นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์จัดทำตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทยฉบับเพิ่มเติม ปีพ.ศ.2567 (Thai Herbal Pharmacopoeia 2021 Supplement 2024) เพื่อเป็นข้อมูลสนับสนุนการขึ้นทะเบียนตำรับยา ส่งเสริมการส่งออกสมุนไพร

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข เพิ่มมาตรฐานยาสมุนไพรใหม่ จำนวน 17 มอโนกราฟ ได้แก่ ยาแคปซูลบัวบก ยาชงบัวบกช่อดอกกัญชงเพศเมีย ขันทองพยาบาทเปลือกต้นข่อย ยาแคปซูลกระชายยาชงกระชาย กวาวเครือ กวาวเครือแดงมะขามแขก ยาแคปซูลใบมะขามแขก ยาชงใบมะขามแขก ยาแคปซูลพริกไทยดำ ระย่อม ใบส้มป่อย ผักส้มป่อยว่านร่อนทอง ในตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย เพื่อเป็นข้อมูลให้ผู้ประกอบการใช้ขึ้นทะเบียนตำรับยา ควบคุมคุณภาพยาสมุนไพร เพิ่มการพึ่งพาตนเอง และสนับสนุนการส่งออกสมุนไพร

นายแพทย์ยงยศ ธรรมวุฒิ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เปิดเผยว่า สมุนไพรในประเทศไทยมีการใช้เป็นทั้งอาหารและยาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยา เช่น ขมิ้นชัน ขิง และบัวบก ได้ถูกพัฒนาเป็นตำรับยาที่บรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ. 2566 ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรไทยในระบบบริการสุขภาพ ส่งเสริมการพึ่งพาตนเองและเสริมความมั่นคงทางยาในประเทศ ยาสมุนไพรในบัญชียาหลักฯได้รับการผลักดันให้ใช้ในระบบบริการสุขภาพสาธารณสุข โดยยาที่นำมาใช้ต้องมีคุณภาพและความปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ จึงได้พัฒนา และจัดทำตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia, THP) เพื่อใช้เป็นตำรายาอ้างอิงทางกฎหมายในการควบคุมคุณภาพยาสมุนไพร ตำรานี้ประกอบด้วยข้อกำหนดมาตรฐานทั้งด้านเภสัชเวทและพฤกษศาสตร์ รวมถึงข้อมูลทางเคมี-ฟิสิกส์ที่สำคัญ นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดเกี่ยวกับความปลอดภัย ขนาดการใช้ยาเบื้องต้น และวิธีการเก็บรักษายาสมุนไพร ซึ่งจะช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถใช้ข้อมูลเหล่านี้ในการขึ้นทะเบียนตำรับยา และควบคุมคุณภาพของยาสมุนไพรได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพิ่มการพึ่งพาตนเอง และสนับสนุนธุรกิจการส่งออกสมุนไพร

ทั้งนี้ ในปี พ.ศ. 2567 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้จัดทำตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย ฉบับเพิ่มเติมปี พ.ศ. 2567 ซึ่งประกอบด้วยมาตรฐานยาสมุนไพรใหม่ จำนวน 17 มอโนกราฟ ได้แก่ ยาแคปซูลบัวบก ยาชงบัวบก ช่อดอกกัญชงเพศเมีย ขันทองพยาบาท เปลือกต้นข่อย ยาแคปซูลกระชาย ยาชงกระชาย กวาวเครือ กวาวเครือแดงมะขามแขก ยาแคปซูลใบมะขามแขกยาชงใบมะขามแขก ยาแคปซูลพริกไทยดำ ระย่อม ใบส้มป่อย ผักส้มป่อยว่านร่อนทอง และมีการปรับปรุงมอโนกราฟบัวบก ในส่วนของการหาปริมาณสารสำคัญ และ มอโนกราฟขมิ้นชัน ในส่วนของการตรวจสอบเอกลักษณ์สมุนไพรเชิงคุณภาพ ด้วยเทคนิค TLC เพิ่มเติม โดยวิธีตรวจสอบใหม่ซึ่งเป็นอีกหนึ่งทางเลือกพร้อมภาพถ่ายสี รวมถึงการเพิ่มเติมข้อมูลในภาคผนวก ทั้งนี้ผู้ประกอบการ หรือผู้สนใจ สามารถเข้าถึงข้อมูลในตำรายาดังกล่าวผ่านทางเว็บไซต์ https://www.bdn.go.th/thp/home