(ต่อจากสัปดาห์ที่แล้ว)

๒)ควรแก้ไขปรับปรุงระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ เพื่อแก้ไขนิยาม “การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต” กรณีอ้างอิง “กฎหมายว่าด้วยการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการ” ซึ่งเป็นกฎหมายเดิมที่ถูกยกเลิกไปแล้ว จึงควรแก้ไขชื่อกฎหมายในบทนิยามให้ถูกต้อง เป็น “กฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ” เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาในการตีความระเบียบดังกล่าว

ทั้งนี้ กระทรวงมหาดไทยได้มีการออกระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่าย เพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๑ ซึ่งประกาศราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ ๑๗ มกราคม ๒๕๖๒ โดยในข้อ ๓ ให้ยกเลิกความในบทนิยามคำว่า “การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต” ในข้อ ๓ ของระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ และให้ใช้ข้อความต่อไปนี้แทน

“การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต” หมายความว่าการส่งเสริมหรือช่วยเหลือบุคคล ให้สามารถเข้าถึงปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิตได้อย่างปกติสุขในสังคม หรือการส่งเสริมพัฒนาบุคคลให้มีความรู้ สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น หรือผู้ที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนเพื่อสวัสดิการแห่งรัฐ ตามมติคณะรัฐมนตรี

การแก้ไขดังกล่าวเป็นการเขียนนิยามคำว่า “การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต” ในข้อ ๓ ของระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ ขึ้นมาใหม่ โดยไม่ได้แก้ไขชื่อกฎหมายที่อ้างอิงในบทนิยามเดิมให้ถูกต้องตามมติ ที่ประชุมที่ได้ตกลงไว้ร่วมกัน ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาในการตีความของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินในอนาคตว่าค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ไม่ครอบคลุมถึงกรณีค่าใช้จ่ายในการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ เพราะในบทนิยามไม่ได้มีการกล่าวถึงคนพิการแล้ว แต่อย่างใด

อย่างไรก็ตาม เพื่อให้คนพิการได้รับความช่วยเหลือด้านส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต จากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจริง กระทรวงมหาดไทยจึงควรร่วมมือกับกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เร่งจัดทำหลักเกณฑ์การช่วยเหลือประชาชนด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตตามข้อ ๑๖ (๒) ของระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๑

๓)ควรทำความเข้าใจกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกแห่งทั่วประเทศได้รับทราบว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ได้รับเงินอุดหนุนจากกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ สามารถดำเนินการเบิกจ่ายเงินตามระเบียบของกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการได้ และสามารถดำเนินงานด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการด้วยงบประมาณองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเองได้ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๑

๔)ควรทำความเข้าใจกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกแห่งทั่วประเทศและหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องได้รับทราบว่าระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการรับเงิน การเบิกจ่ายเงิน การฝากเงิน การเก็บรักษาเงิน และการตรวจเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๔๗ ข้อ ๖๗ กำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถจ่ายเงินหรือก่อหนี้ผูกพันได้ หากมีกฎหมาย ระเบียบ หรือข้อบังคับใดๆ กำหนดไว้ โดยไม่จำเป็นต้องเป็นกฎหมาย ระเบียบ หรือข้อบังคับของกระทรวงมหาดไทยเท่านั้น โดยเฉพาะในกรณีมาตรา ๒๑ วรรคสองแห่งพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ที่ให้อำนาจราชการส่วนท้องถิ่นสามารถจัดสรรงบประมาณของตนเองเพื่อตั้งเป็นกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการส่วนท้องถิ่นได้ รวมทั้ง ให้อำนาจราชการส่วนท้องถิ่นในการบริหารกองทุน การจัดการกองทุน การอนุมัติการจ่ายเงิน และการสมทบกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการส่วนท้องถิ่น ตามระเบียบที่คณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติกำหนดได้ด้วย

๒.กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ

๑)ควรจัดทำหนังสือกำกับไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกครั้งที่มีการส่งเงินอุดหนุน จากกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ เพื่อแจ้งให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นๆ เบิกจ่ายเงินดังกล่าวตามระเบียบของกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ทั้งนี้ เพื่อเป็นหลักฐานในการตรวจสอบการใช้จ่ายเงินโดยสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินด้วย

๒)ควรเร่งดำเนินการปรับปรุงระเบียบปัจจุบันหรือออกระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติว่าด้วยการบริหารกองทุน การจัดการกองทุน การอนุมัติการจ่ายเงิน และการสมทบกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการส่วนท้องถิ่น ตามเจตนารมณ์มาตรา ๒๑ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๐ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖

๓)ควรประสานกระทรวงมหาดไทย ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อขอให้ซักซ้อมความเข้าใจกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วประเทศ ให้รับทราบว่ากรณีเงินอุดหนุน จากกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการขอให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเบิกจ่ายตามระเบียบของกองทุน

๔)ควรประสานความร่วมมือกับกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น และสำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อจัดทำแผนการกระจายอำนาจ คู่มือหรือแนวทางปฏิบัติงานด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิตคนพิการสำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเกิดความเข้าใจต่อขอบเขตอำนาจหน้าที่และแหล่งที่มาของเงินงบประมาณที่จะใช้ดำเนินการ ได้อย่างถูกต้องและมีแนวปฏิบัติที่ตรงกัน

๕)ควรร่วมมือกับกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ในการรณรงค์และสนับสนุนให้คนพิการ ที่ประสงค์จะขอรับความช่วยเหลือด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตยื่นลงทะเบียนขอรับความช่วยเหลือต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อให้สามารถรับความช่วยเหลือได้ตามที่กำหนดในระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๑

๓.กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ควรเร่งจัดทำหลักเกณฑ์การช่วยเหลือประชาชนด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ตามข้อ ๑๖ (๒) ของระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๐ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๑ เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถพิจารณาใช้จ่ายงบประมาณช่วยเหลือประชาชนได้โดยเร็ว ทั้งนี้ ระเบียบดังกล่าวควรต้องครอบคลุมถึงประชาชนทุกกลุ่ม เช่น เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อยโอกาสรวมทั้งต้องบูรณาการสิทธิต่างๆ ของทุกหน่วยงานที่ประชาชนควรได้รับให้มีความชัดเจนและไม่เกิดความซ้ำซ้อน อาทิ กรณีการแจกรถวีลแชร์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ยังมีความซ้ำซ้อนกับหน่วยงานอื่นๆ เป็นต้น

๔.สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ควรสร้างความเข้าใจกับเจ้าหน้าที่ของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินทั่วประเทศในฐานะหน่วยงานตรวจสอบการใช้จ่ายเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อรับทราบแนวทาง การดำเนินงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ซึ่งถือเป็นฐานอำนาจหนึ่งขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามกฎหมายอื่น ทั้งนี้ เพื่อให้มีแนวทางตรวจสอบการใช้จ่ายเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นไปในทิศทางเดียวกัน และเป็นการสร้างความมั่นใจในการใช้จ่ายเงินงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วย

๕.สมาคมองค์การบริหารส่วนจังหวัดแห่งประเทศไทย สมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย และสมาคมองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งประเทศไทยควรสร้างความเข้าใจเรื่องการดำเนินงานด้าน การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นซึ่งเป็นสมาชิกของแต่ละสมาคมได้รับทราบแนวทางดำเนินการให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน

ทั้งนี้ รายงานฉบับนี้คณะกรรมาธิการได้เสนอรายงานฉบับดังกล่าวต่อที่ประชุม และได้เสนอไปยังคณะรัฐมนตรีและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป

ร่วมแสดงความคิดเห็นได้ที่คณะกรรมาธิการการสังคม เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อยโอกาส สภานิติบัญญัติแห่งชาติ โทร.
๐๒-๘๓๑๙๒๒๕-๖ โทรสาร ๐๒-๘๓๑๙๒๒๖

สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ถนนอู่ทองใน ดุสิต กทม. 10300 email : dek_senate@hotmail.co.th หรือ Facebook: กมธ.พัฒนาสังคม หรือ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมและกิจการเด็กฯ วุฒิสภา โทร.02-831-9225-6 แฟกซ์ 02-831-9226