัดควรที่จะสวมแว่นกันแดดทุกครั้งเพราะจะป้องกันการหยีตาที่จะไปเพิ่มรอยย่นของผิวหน้าและรอยตีนกาให้มากขึ้น แต่การได้รับแสงแดดอ่อนตอนเช้าหรือเย็นวันละประมาณ 15 นาที จะช่วยกระตุ้นการผลิตวิตามินดีจากแสงแดด ซึ่งพอเพียงที่จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันที่ผิวหนังทำงานได้ดีและยังช่วยในการผลิตฮอร์โมนป้องกันการแก่ชราของผิวหนังอีกด้วย

ออกกำลังกายสม่ำเสมอเป็นประจำอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน สัปดาห์ละประมาณ 5 วัน ด้วยการออกกำลังแบบแอโรบิกที่มีการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อมัดใหญ่ต่อเนื่อง เช่น เดินเร็ววิ่ง ว่ายน้ำ ขี่จักรยาน เพราะจะช่วยกระตุ้นให้เลือดหมุนเวียนและสูบฉีดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายรวมทั้งผิวหนังได้ดีขึ้น และช่วยขับของเสียออกจากร่างกายทางเหงื่อด้วยจึงทำให้ผิวพรรณแลดูสดใส เปล่งปลั่งและหนานุ่มชุ่มชื้น ยังพบว่าคนที่ออกกำลังกายจะมีความกระฉับกระเฉงกว่าคนในวัยเดียวกัน หน้าตาสดใสมีน้ำมีนวล เจ็บป่วยน้อยลง อีกทั้งยังช่วยรักษาน้ำหนักให้ได้มาตรฐานคงที่ ช่วงเวลาออกกำลังกายควรใส่เสื้อผ้าทำจากผ้าฝ้าย ที่ช่วยให้การไหลเวียนของอากาศเป็นอย่างดี หลีกเลี่ยงการอับชื้นที่จะทำให้เกิดการอักเสบของผิวหนังจากเชื้อราได้

นอนหลับสนิทในความมืดตามเวลาของนาฬิกาชีวภาพ ช่วงเวลานอนหลับเป็นช่วงเวลาแห่งการพักผ่อนที่ดีที่สุด เป็นช่วงเวลาซ่อมแซมเซลล์ผิวหนังหรืออวัยวะที่สึกหรอจากการใช้งานในชีวิตประจำวัน รวมทั้งช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนของร่างกาย ช่วยลดอัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิต การเข้านอนตั้งแต่สี่ทุ่มและนอนหลับสนิทในห้องมืดที่ปราศจากการรบกวนจากแสงหรือคลื่นสื่อสารทั้งหลายไม่ว่าจะจากโทรศัพท์มือถือหรือจากสัญญาณไวไฟ ก็จะเป็นการนอนตามนาฬิกาชีวภาพที่จะมีผลต่อการผลิตฮอร์โมนเมลาโทนินซึ่งนอกจากส่งผลให้หลับลึกแล้วยังเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระที่จะช่วยลดการแก่ชราของผิวหนังเนื่องจากการใช้พลังงานในชีวิตประจำวันอีกด้วยขณะเดียวกันก็จะมีการผลิตฮอร์โมนชื่อว่า “โกรทฮอร์โมน” ออกมาเพื่อเสริมสร้างการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ของร่างกายรวมทั้งผิวหนัง กระตุ้นการสร้างกล้ามเนื้อและกระดูกและช่วยลดไขมันที่สะสมในร่างกายอีกด้วย

เรียนรู้ที่จะผ่อนคลายกายและใจลดความเครียด นอกจากอารมณ์ดีแล้วยังต้องเรียนรู้วิธีการกำจัดความเครียดที่เกิดขึ้นจากการดำเนินชีวิตประจำวันที่อาจจะหลีกเลี่ยงไม่ได้อีกด้วย เพราะเป็นที่ทราบดีว่าความเครียดนั้นมีผลเสียต่อร่างกาย จิตใจ การผลิตฮอร์โมนกันแก่ชรา รวมทั้งผิวพรรณ การที่คนเราแก่ก่อนวัยกันก็เพราะเครียดกันมากโดยเฉพาะผู้ที่ชอบทำหน้านิ่วคิ้วขมวดก็จะทำให้ผิวหน้าเกิดรอยย่นได้ง่าย และความเครียดอาจนำไปสู่การผลิตฮอร์โมนเพื่อสุขภาพผิวที่ไม่เพียงพอจนเกิดการเสื่อมของผิวหนัง ทำให้ผิวหน้าและผิวพรรณไม่สดใสไปด้วย ต้องเรียนรู้การปรับเปลี่ยนอารมณ์พร้อมหาวิธีผ่อนคลาย

ปรับเปลี่ยนสไตล์การแต่งตัว แม้ว่าแต่ละคนจะมีสไตล์การแต่งตัวที่ตัวเองชื่นชอบแต่การลองเปลี่ยนสไตล์การแต่งตัวแบบใหม่ๆ อินเทรนด์ตามแฟชั่น เลือกเสื้อผ้าที่สีสันสดใสมาสวมใส่ให้เข้ากับรองเท้า เข็มขัด กระเป๋า และเครื่องประดับน่ารักๆ ก็อาจจะเหมาะสมกับยุคสมัยที่เปลี่ยนไปและทำให้ดูสดใสอ่อนกว่าวัยรวมทั้งไม่ตกยุค การใส่เสื้อผ้าสีอ่อนและสดใสยังช่วยทำให้ความร้อนจากแสงแดดกระจายตัวออกไปไม่สะสมที่เสื้อผ้า ทำให้ผิวหนังไม่ต้องรับความร้อนที่จะทำให้เสื่อมก่อนวัย และการสวมใส่เสื้อผ้าที่ทำจากผ้าฝ้ายในประเทศเมืองร้อนแบบประเทศไทยยังทำให้การระบายอากาศของผิวหนังส่วนต่างๆ ดีขึ้นป้องกันการอับชื้นที่เป็นบ่อเกิดของเชื้อรา

ปรับสมดุลของฮอร์โมนและสารอาหารที่จำเป็น การดูแลผิวพรรณนั้นต้องมาจากการดูแลที่ผสานกันทั้งจากภายในและภายนอก ฮอร์โมนหลากหลายที่ผลิตออกมาเพื่อป้องกันการแก่ชรานั้นนอกจากจะลดลงตามอายุที่มากขึ้นแล้ว ยังอาจจะเกิดจากการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสมอีกด้วย การตรวจระดับของฮอร์โมนจำเป็นในร่างกายและการตรวจระดับของสารต่อต้านอนุมูลอิสระและไวตามิน แร่ธาตุที่จำเป็น ก็จะทำให้ทราบว่าจะต้องปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์การดำเนินชีวิตอย่างไรให้เหมาะสม

ดูแลสุขภาพผิวให้ถูกต้องเหมาะสม การรักษาความสะอาดและรักษาผิวพรรณให้ชุ่มชื้นเป็นรากฐานของความอ่อนเยาว์และดูดี การล้างหน้าก่อนนอนจะเป็นการขจัดน้ำมัน ครีมกันแดด และสิ่งสกปรกจากการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการใช้โฟมหรือครีมล้างหน้าแบบอ่อนๆ ที่เหมาะกับสภาพผิวของแต่ละคน ควรใช้น้ำเย็นธรรมดาในการล้างหน้า ที่สำคัญอย่าปล่อยเมคอัพไว้บนหน้าข้ามคืน เพราะการนอนทั้งที่มีเครื่องสำอางเป็นการทำลายผิวอย่างร้ายแรงนอกจากผิวหน้าจะไม่ได้รับการพักผ่อนและการฟื้นฟูอย่างเต็มที่แล้ว คราบเครื่องสำอางยังไปอุดตันรูขุมขน ทำให้เป็นสิวอุดตันและอาจเกิดการอักเสบได้อีกด้วย
การพ่นผิวหนังรวมทั้งใบหน้าด้วยน้ำแร่ธรรมชาติ หลังการอาบน้ำก่อนเข้านอนก็ยังช่วยทำให้ผิวหน้าชุ่มชื้นตามธรรมชาติได้อีกทางหนึ่ง

เพียงแค่ปรับเปลี่ยนและเรียนรู้วิธีดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี นอกจากจะทำให้ผิวหนังมีอายุยืนยาวแล้วยังสามารถเพิ่มความผ่องใสและลดอายุลงได้ ที่นอกจากจะช่วยให้ผิวพรรณไม่ร่วงโรยไปตามวัยแล้ว ยังดูดีอ่อนเยาว์อีกด้วย

ผศ.(พิเศษ)ดร.อภิสิทธิ์ ฉัตรทนานนท์

ประธานกรรมการ มูลนิธิคุณแม่คุณภาพ