๓ เดือนที่ผ่านมา ผู้เขียนสูญเสียคนแวดวงรู้จักด้วยการฆ่าตัวตายถึง ๒ คน ตกใจกับตนเองมากๆ ว่า บางครั้งคนที่เราดูว่าไม่น่ามีปัญหามากมายกลับตัดสินใจทิ้งชีวิตตนด้วยการฆ่าตัวตาย ผู้อ่านที่อายุเกิน ๕๐ ปี จะรู้จักเรื่องการกระโดดหน้าผาตายของสาวเครือฟ้า จากการผิดหวังความรักต่อหมวดพร้อม วันนี้ขอเล่าเกร็ดความรู้เกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย ๗ ประเด็น คือ

๑.คนทั่วโลกฆ่าตัวตายมากเท่าใด

ทุกๆ ปี ทั่วโลกมีคนฆ่าตัวตายสำเร็จเกือบ ๑ ล้านคน คิดเฉลี่ยมีคนฆ่าตัวตาย ๑ รายทุก ๔๐ วินาที๗๗% เป็นในประเทศกำลังพัฒนา และพบมากในประเทศกลุ่มสแกนดิเนเวียซึ่งได้ชื่อว่า เป็น “Suicidal belt”

๒.แล้วเมืองไทยมี ฆ่าตัวตายกันมากเท่าใด

ข้อมูลจากใบมรณบัตรปี ๒๕๖๕ คนไทย เสียชีวิตจากการฆ่าตัวตาย ๔,๖๒๕ คน เท่ากับ ๗.๐๙ ต่อประชากร ๑ แสนคน ซึ่งอาจต่ำกว่าความเป็นจริง ท่านเชื่อหรือไม่ว่าอัตราฆ่าตัวตายไทยสูงเป็นอันดับ ๓ ของโลก รองจาก ญี่ปุ่น และสวีเดน และสูงเป็นอันดับ ๑ ของอาเซียนตั้งแต่ปี ๒๕๖๔ โดยแซงประเทศสิงคโปร์ที่เคยสูงสุดในอาเซียน

๓.จังหวัดใดมีการฆ่าตัวตายมากที่สุด

ละแวกดินแดนบ้านสาวเครือฟ้าเป็น ๕ จังหวัดที่มีการฆ่าตัวตายสูงสุด เชียงใหม่ ๑๓.๕๑ ต่อแสน แม่ฮ่องสอน ๑๓.๒๗ ต่อแสน พะเยา ๑๓.๑๖ ตาก ๑๒.๔๙ เชียงราย ๑๒.๔๑

๔.วัยไหนที่มีการฆ่าตัวตายมากสุด

คนทั่วไปจะคิดว่าวัยทำงาน แท้จริงไม่ใช่ เป็นวัยผู้สูงอายุเกิน ๖๐ ปีขึ้นไป ๙.๔๗ ต่อแสน วัยทำงานจะน้อยกว่า ๘.๗๑ ต่อแสน

๕.ปัจจัยใดทำให้เกิดการฆ่าตัวตาย ปัจจัยเสี่ยงหลัก เป็นเรื่องการป่วยทางกายเรื้อรัง ๓๐.๓% ป่วยทางโรคจิตเวช ๒๔.๒% โดยมีปัจจัยกระตุ้น จากเรื่องความสัมพันธ์ ระหว่างบุคคล ๔๘.๗% และเศรษฐกิจ ๒๒.๖%

๖.การเฝ้าระวัง ว่าจะมีการฆ่าตัวตาย สัญญาณเตือนมักเป็นอาการซึมเศร้า การท้อแท้ การเรียกร้องความสนใจ พบว่าผู้ชายฆ่าตัวตายมากกว่าผู้หญิง ๔ เท่าตัว เมื่อพบว่ามีอาการผิดปกติควรรีบปรึกษาจิตแพทย์

๗.หน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือป้องกันการฆ่าตัวตาย

๑๓๒๓ คือสายด่วนสุขภาพจิตที่พร้อมจะให้คำแนะนำช่วยเหลือ ไทยมีสมาคมสะมาริตันส์ (The Samaritans of Thailand, 02-1136789) ที่ทำงานอย่างเข้มแข็งรับฟังอย่างสร้างสรรค์ (Effective Listening) ในการป้องกันการฆ่าตัวตาย โครงการช่วยเหลือผู้เสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย และผู้มีโรคซึมเศร้า ปัจจุบันวิวัฒนาการยารักษาโรคซึมเศร้าดีขึ้นมาก ยาได้ผลดีถ้ากินถูกต้องรักษาให้หายขาดได้ภายใน ๑-๒ ปี น่าเสียดายประเทศไทยทำเรื่องนี้สู่สาธารณะน้อยเกินไป

ปี ค.ศ. ๒๐๐๓ (พ.ศ.๒๕๔๖) องค์การอนามัยโลกกำหนดให้ วันที่ ๑๐ กันยายน ของทุกปี เป็น “วันป้องกันการฆ่าตัวตายของโลก” “World Suicide Prevention Day” โดยเชื่อว่าป้องกันการฆ่าตัวตายด้วยการเพิ่มพลังใจด้วย 3C คือ C Connect (สร้างความสัมพันธ์) C Communicate (การสื่อสารที่ดี) และ C Care (การเอาใจใส่และให้เวลากับคนในครอบครัว) พึงระลึกว่า สาวเครือฟ้าหรือใครที่กำลังคิดฆ่าตัวตาย จะไม่ฆ่าตัวตาย ถ้าเพื่อนหรือคนรู้จัก มีกิจกรรม 3C ต่อผู้เกิดอาการ เรามาช่วยกันป้องกันการฆ่าตัวตายซึ่งประเทศไทยติดอันดับโลกให้ลดลงโดยเร็ว....... เราทำได้.... แน่นอน

ผศ.(พิเศษ) พญ.จุรีรัตน์ บวรวัฒนุวงศ์

อายุรแพทย์ โรงพยาบาลชลบุรี

นายกสมาคมโรคเอดส์แห่งประเทศไทย

ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย