27 มิ.ย.62 นายชัยวัฒน์ ชื่นโกสุม ผู้ว่าราชการจังหวัดเลย เดินทางเป็นประธานแถลงข่าว ร่วมกับนางสาวภูมารินทร์  คงเพียรธรรม นายอำเภอด่านซ้าย นายถาวร เชื้อบุญมี เจ้าพ่อกวน ผู้นำทางจิตวิญญาณ อ.ด่านซ้าย นางเยาวภา โตสงวน วัฒนธรรมจังหวัดเลย ที่บริเวณ วัดโพนชัย อ.ด่านซ้าย จ.เลย

นายชัยวัฒน์ กล่าวว่า งานนี้เป็นงานใหญ่ ประเพณีในโลกนี้มี 3 ประเภท คือ ผ่านมาดู  แวะมาดู และต้องมาดู งานบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขนเป็นงานที่ต้องมาดู หากยังไม่ตายก่อน ต้องมาดูสักครั้งในชีวิต ถือเป็นงานประเพณีระดับโลก เป็นความภาคภูมิใจของชาวอำเภอด่านซ้าย ชาวจังหวัดเลย และชาวไทย ถ้าไม่มีความสาสามัคคีของชาวด่านซ้าย งานก็คงไม่สืบทอดยืนยาวมาจนถึงทุกวันนี้

นายเกียรติพงษ์   คชวงษ์  ผู้อำนวยการ ททท.สำนักงานเลย  กล่าวถึงงานนี้ว่า การละเล่น "ผีตาโขน" เป็นกิจกรรมหนึ่งในประเพณี "บุญหลวง" ของชาวจังหวัดเลย อำเภอด่านซ้าย ซึ่งเป็น 1 ในฮีต 12 ของชาวอีสาน โดยจะจัดที่วัดโพนชัย อ.ด่านซ้าย จ. เลย หลังจากมีพิธีบวงสรวงอารักษ์หลักเมืองที่ "หอหลวง” และ "หอน้อย”โดยจะเข้าทรงร่างผ่านร่าง "เจ้ากวน”  เจ้ากวน คือผู้ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางในการอัญเชิญวิญญาณเจ้าในอดีตเข้าร่าง โดยจะมีรับสั่งอนุญาต ให้กำหนดวันการจัดงานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขนจะกระทำในสมัยก่อนที่จะมีการส่งเสริมการท่องเที่ยวนิยมจัดงาน 2 วัน คือ วันรวม (วันโฮม)

ซึ่งจัดการแสดงการละเล่นผีตาโขน และแห่ขบวนเผวดเข้าเมือง วันที่สองของงานจะมีการฟังเทศน์มหาชาติเป็นเสร็จพิธี แต่เมื่อมีการส่งเสริมการท่องเที่ยวขึ้นประมาณปี พ.ศ. 2535 ทางจังหวัดเลยร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)  ได้ขออนุญาตจาก "เจ้ากวน” เพิ่มวันในการจัดงานบุญหลวงเพิ่มเป็น 3 วัน

การละเล่น "ผีตาโขน” เป็นการละเล่นชนิดหนึ่งที่ผู้เล่นจะต้องสวมหน้ากากที่วาดลวดลายหรือแต้มสีสรรค์ให้น่ากลัว ชุดแต่งกายของ “ผีตาโขน” จะใช้ผ้าเก่า ผ้ามุ้ง หรือใช้เศษผ้านำมาห่อหุ้มร่างกายให้มิดชิด เดินเข้าขบวนแห่และแสดงท่าทางต่างๆ  ในขบวนประเพณีบุญหลวง ส่วนคำว่า "ผีตาโขน” ความหมายเดิมไม่แน่ชัด จากการที่สอบถามร่างทรง "เจ้ากวน” ผีตาโขนมาจากคำว่า "ผีตามคน” ตามคนเข้ามาขออาหาร ขอส่วนบุญในเมืองมนุษย์

และเข้ามาทำการเล่นหยอกล้อผู้คนขอข้าวปลาอาหารจนพอแล้วก็จะพากันกลับยังถิ่นที่อาศัยของตน ส่วนการเล่น "ผีตาโขน” ของชาวด่านซ้าย นั้นจะมีความเชื่อว่าเล่นเพื่อถวายให้กับดวงวิญญาณศักดิ์สิทธิ์ที่มีอำนาจในการปกครองสูงสุดในเมืองด่านซ้าย เพื่อให้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุข เล่นเพื่อร่วมขบวนแห่พระเวสสันดรเข้าเมือง อันเป็นความเชื่อทางพุทธศาสนา เล่นเพื่อร่วมขบวนในการแห่บุญเดือนหก(บุญบั้งไฟ) และการแห่ขอฝน และสุดท้ายเล่นเพื่อขอขมาสิ่งที่เคยทำไม่ดีทั้งด้วยกาย วาจา ใจ รวมถึงโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ให้ติดไปกับผีตาโขน โดยการนำไปทิ้งในลำน้ำหมัน เป็นการเสร็จสิ้นพิธี

นายเกียรติพงษ์  กล่าวอีกว่า การจัดงานประเพณีบุญหลวง การละเล่นผีตาโขน และการแสดงหน้ากากนานาชาติ ปี 2562 ว่า ปีนี้คาดว่าจะมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติให้ความสนใจที่จะเดินทางเข้ามาชมงานนี้มากขึ้น โดยได้มีการซื้อทัวร์ จองที่พัก จนที่พักใน อ.ด่านซ้ายได้เต็มทั้งหมดแล้ว และมีการขยายไปจองห้องพักที่ อ.ภูเรือ  อีกด้วย ซึ่ง ททท.สำนักงานเลย คาดว่าในปีนี้จะมียอดนักท่องเที่ยวสนใจเดินทางมาร่วมชมงานและท่องเที่ยวในพื้นที่เพิ่มขึ้นจากปีที่แล้วประมาณ 3%  จำนวนกว่า 103,000  คน

ก่อให้เกิดรายได้ขึ้นในพื้นที่อำเภอด่านซ้าย และแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่สำคัญๆ ของจังหวัดเลย อาทิเช่น อำเภอภูเรือ และอำเภอเชียงคาน กว่า 123.6 ล้านบาท  และในปีนี้นอกจากขบวนของหน้ากากนานาชาติมาร่วมงานแล้ว  ยังจะมีขบวนผีของประเทศเม็กซิโก เดินทางเข้ามาสร้างสีสันร่วมกับขบวนผีตาโขนของชาวด่านซ้าย ในวันที่ 6 กรกฎาคม 2562  อีกด้วย

และถ้าหากนักท่องเที่ยวมาไม่ทัน หรือยังมีเวลาก็สามารถ ชมผีตาโขนแบบโบราณที่ วัดศรีภูมิ บ้านนาหอ ในวันที่   7 - 9 ก.ค.62  ต่อด้วยงานหน่อไม้ไผ่บงหวานและการละเล่นผีตาโขน (แฟนตาซี) ในวันที่  10 - 12 ก.ค.62  ณ วัดศรีสะอาด บ้านหนามแท่ง  และสุดท้ายคืองานบุญหลวงและประเพณีผีตาโขนแฟนซีไนท์พาเหรด ในช่วงกลางคืน  ณ วัดโพธิ์ศรี บ้านนาเวียงใหญ่ วันที่ 12-15 ก.ค.62

ทั้งนี้ อ.ด่านซ้าย จ.เลย  ยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกหลายแห่งให้นักท่องเที่ยวได้เดินทางท่องเที่ยวต่อ    ไม่ว่าจะเป็นพระธาตุศรีสองรัก วัดเนรมิตวิปัสสนา  พิพิธภัณฑ์ผีตาโขนที่วัดโพนชัย  ภูอีเลิศ  น้ำตกช้างตก หรือจะเดินทางเชื่อมโยงไปที่ อ.ภูเรือ  อ.เชียงคาน และ อ.หนองหิน  ก็ไม่ไกลมากนัก นักท่องเที่ยวสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย  โทร. 042-891266  เทศบาลตำบลด่านซ้าย  โทร. 042-891231 และ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานเลย  โทร. 042-812812 / 042-811405    /email: tatloei@tat.or.th/ www.facebook.com/tatloei office