‘ยายเชง’!ตำนาน60ปีกาแฟโบราณ‘เรือพาย’ ลำสุดท้ายแห่งลุ่มน้ำแควอ้อม

 “เวลายายไม่มาขาย ลูกค้าเจ้าประจำเขาก็ถามหา...

ก็ขายมากว่า ก็เราขายมานมนานแล้วกว่า 60 ปีแล้วนะ”

เป็นน้ำเสียงของ “น.ส.เชง แซ่เฮง” หรือ “ยายเชง” หญิงชราวัย 82 ปี ชาวบ้านปราโมทย์ อ.บางคนฑี จ.สมุทรสงคราม แม่ค้าขาย “กาแฟโบราณบนเรือพาย” ในคลองลุ่มแม่น้ำแควอ้อม 3 อำเภอ 2 จังหวัด “ราชบุรี-สมุทรสงคราม” ที่ยังมีสุขภาพแข็งแรง พายเรือขายกาแฟโบราณได้อย่างคล่องแคล่ว และเป็นที่รู้จักกันดีของชาวบ้าน 2 ฝั่งคลองในลุ่มแม่น้ำแควอ้อม

“ยายเชง” เล่าว่า วันนี้ตนรู้สึกดีใจมากที่หลานๆให้กลับมา “พายเรือ” ขายของอีกครั้ง เพราะเป็นอาชีพที่หล่อเลี้ยงตนเองและครอบครัวมาเกือบทั้งชีวิต นอนอยู่กับบ้านก็จะบั่นทอนให้ร่างกายล้มหมอนนอนเสื่อไปเปล่าๆ

อีกหนึ่ง “ตำนานเล็กๆแห่งลุ่มน้ำแควอ้อม” เล่าว่า เส้นทางสู่การพายเรือขายกาแฟ ย้อนกลับไปเมื่อตอนที่ตนเองวัย 14-18 ปี ช่วงนั้นเรียนหนังสือไปด้วย และก็ต้องขายของไปด้วย สมัยนั้นถนนหนทางไม่สะดวกเหมือนสมัยนี้ การค้าขายก็ต้องพายเรือขายภายในคลองแม่น้ำแควอ้อม พายไปตามคลองซอยที่อยู่สวน เพื่อหาเงินมาเป็นค่าเล่าเรียนและใช้จ่ายภายในบ้าน ของที่ขายก็จะเป็นขนมหวาน หวานเย็น และซ่าหริ่ม

“พายเรือ” ออกจากบ้านตั้งแต่ตี 5 พายเรือไปขายตามคลองแควอ้อม จะกลับเข้าบ้านก็เวลาประมาณ 16.40-17.00 น.ของทุกวันที่หยุดเรียน ขายครั้งแรกราคาถ้วยละสลึง หรือ 25 สตางค์ 4 ถ้วย 1 บาท ขายมาประมาณ 7 ปี ซึ่งก็มีลูกค้าขาประจำจำนวนมาก และได้หันมาขาย “กาแฟชงโบราณ” เนื่องจากลูกค้าที่เป็นชาวสวนที่ต้องออกมาทำงานกันแต่เช้ามืด จะถามหาซื้อกาแฟกัน เพราะจะหาซื้อได้ยาก บางบ้านไม่มีเวลาตั้งน้ำร้อน หรือที่จะชงแล้วติดตัวมาด้วย

“ยายเชง” เล่าต่อว่า เริ่มแรกที่ขายกาแฟโบราณ ขายแก้วละ 50 สตางค์ ก็จะออกพายเรือขายจากบ้านที่บ้านวัดปราโมทย์ อ.บางคนฑี จ.สมุทรสงคราม ตั้งแต่เวลา 05.00 น.ของทุกวัน พายไปตามลำคลองแม่น้ำแควอ้อม ผ่านวัดเพลง อ.วัดเพลง จ.ราชบุรี และไปสิ้นสุดที่คลองวัดประดู่ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม และจะกลับบ้านเวลาประมาณ 17.00 น.ของทุกวัน บางวันขายหมดก่อนก็จะกลับไว ขายอยู่ 10 ปี จึงขึ้นราคา จากแก้วละ 50 สตางค์ มาเป็น แก้วละ 1 บาท

“ก็ขายเรื่อยมาจนหลายๆเจ้าที่พายเรือขายของด้วยกัน บางคนล้มหายตายจากกันไป บางคนก็เลิกกันไป เพราะการเดินทางเริ่มสะดวก มีถนนตัดผ่านหมด แต่ยายก็ยังยืดอาชีพพายเรือขายกาแฟโบราณเรื่อยมาจนปัจจุบันก็ยังพายเรือมาขาย เพราะเป็นอาชีพที่ตนเองรักและทำมานาน เงินที่ได้ก็มาจุนเจือครอบครัว เลี้ยงดูหลานถึง 13 คน จนมีเหลนแล้วอีก 4 คน จนหลานๆขอให้หยุด เพราะเห็นว่าอายุมากแล้วกลัวจะพายไม่ไหว ก็หยุดไปประมาณ 3 ปี เพราะยายประสบอุบัติเหตุทางรถจักรยานยนต์ที่นั่งซ้อนท้ายไปกับหลาน จนทำให้ขาเจ็บ แต่ต้องกลับมาขายเหมือนเดิมเพราะหลานๆยอมให้มาขาย เพราะมันคือความสุขของยาย และทำให้ยายมีกำลังใจ มีแรง ถ้าอยู่กับบ้านก็จะป่วยได้ง่ายเสียอีก” ยายเชง กล่าว

“ยายเชง” กล่าวอีกว่า ทุกวันนี้ก็ขอเพิ่มราคามาขายกาแฟโบราณ แก้วละ 15 บาท ชาเย็นแก้วละ 15 บาท โอเลี้ยงแก้วละ 10 บาท ชาดำเย็นแก้วละ 10 บาท น้ำอัดลมก็ 12 บาท ส่วนขนมซองก็ตามราคาท้องตลาด ไม่เอารัดเอาเปรียบลูกค้าขาประจำ หรือนักท่องเที่ยวทั่วไป

ด้าน “ผศ.ดร.วรรณา โชคบรรดาลสุข” ประธานสาขาวิชาคอมพิวเตอร์ธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง จ.ราชบุรี เล่าให้ฟังว่า ยายเชงขายมาประมาณ 60 ปีแล้ว ขายอยู่ริมน้ำแควอ้อมทุกวัน ขายตั้งแต่ที่วัดเพลงไปจนถึงวัดแก้ว ไปถึงวัดบางวันทอง พอระยะหลังยายไปซ้อนรถจักรยานยนต์หลาน และประสบอุบัติเหตุขาไม่ค่อยดี หลานก็เลยให้หยุด ทำให้ยายไม่ได้ขายกาแฟ ปรากฏว่าลูกค้าที่เคยกินกาแฟของยายก็ถามหาว่าเมื่อไหร่ยายจะลงมาขายอีก แต่ยายก็อยากขายหลานๆก็เห็นว่าแก่แล้ว ก็ไม่อยากให้ขาย จนมามีตลาดน้ำ 3 อำเภอ ยายก็รู้สึกว่าอยากลุกขึ้นมาขาย หลานๆก็โอเค แต่ก็ต้องมาคอยดู ทำให้ยายดีใจมากที่ได้กลับมาขายกาแฟอีก ซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิมที่ยายรักมาตลอด

“ยายได้กลับมาชงกาแฟอร่อยๆให้กับลูกค้าที่มาเที่ยวตลาดน้ำ 3 อำเภอ 2 จังหวัด เป็นอาชีพที่ยายแกรัก ทำให้ยายมีความสุขได้พูดได้คุยกับลูกค้า ทำให้มีสุขภาพแข็งแรงอีกด้วย” ผศ.ดร.วรรณา กล่าว

สำหรับลูกค้าขาประจำ หรือนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปเที่ยวถนนเพลินเพลงที่หน้าที่ว่าการอำเภอวัดเพลง จ.ราชบุรี และที่ตลาดริมน้ำ 3 อำเภอ วัดเพลง บางคนฑี และอัมพวา 2 จังหวัด ราชบุรี-สมุทรสงคราม สามารถแวะมาชิมฝีมือ “ยายเชง” ได้ที่บริเวณท่าน้ำ จากหน้าที่ว่าการอำเภอวัดเพลง ไปจนถึงหน้าวัดแก้วเจริญ ได้ทุกวันเสาร์และอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 8.00 น. เป็นต้นไป