ศูนย์ความเป็นเลิศโรคพาร์กินสัน เดินหน้าตรวจเช็กความเสี่ยงการเป็นโรคพาร์กินสัน พร้อมเปิดอบรมการใช้งานแอปพลิเคชัน CheckPD แก่อสม.และเจ้าหน้าที่อาสากาชาด เพื่อนำไปใช้คัดกรองเบื้องต้นแก่สมาชิกชุมชน

ศ.นพ. รุ่งโรจน์ พิทยศิริ หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดเผยว่า ทางศูนย์ฯ ได้เดินหน้าภารกิจสำคัญในการคัดกรองผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นโรคพาร์กินสันตั้งแต่เนิ่น ๆ โดยมุ่งหวังให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างรวดเร็ว เพื่อลดผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมที่อาจเกิดขึ้น ทั้งการลงพื้นที่คัดกรองโดยแพทย์และการใช้แอปพลิเคชัน CheckPD ในการคัดกรองเบื้องต้น

ศ.นพ. รุ่งโรจน์ พิทยศิริ หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

โรคพาร์กินสันเป็นโรคเรื้อรังทางระบบประสาทที่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย พบมากในผู้สูงอายุ และยังพบในคนอายุต่ำกว่า 60 ปีอีกด้วย การตรวจพบในระยะที่มีอาการรุนแรงแล้ว ผู้ป่วยจะไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ จำเป็นต้องมีผู้ดูแล ทำให้เกิดค่าใช้จ่ายจำนวนมหาศาล ทั้งค่ารักษาพยาบาลและค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามมา  

เพื่อขยายการเข้าถึงการคัดกรองให้ครอบคลุมประชาชนในวงกว้าง ทางศูนย์ฯ จึงได้พัฒนา แอปพลิเคชัน CheckPD เครื่องมือคัดกรองความเสี่ยงโรคพาร์กินสันเบื้องต้น ซึ่งแอปดังกล่าว ใช้งานง่ายและสะดวก และให้ความแม่นยำสูงถึง 90% ผู้สนใจสามารถดาวน์โหลดเพื่อทดสอบความเสี่ยงของตนเองได้ ซึ่งตั้งแต่เปิดตัวแอปเมื่อช่วงต้นปี 2568 จนถึงปัจจุบัน มีผู้ดาวน์โหลดแอปและทำแบบประเมินแล้ว 21,988 ราย พบว่ามีความเสี่ยง 3,286 ราย ในจำนวนนี้ได้เข้าพบแพทย์แล้ว 865 ราย

นอกจากนี้ ในช่วงที่ผ่านมา นอกจากการเป็นพันธมิตรกับผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ ในการเผยแพร่แอปพลิเคชัน CheckPD แล้ว ทางศูนย์ฯ ยังได้จัดอบรมให้ความรู้แก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) และเจ้าหน้าที่อาสากาชาดในพื้นที่ต่าง ๆ เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคพาร์กินสัน และสามารถนำเครื่องมือเหล่านี้ไปใช้คัดกรองสมาชิกในชุมชนของตนเองได้ ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งกลไกสำคัญที่จะช่วยให้เข้าถึงกลุ่มเสี่ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยตั้งแต่ปี 2567 จนถึงปัจจุบัน ได้จัดอบรมให้แก่อสม.และเจ้าหน้าที่อาสากาชาดไปแล้ว 3,049 ราย และตั้งแต่ต้นปี 2568 มีการลงพื้นที่ตรวจคัดกรองให้ประชาชนในชุมชนต่าง ๆ ไปแล้ว 7 จังหวัด ได้แก่ นครปฐม เพชรบุรี ศรีสะเกษ นครสวรรค์ เชียงราย นนทบุรี และปทุมธานี ตรวจคัดกรองให้ประชาชนไปแล้ว 5,711 ราย พบผู้มีความเสี่ยง 622 ราย ซึ่งได้นำเข้าสู่กระบวนการรักษาแล้ว

“การคัดกรองแต่เนิ่นๆ จึงเป็นหัวใจสำคัญในการรับมือกับโรคพาร์กินสัน เพราะไม่เพียงแต่จะช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น แต่ยังช่วยลดภาระทางเศรษฐกิจของครอบครัวและประเทศโดยรวมในระยะยาวอีกด้วย” ศ.นพ.รุ่งโรจน์กล่าว

แอปพลิเคชัน Check PD เป็นนวัตกรรมที่เกิดจากการนำเทคโนโลยีดิจิทัลและการวิเคราะห์ฐานข้อมูลขนาดใหญ่ร่วมกับปัญญาประดิษฐ์ มาช่วยคัดกรองโรคพาร์กินสัน ซึ่งเป็นโรคเรื้อรังทางระบบประสาทที่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย แอปนี้ พัฒนาขึ้นโดยศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันฯ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ซึ่งทางศูนย์ฯ มีความมุ่งมั่นที่จะนำองค์ความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมใหม่ ๆ มาใช้ในการพัฒนาระบบสุขภาพ ที่จะช่วยให้ผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นโรคพาร์กินสัน สามารถวางแผนการดูแลสุขภาพ การป้องกัน และการรักษาได้อย่างเหมาะสม  เพราะแม้ว่าพาร์กินสันจะไม่ใช่โรคที่รักษาให้หายขาดได้ แต่การตระหนักถึงตัวโรคได้เร็วร่วมกับเสริมสร้างให้เกิดพฤติกรรมการกิน การออกกำลังกาย และการนอนที่ดียังสามารถลดการสะสมของความเสื่อมในสมองได้ ทั้งในคนที่ป่วยเป็นโรคแล้ว และคนที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ดังนั้น “รู้ไว รักษาไว” เพื่อให้คนไทยได้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น มีสุขภาพที่ดีขึ้น ในระยะยาวอย่างยั่งยืน