คนไทยแต่โบราณกาลที่อาศัยอยู่ใกล้กับแม่น้ำ ลำคลอง บึงน้ำขนาดใหญ่ รวมถึงทะเลสาบ และทะเล จะมีพาหนะประจำชุมชน และประจำบ้านเรือนคือเรือ ดังนั้นวิถีชีวิตของผู้คนจึงเกี่ยวข้องใกล้ชิดกับเรือในแง่มุมต่างๆ อาทิ เพื่อประกอบอาชีพ เพื่อการคมนาคมติดต่อระหว่างกัน เพื่อการค้าขายภายในและระหว่างชุมชน และยังมีความเกี่ยวพันกับการค้าขายต่างเมือง ต่างประเทศ รวมถึงเรื่องการเมืองการปกครอง และด้านขนบธรรมเนียมความเชื่ออันเกี่ยวกับศาสนาและขนบประเพณีต่างๆ ของชุมชน

เพราะฉะนั้น จึงเกิดความผูกพันอย่างแน่นแฟ้นของวิถีชีวิตผู้คน กับสายน้ำ และกับเรือ และเมื่อย้อนกลับมาดูวิถีชีวิตของคนไทยกับสายน้ำ ก็จะพบความผูกพันกันอย่างมีนัยสำคัญ ดังสายน้ำกับการดำรงชีวิตของคนไทยจึงสะท้อนความสัมพันธ์กันอย่างลึกซึ้ง และเรือก็เป็นตัวสะท้อนความเกี่ยวพันระหว่างคนกับสายน้ำที่ชัดเจนที่สุดอย่างหนึ่ง

วันนี้ขอนำคุณไปชมความวิจิตรบรรจงและความอลังการของเรือพระที่นั่งที่ใช้ในพระราชพิธีพยุหยาตราเสด็จพระราชดำเนินชลมารค ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธีปากคลองบางกอกน้อย ปัจจุบันพิพิธภัณฑสถานฯ นี้อยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร โดยเก็บรักษาและดูแลเรือพระที่นั่งต่างๆ ที่ใช้ในพระราชพิธีสำคัญอาทิ เสด็จพระราชดำเนินชลมารคพระราชพิธีทอดผ้าพระกฐินโดยเรือพระที่นั่งเป็นต้น

เรือพระที่นั่งสำหรับพระราชพิธีที่เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑสถานฯ แห่งนี้มีความสำคัญในด้านประวัติศาสตร์อย่างมากเพราะเป็นโบราณวัตถุที่มีความงดงามวิจิตรบรรจง บ่งบอกถึงฝีมือช่างชั้นสูงที่แสดงออกถึงภูมิปัญญาอันลึกล้ำของบรรพบุรุษไทย

เรือพระที่นั่งในพระราชพิธีได้รับการตกแต่งด้วยลวดลายที่แสนวิจิตรงดงาม จุดสำคัญอยู่ที่โขนเรือรูปสัตว์ อันเป็นการสะท้อนแนวคิดและความเชื่อด้านเทวราชาของพระมหากษัตริย์ตามคติความเชื่อของฮินดู เช่น หงส์คือพระราชพาหนะของพระพรหม ครุฑคือพระราชพาหนะของพระนารายณ์ และนาคราชคือพระราชบัลลังก์ของพระนารายณ์ที่ประทับเหนือเกษียรสมุทร ดังนั้นเราจึงมีเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ (เริ่มสร้างในรัชสมัยรัชกาลที่ 5 แล้วเสร็จในรัชสมัยรัชกาลที่ 6) เรือพระที่นั่งนาราณย์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ 9 (สร้างในรัชสมัยรัชกาลที่ 9) และเรือพระที่นั่งอนันตนาคราช(สร้างในรัชสมัยรัชกาลที่ 6) เรือพระที่นั่งอเนกชาติภุชงค์ (สร้างในรัชสมัยรัชกาลที่ 5) เป็นต้น

นอกจากนี้ยังมีเรือที่มีชื่อเกี่ยวข้องกับตัวละครสำคัญในรามเกียรติ์ เช่นพาลีรั้งทวีป สุครีพครองเมือง กระบี่ปราบเมืองมาร กระบี่ราญรอนราพณ์ ซึ่งชื่อตัวละครเหล่านี้นับเป็นทหารเอกของพระราม ซึ่งสะท้อนว่าพระมหากษัตริย์คือพระนารายณ์ที่ทรงอวตารมาเพื่อทรงดูแลปกครองพสกนิกรให้ร่มเย็นเป็นสุข

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี ยังเป็นที่เก็บรักษาเรืออื่นๆในขบวนเรือพระราชพิธีพยุหยาตราเสด็จพระราชดำเนินชลมารคอีกด้วย อาทิอสูรวายุภ้กษ์ กระบี่ปราบเมืองมารครุฑเหินเห็จ และเอกไชยเหินหาว เป็นต้น

นอกจากเรือพระที่นั่งองค์ต่างๆ และเรือในกระบวนพยุหยาตราแล้วพิพิธภัณฑฯ แห่งนี้ยังเก็บรักษาและจัดแสดงเครื่องประกอบกระบวนเรือพระราชพิธีด้วย เช่น บัลลังก์บุษบก บัลลังก์กัญญาพู่ขนจามรีเครื่องประดับเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ พายชนิดต่างๆ และเครื่องแต่งกายของเจ้าพนักงานในพระราชพิธีรวมถึงยังเป็นที่เก็บรักษาเรือพระที่นั่งโบราณที่ชำรุดเสียหาย

สำหรับคุณๆ ที่ต้องการจะไปชมความวิจิตรบรรจงของเรือพระที่นั่ง และเรืออื่นๆ ในกระบวนพยุหยาตราชลมารค และต้องการจะเที่ยวชมชุมชนบ้านเรือน
ริมน้ำ และไหว้พระในวัดสำคัญๆ ริมคลองบางกอกใหญ่ โดยไล่เรื่อยไปจนถึงคลองด่าน กับ Mr. Flower โปรดติดต่อหมายเลขโทรศัพท์ 091-7233615 เราจัดทริปเที่ยวชมชุมชนริมลำคลองทุกสัปดาห์รับสมาชิกทริปละ 12-16 คนเท่านั้น