เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2562 นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) นายวิจารย์ สิมาฉายา ปลัด ทส. พร้อมด้วยนายจตุพร บุรุษพัฒน์ อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง และทีมสัตวแพทย์ แถลงสาเหตุการเสียชีวิตของพะยูนน้อย"มาเรียม"ว่า มาเรียมพลัดหลงจากแม่และว่ายน้ำตามเรือเข้ามาในจังหวัดกระบี่ เมื่อวันที่ 26 เมษายนที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่พยายามผลักดันให้”มาเรียม”กลับสู่ทะเลเพราะยังไม่หย่านม โดยใช้ความพยายามถึง 3 ครั้ง แต่”มาเรียม”ยังว่ายวนเวียนอยู่จุดเดิม
ต่อมาเจ้าหน้าที่จึงตัดสินใจหาที่อยู่ที่เหมาะสม เป็นแหล่งที่มีหญ้าทะเล มีกลุ่มพะยูนอาศัยอยู่ และชุมชนในพื้นที่ต้องมีความพร้อมที่จะช่วยดูแล จึงนำ”มาเรียม”มาดูแลเพื่ออนุบาลแบบธรรมชาติบริเวณจุดชมพะยูน เกาะลิบง จังหวัดตรัง ที่มีความพร้อมในทุกด้าน ภายใต้การดูแลของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง แม้ว่า”มาเรียม”จะกินหญ้าทะเลได้ แต่ด้วยวัย นมยังเป็นอาหารหลัก เจ้าหน้าที่จึงต้องป้อนนมจนกว่า”มาเรียม”จะแข็งแรงพอที่จะกินหญ้าทะเลอย่างเดียวจึงถือว่า”มาเรียม”เป็นพะยูนตัวแรกของประเทศไทยและของโลกที่มนุษย์ให้นมในสภาวะธรรมชาติ
จากนั้นเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม ทีมสัตวแพทย์ ได้ให้”มาเรียม”ออกไปท่องทะเลกว้างก็เจอพะยูนโตเต็มวัยไล่คุกคามจึงหนีกลับอ่าวและมีภาวะเครียด แม้จะกินสารอาหาร วิตามินและน้ำหญ้าปั่นแทน แต่”มาเรียม”ยังไม่ค่อยดื่มนม จึงมีอาการอ่อนเพลียให้เห็น ไม่ร่าเริงไม่ค่อยว่ายน้ำ อัตราการเต้นของหัวใจเร็วกว่าปกติเนื่องจากติดเชื้อในกระแสเลือด ต่อมาวันที่ 11 สิงหาคม เจ้าหน้าที่มีการประชุมตัดสินใจเฝ้าระวัง 24 ชั่วโมงเพราะมีอาการน่าเป็นห่วง วันที่ 15 สิงหาคม ทีมสัตวแพทย์ได้ย้ายมาเรียมไปดูแลในบ่อชั่วคราว จนวันที่ 17 สิงหาคม เวลา 00.09 น. มาเรียมเกิดอาการช็อคและตายในที่สุด
สำหรับสาเหตุการตาย สภาพภายนอกพบรอยขูดขีด ทั่วร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณ แพนหาง บริเวณตำแหน่งใกล้เคียงกันพบจ้ำเลือด ขนาด 2-3 เซนติเมตร ซึ่งสอดคล้องกับผลเลือด ที่พบสภาวะเกล็ดเลือดต่ำ ทำให้เกิดจุดเลือดออกได้ง่าย ภายในช่องปาก พบแผลในปากจำนวนหนึ่ง ส่วนของอวัยวะภายในพบว่ากล้ามเนื้อมีสีซีดกว่าปกติมาก เนื่องจากมาเรียมมีการใช้พลังงานต่อวันเท่าเดิมในทุกวัน แต่ไม่สามารถรับอาหารได้ จึงมีการย่อยสลายส่วนของกล้ามเนื้อมาใช้เป็นพลังงาน
รวมทั้งภาวะทุพโภชนาการ ทำให้เกิดภาวะเลือดจาง โปรตีนในเลือดต่ำ และการติดเชื้อในช่องอกและทางเดินหายใจ ปอดมีสีซีดและเกิดการโป่งพอง เกิดก้อนหนองแทรกตามเนื้อปอด โดยเฉพาะปอดข้างซ้าย พบรอยช้ำของกล้ามเนื้อที่บริเวณช่องท้องและผนังช่องท้องด้านใน คาดว่าเกิดจากการกระแทกของพะยูนตัวผู้ ตับมีสีเหลืองเนื่องจากการไม่รับอาหารมาเป็นเวลานาน มีจุดเนื้อตายและหนองบนตับ หัวใจพบเลือดเล็กน้อย และบีบตัวแข็งจากการเกิดสภาวะช็อค
ส่วนของระบบทางเดินอาหารและมีการสะสมของแก๊สจำนวนมากตามทางเดินอาหาร ซึ่งคาดว่ามาจากการที่กระเพาะอาหารมีการเคลื่อนตัวและบีบตัวลดลง ตลอดลำไส้เล็กอักเสบพบจุดเนื้อตายสีขาว และพบมีการหนาตัวและมีเนื้อตายเคลือบด้านในของผนังลำไส้และพบขยะประเภทเศษถุงพลาสติกจำนวน 8 ชิ้น อัดแน่นกันอยู่ในลำไส้เล็กส่วนปลายต่อลำไส้ใหญ่
เนื่องจากมาเรียมมีสภาวะขาดน้ำที่รุนแรง ทำให้ส่งผลต่อการบีบตัวของทางเดินอาหารลดลงหรือไม่เคลื่อนที่ ทำให้เกิดการสะสมของแก็สในทางเดินอาหาร ก่อให้เกิดความเจ็บปวดอย่างมาก ทำให้เกิดสภาวะช็อค เนื่องจากความเจ็บปวด และเสียชีวิตลงทันที นอกจากนี้ยังพบเศษพลาสติกเล็กๆ หลายชิ้นขวางลำไส้ จนมีอาการอุดตันบางส่วนและอักเสบ ทำให้มีแก๊สสะสมอยู่เต็มทางเดินอาหาร มีการติดเชื้อในกระแสเลือด ปอดเป็นหนองตามมา
ทั้งนี้ กระทรวง ทส. จะเร่งรัดการดำเนินการตามแผนการลดปริมาณขยะทะเล และจะจัดทำแผนอนุรักษ์พะยูนของประเทศไทย รวมทั้งถอดบทเรียนเพื่อให้เป็น “มาเรียมโปรเจค” ใช้เป็นประโยชน์ในการดูแลพะยูน เพื่อนำไปเป็นแนวทางสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการประชุมพะยูนโลกที่จะจัดในปีหน้าต่อไป
นายวราวุธ กล่าวว่า หลังจากนี้ทางกระทรวงฯจะให้กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง นำมาเรียมมาสต๊าฟเพื่อเป็นประโยชน์ทางการศึกษาและอนุรักษ์ต่อไป ทั้งนี้การตายของมาเรียม วันนี้เป็นจุดเริ่มต้นของการจุดกระแสให้ชาวโลกหันมาใส่ใจ กำจัดขยะทางทะเล ทิ้งขยะเป็นที่เป็นทาง ลดการใช้พลาสติก เพื่อวันข้างหน้าจะได้ไม่เกิดการสูญเสียขึ้นอีก พร้อมผลักดันให้ประเทศในกลุ่มอาเซียน รับเรื่องดังกล่าวเป็นวาระแห่งชาติด้วย
ส่วนพะยูน”ยามีล”ตัวผู้ที่เกยตื้นที่จังหวัดกระบี่ ขณะนี้อยู่ในความดูแลของศูนย์ที่จังหวัดภูเก็ต หลังจากนี้ก็จะนำประสบการณ์จากเหตุการณ์ของมาเรียม และระดมทีมแพทย์ เข้าไปดูแลยามีลอย่างเต็มที่ เพื่อให้มีชีวิตและเติบโตได้ต่อไป
ขอบคุณภาพ กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี