ทวารวดี มีความหมายหลายนัย เช่น อาณาจักรหนึ่ง หรือยุคสมัยหนึ่ง โดยทวารวดีในความเชื่อและความคิดตามหลักฐานโบราณคดีที่ค้นพบ ทำให้คนไทยเชื่อว่าทวารวดีคือแหล่งประวัติศาสตร์สำคัญของดินแดนส่วนหนึ่งที่ปัจจุบันคือประเทศไทย อันมีความเป็นมาก่อนยุคสุโขทัย โดยน่าจะมีอายุในช่วงราวพุทธศตวรรษที่ 12-18 

ดินแดนทวารวดีกินอาณาบริเวณกว้างขวางมาก เพราะมีหลักฐานปรากฏอยู่ในหลายพื้นที่ของประเทศไทย แต่ก็เชื่อกันว่าเมืองสุพรรณบุรีในปัจจุบัน โดยเฉพาะที่อู่ทองน่าจะเป็นเมืองหลวง หรือเมืองสำคัญของอาณาจักรทวารวดี 

ตามหลักฐานโบราณคดีทำให้เชื่อว่าเมืองสุพรรณบุรีในปัจจุบันนั้นมีอายุที่สืบค้นย้อนหลังไปได้ไม่น้อยกว่า 3,500-3,800 ปีเพราะมีโบราณวัตถุที่ค้นพบช่วยบ่งบอกถึงอายุของเมืองย้อนไปตั้งแต่ยุคหินใหม่ ยุคสำริด และยุคเหล็ก และยังเชื่อกันว่าอาณาจักรทวารวดีนั้นอยู่ในดินแดนสุวรรณภูมิ ที่ครอบคลุมดินแดนของประเทศไทยในปัจจุบันด้วย

มีหลักฐานปรากฏในบันทึกของพระเหี้ยนจั้ง หรือเสวียนจั้ง (ซึ่งก็คือพระถังซัมจั๋ง) ว่ามีดินแดนโตโลโปตี ซึ่งก็คือทวารวดี และยังมีจารึกภาษาสันสกฤตในเหรียญเงินโบราณว่า ศรีทวารวดี ศวรปุณยะแปลว่า บุญของพระผู้เป็นเจ้าแห่งทวารวดี โดยเหรียญเงินเหล่านี้ถูกค้นพบในแดนแดนของจังหวัดนครปฐม สุพรรณบุรี และลพบุรี ทำให้เชื่อมากยิ่งขึ้นว่าดินแดนทวารวดีน่าจะอยู่ในพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทยยุคปัจจุบัน และสันนิษฐานว่าเมืองหลวงของทวารวดีน่าจะอยู่ที่อู่ทอง สุพรรณบุรี

นอกจากนั้น ยังมีหลักฐานทำให้เชื่อด้วยว่าทวารวดีเป็นดินแดนที่เป็นศูนย์กลางของพุทธศาสนา นิกายเถรวาท โดยมีการเผยแพร่พระธรรมคำสอนของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาจากดินแดนชมพูทวีป หรืออินเดีย แต่ปรากฏว่าใช้ภาษามอญเป็นภาษาสำคัญในศิลาจารึกหลายหลัก ส่วนหลักฐานที่พบในศิลปวัตถุก็เป็นแบบคุปตะ ซึ่งพบว่ามีศิลปะนี้อยู่ในดินแดนทั่วสุวรรณภูมิ โดยค้นพบเศียรพระพุทธรูปทองคำ และเจดีย์ รวมถึงธรรมจักร แต่ขณะเดียวกันก็พบโบราณวัตถุอันเกี่ยวเนื่องกับศาสนาพราหมณ์ เช่น ฐานโยนี และศิวลึงค์ เป็นต้น และยังพบรูปปั้นและรูปหล่อบุคคล และรูปสัตว์ต่างๆ

Mr.Flower นำผู้อ่านแนวหน้ากลุ่มเล็กๆ (14 คน) ไปเที่ยวเมืองอู่ทอง และเมืองสุพรรณบุรีเมื่อสัปดาห์ก่อน โดยพาไปชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง เป็นที่แรกก่อนจะไปเที่ยวแหล่งโบราณคดีอื่นๆในเมืองอู่ทอง การไปชมพิพิธภัณฑ์ฯ อู่ทอง ทำให้หลายคนบอกว่า ไม่เคยรู้มาก่อนว่าเมืองอู่ทองมีความสำคัญ และเป็นแหล่งโบราณคดีที่น่าสนใจมาก เมื่อได้ฟังคำบรรยายทำให้ทราบว่าเมืองอู่ทองในอดีตนั้นเป็นพื้นที่ที่มีการติดต่อค้าขายกับคนจากชุมชนภายนอกอย่างคึกคัก โดยเฉพาะพ่อค้าวาณิชจากอินเดีย และชนชาติอื่นๆ ที่มาจากดินแดนเปอร์เซีย ยุโรป และจีน ทำให้อู่ทองมีการพัฒนาอย่างมาก มีการใช้ตัวอักษรมีภาษา และมีระบบเงินตราที่ใช้สำหรับแลกเปลี่ยนสินค้า แล้วยังมีระบบการปกครองของตนเอง แต่ที่สุดน่าทึ่งคือมีเทคโนโลยีทันสมัยในดินแดนแห่งนี้

นอกจากเที่ยวเมืองโบราณอู่ทองแล้ว ยังพาคณะไปเที่ยวชมวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เมืองสุพรรณบุรีด้วย สันนิษฐานว่าวัดนี้สร้างในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอู่ทอง อายุประมาณ 600 ปีเศษ โบราณสถานสำคัญที่ยังหลงเหลือให้เห็นเป็นประจักษ์ก็คือพระมหาเจดีย์ทรงปรางค์เป็นเจดีย์ที่ก่ออิฐไม่ถือปูน (คือไม่ฉาบปูนทับลงไป)ซึ่งเป็นศิลปะการก่อสร้างสมัยอยุธยาตอนต้น 

ส่วนผู้ที่นิยมพระเครื่องเบญจภาคีชื่อดัง ก็จะรู้จักวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เมืองสุพรรณฯ ในเรื่องของพระพิมพ์ผงเมืองสุพรรณฯ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในห้าพระเครื่องชื่อดังของไทย (พระเบญจภาคี ประกอบด้วยพระสมเด็จนางพญา พิษณุโลก พระผงเมืองสุพรรณฯ พระสมเด็จนางพญา สมเด็จโต(สมเด็จพระพุฒาจารย์ วัดระฆังฯ พระทุ่งเศรษฐีกำแพงเพชร และพระรอด เมืองลำพูน 

สำหรับผู้ที่สนใจท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ โบราณคดี แบบเจาะลึก โดยไปเที่ยวกันแบบกลุ่มเล็กๆ โปรดติดต่อMr.Flower หมายเลข 091-7233615 

ขอบคุณภาพประกอบจากคุณ Suphatchara Pat Rodtim และคุณหมอศิริวัฒน์ มโนธรรม