ปัจจุบันผู้คนหันมาให้ความสนใจกับการดูแลสุขภาพมากขึ้น กระแสการออกกำลังกาย การเลือกรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ การควบคุมน้ำหนักไม่ให้เกินเกณฑ์รวมทั้งผลิตภัณฑ์เสริมอาหารต่างๆ มาแรงมาก แล้วยังมีกูรูมากมายทั้งไทย และเทศออกมาให้ข้อมูลความรู้ผ่านสารพัดช่องทาง
ซึ่งจริงๆ แล้วก็เป็นนิมิตหมายที่ดี เพราะหากทุกคนสนใจดูแลสุขภาพ ไม่เกิดการเจ็บป่วยรุนแรงจนเดือดร้อนทั้งตนเองและผู้อื่น ก็จะตรงกับคำพระที่ท่านว่า ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ
ในปัจจุบันหลายคนเชื่อว่าการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือที่คนส่วนใหญ่เรียกว่า อาหารเสริม เป็นหนทางที่นำไปสู่สุขภาพที่ดี ซึ่งในปัจจุบันเราพบว่าธุรกิจด้านผลิตภัณฑ์เสริมอาหารขยายตัวอย่างก้าวกระโดด ผู้บริโภคเองก็หวังว่า เมื่อกินแล้วจะทำให้ร่างกายแข็งแรง หรือลด และป้องกันการเกิดโรคโน้นโรคนี้ หรือหวังเพื่อเน้นด้านความสวยความงาม เพื่อการชะลอวัย การควบคุมน้ำหนัก หรือลดน้ำหนัก
ในโฆษณาก็มักจะเอาศาสตร์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นวิทยาศาสตร์แผนปัจจุบัน ศาสตร์ทางการแพทย์ทางตะวันออกมาสนับสนุน และอ้างว่าผลิตภัณฑ์เหล่านั้นให้สรรพคุณ และผลลัพธ์ต่างๆ
ซึ่งผู้บริโภคจึงต้องพิจารณาเลือกใช้ให้ดี
บางท่านอาจถึงกับเหน็ดเหนื่อยจากการอ่าน หรือดูรีวิวต่างๆ หรือบางคนก็ตัดสินใจเลือกใช้ตามเหล่าบรรดาอินฟลูเอนเซอร์เพราะเชื่อถือในตัวบุคคล
ในฐานะเภสัชกร ผู้เขียนไม่ได้ห้ามการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมสุขภาพแต่อย่างใด
อย่างไรก็ตาม มีข้อกังวลบางอย่างที่อยากนำเสนอ ถือว่าเป็นเช็คลิสท์ก่อนตัดสินใจเลือกใช้ อย่างน้อยของที่คุณผู้อ่านตั้งใจบริโภคเพื่อสุขภาพ จะได้ไม่เป็นบ่อเกิดของปัญหาสุขภาพในอนาคต ได้แก่
(1) ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ท่านกำลังจะใช้ได้รับการรับรองความปลอดภัยจาก อย. หรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นผลิตภัณฑ์ไปผูกกับศาสตร์ทางตะวันตกหรือ ศาสตร์ทางตะวันออก อย่างน้อยต้องมั่นใจเรื่องความปลอดภัยไว้ก่อน
(2) โดยทั่วไปแล้วผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ก็จัดเป็นอาหารที่ใช้รับประทานเสริมนอกเหนือจากการรับประทานอาหารหลักปกติ เพื่อเสริมสารบางอย่าง และมีจุดมุ่งหมายสำหรับคนที่มีสุขภาพปกติ ไม่ใช่ผู้ป่วย และโดยทั่วไปแล้วไม่สามารถจะอวดอ้างผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ว่าช่วยรักษาโรคโน้นโรคนี้ได้ หรือป้องกันโรคได้ จะมีแค่ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบางชนิดเท่านั้น ที่สามารถเคลมได้ โดยจะต้องมีผลการทดลองที่ อย. ต้องอนุมัติก่อน
(3) แหล่งที่ท่านซื้อหาผลิตภัณฑ์มาบริโภคเชื่อถือได้หรือไม่ บางครั้งของที่ท่านต้องการใช้มี อย.ก็จริง แต่ท่านอาจจะโชคร้ายไปซื้อมาจากผู้ขายที่ไม่มีคุณธรรม นำของปลอมของทำเลียนแบบมาขายให้ ซึ่งถ้าโชคดีก็แค่ไม่ได้ผลลัพธ์ตามคำอ้างแบบเกินจริง แต่ถ้าโชคร้ายก็อาจอันตรายต่อสุขภาพจากของที่ไม่ได้มาตรฐาน มีสารอันตรายปนเปื้อนมาด้วย
ขอย้ำว่า ผลิตภัณฑ์ที่คุณจะนำไปบริโภค ต้องไม่ตีกับโรคประจำตัว ต้องคำนึงว่าไม่ตีกับยาที่คุณกำลังใช้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณที่มีโรคไต โรคตับ โรคเกี่ยวกับเลือดอุดตันที่ต้องใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดชื่อวอร์ฟาริน ซึ่งมักมีปัญหาตีกันกับยาอื่น และผลที่เกิดขึ้นอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
(4) ราคาของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ท่านต้องการเลือกมาใช้งาน ควรสมเหตุสมผล ไม่สูงเกินไปจนเดือดร้อน
เพราะที่สุดแล้วเราไม่สามารถหวังผลด้านการรักษาโรคหรือบรรเทาอาการจากผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ได้ ไม่ว่าการโฆษณาจะดูดีให้ความหวังกับเราแค่ไหน แต่ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารไม่จัดว่าเป็นยาซึ่งมีฤทธิ์รักษา บรรเทาอาการ ชะลอการดำเนินไปของโรค หรือแม้แต่ป้องกันการเกิดโรคได้โดยตรง
ดังนั้น หากคุณทราบว่ากำลังมีโรคหรือความผิดปกติอยู่เช่น ผลตรวจร่างกายล่าสุด พบความดันเลือดและไขมันในเลือดสูง แต่แทนที่จะไปพบแพทย์เพื่อรับยา ซึ่งยาที่ว่าอาจจะได้มาตามสิทธิการรักษาโดยไม่มีค่าใช้จ่ายก็ได้ แต่กลับไปเสาะหาอาหารเสริมสมุนไพรลดความดันและไขมันราคาสูงมาใช้ ซึ่งยังไม่รู้ว่าจะได้ผลหรือไม่
ดังนั้น ถ้าป่วยก็ต้องรักษาตามหลักการที่ถูกต้องก่อน ถึงจะพิจารณาใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
กรณีที่ตัดสินใจเลือกใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารแล้ว ควรสังเกตผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นทั้งด้านบวกและด้านลบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาการไม่พึงประสงค์ เช่น อาการแพ้ ผลข้างเคียงต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น เพราะแม้ว่าจะเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารก็สามารถทำให้เกิดอาการเหล่านี้ได้
หากพบว่าเกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้นหรือไม่สังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงทางสุขภาพดังคำโฆษณาก็ควรตัดสินใจหยุดใช้
รศ.ภญ.ดร.ณัฏฐดา อารีเปี่ยม และ รศ.ภก.ดร บดินทร์ ติวสุวรรณ
คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี