สาวบ้านหยาดฟ้า

เมืองยโสธรนั้นเป็นเมืองแห่งตำนานกุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ ที่รู้จักในเรื่องเล่ามานานและมีเจดีย์ตามตำนาน ปัจจุบันเป็นพื้นที่เกษตรแห่งใหญ่ในภาคอีสาน ชุมชนคนทำมาลัยข้าวตอก หนึ่งเดียวในโลก เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2567ที่ผ่านมา นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ได้เดินทางไปเป็นประธานพิธีเปิดสุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” โดยมีนายชาญชัย ศรศรีวิชัย รองผู้ว่าราชการจังหวัดยโสธร นายสถาพร เที่ยงธรรม ผู้ตรวจราชการกระทรวงวัฒนธรรม ผู้บริหาร ผู้นำชุมชนและชาวชุมชนคุณธรรมฯ ร่วมพิธียินดีกับชุมชนต้นแบบบ้านฟ้าหยาด ตำบลฟ้าหยาด อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร ซึ่งมีกิจกรรมในวันเปิดชุมชน คือ“นุ่งซิ่น นั่งสาด ตักบาตร ๕ วัด” จากนั้นได้เดินทางไปวัดกลางโพธิ์ชัย กราบสักการะพุทธรูปวชิรมหาชนะชัยภายในโบสถ์และพระพุทธรูปปางลีลาสูง 10 เมตร และกราบสักการะพระครูวิจิตรธรรมาภรณ์ เจ้าคณะอำเภอมหาชนะชัย-ค้อวัง (ธรรมยุต) และเจ้าอาวาสวัดกลางโพธิ์ชัยสักการะศาลหลักเมืองพระเรืองไชยชำนะ และร่วมกิจกรรม “จิบกาแฟ แลวัวข้ามแม่น้ำชี”และการทำสมุนไพรแช่เท้าและนวดสปาเท้า ณ ชุมชนเรือนไทยฝั่งแดง หลังจากนั้นเข้าร่วมขบวนแห่มาลัยข้าวตอก “หนึ่งเดียวในโลก” ไปยังวัดหอก่อง รับชมการฟ้อนรำถวายมาลัยข้าวตอก กราบสักการะพระครูอมรโชติวัฒน์ เจ้าอาวาสวัดหอก่อง และร่วมพิธีถวายมาลัยข้าวตอกเป็นพุทธบูชา และเยี่ยมชมมาลัยข้าวตอก ณ ศาลาการเปรียญวัดหอก่อง 

ไหว้พระ ๙ วัด

ซึ่งประธานในพิธีได้กล่าวแสดงความยินดีว่าบ้านฟ้าหยาด ตำบลฟ้าหยาด อำเภอมหาชนะชัยจังหวัดยโสธรนี้ เป็นหนึ่งในสุดยอดชุมชนต้นแบบ“เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ประจำปี พ.ศ.2566ซึ่งเป็นการขับเคลื่อนนโยบายของรัฐบาลในการสร้างความเข้มแข็งให้แก่ระบบเศรษฐกิจฐานรากของชุมชนด้วยการนำทุนทางวัฒนธรรมที่มีอยู่ในชุมชนมาพัฒนาต่อยอด เพื่อสร้างงาน สร้างรายได้ สร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ ด้วยการยกระดับชุมชนคุณธรรมฯ ที่เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ให้นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติผู้มาเยือนได้ศึกษาเรียนรู้ อัตลักษณ์ วิถีชีวิต วัฒนธรรมและประเพณีของชุมชนแห่งนี้วันนี้ได้เห็นเป็นที่ประจักษ์แล้วว่า เป็นชุมชนที่มีผู้นำ “พลังบวร”และเครือข่ายในการขับเคลื่อนที่เข้มแข็งและผู้คนในชุมชนมีความสุข มีความรักสามัคคีมีการอนุรักษ์สืบสาน รักษา ต่อยอด ภูมิปัญญาของท้องถิ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่ยืนยันได้ว่า ชุมชนแห่งนี้เป็นชุมชนที่มีศักยภาพ มีคุณภาพ และมีความพร้อมด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมสร้างสรรค์ในทุกมิติ สามารถต่อยอดไปสู่การท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมได้อย่างยั่งยืน    

ชุมชนบ้านฟ้าหยาด เกิดขึ้นตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ต่อมารัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯให้ตั้งเมืองมหาชนะชัยที่บ้านเวินชัย และโปรดเกล้าฯแต่งตั้งท้าวปู่คำพูนเป็นเจ้าเมืองมหาชนะชัย พระราชทานนามว่า พระเรืองไชยชำนะ ต่อมาได้ย้ายเมืองใหม่มาที่บ้านฟ้าหยาด และทางราชการได้ยุบเมืองมหาชนะชัยเป็นอำเภอมหาชนะชัยขึ้นตรงต่อเมืองอุบลราชธานี หลังจากนั้นได้เปลี่ยนชื่ออำเภอมหาชนะชัย เป็น “อำเภอฟ้าหยาด” ในปีพ.ศ.2460 จากนั้นในปี พ.ศ.2482 ได้เปลี่ยนชื่อ “อำเภอมหาชนะชัย” ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2515ได้มาขึ้นตรงต่อจังหวัดยโสธร

ชุมชนบ้านฟ้าหยาดเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ลาวอีสานสืบต่อจากชาวลัวะหรือละว้า (ลาวเหนือ)หรือชาวกุลา (เงี้ยว-ไทใหญ่) ที่มาจากภาคเหนือแถบพิษณุโลกที่อพยพมาอยู่บ้านฟ้าหยาด ที่มีอัตลักษณ์นิยมแต่งกายโทนสีขาวสื่อถึง “บุญ” ความบริสุทธิ์และเป็นสีของมาลัยข้าวตอกและใช้ภาษาอีสานเป็นภาษาพื้นถิ่น มีงานประเพณีสำคัญคือ งานประเพณีแห่มาลัยข้าวตอก ในช่วงเทศกาลมาฆบูชาวันเพ็ญเดือนสามของทุกปี เป็นประเพณีที่ยิ่งใหญ่มีเอกลักษณ์หนึ่งเดียวในโลก