"ความเป็นมาของการตั้งศาลพระภูมิ..." คัดลอกจากหนังสือ "หลวงพ่อตอบปัญหาธรรม" ฉบับพิเศษ เล่ม ๕ หน้า ๑-๒ พระเดชพระคุณหลวงพ่อพระราชพรหมยาน (หลวงพ่อฤๅษี วัดท่าซุง) อ่าน อานิสงส์ 'ทำบุญตามอัธยาศัย' กับ 'แบบเจาะจง' หลวงพ่อฤๅษี ตอบปัญหาธรรม

เรื่องนี้นับว่ามีความสำคัญสำหรับคนไทย ทีมีความเชื่อถือมาตั้งแต่ปู่ย่าตายาย มักจะมีเรื่องนี้เกี่ยวพันกับชีวิตไทๆ อยู่เสมอ ฉะนั้นท่านที่กำลังมีปัญหาเรื่องนี้ คงจะเข้าใจในพิธีกรรมต่างๆ ตามแบบฉบับในการแนะนำของหลวงพ่อ ขอเริ่มปัญหาแรกกันเลย... 

"ความเป็นมาของการตั้งศาลพระภูมิ" 

ผู้ถาม : “หลวงพ่อครับ เทวดาที่สิงสถิตย์อยู่ที่ศาลพระภูมิ เป็นเทวดาชั้นไหนครับ?”

หลวงพ่อ : “ไม่มี…ที่ศาลนี่ไม่มีจริงๆ นะ ศาลเป็นที่สักการะเฉยๆ ใช่ไหม…แต่วิมานเขามีอยู่ และการยกศาลเป็นการแสดงยอมรับนับถือ จะให้เข้าไปนั่งในศาลพระภูมิต้องทำตัวเล็กซินะ (หัวเราะ) อันนี้เป็นการแสดงการยอมรับนับถือ ยอมรับนับถือซึ่งกันและกันจึงตั้งศาลขึ้น

เรื่องนี้เคยถามภูมิเทวดาท่าน เมื่อก่อนนี้เคยยกศาลบ่อยๆ สงสัยก็เชิญท่านมา…ท่านก็มา จึงถามว่า ความเป็นมาของการตั้งศาลพระภูมิเป็นมาอย่างไร…ท่านบอกว่า จริงๆ มันไม่มีแบบ เดิมทีเดียว ชาวบ้านยังไม่มีพุทธศาสนา ใช่ไหม…ก็นับถือเจ้าที่เจ้าทาง เทวดาประจำถิ่นบ้าง…อะไรบ้าง…การแสดงความเคารพก็ไม่มีอะไรมาก เอาไม้กระบอกปักเข้าจูดธูปบอก

ต่อมาก็คิดว่าเราอาศัยเทวดามาก ก็ควรจะมีอะไรถวายเทวดาบ้าง ก็ทำเป็นศาลเพียงตาขึ้นมา เอาของวางข้างล่าง ก็คิดว่าเทวดานั่งข้างบน

ต่อมาก็เห็นใจเทวดานั่งตากแดดนั่งตากฝนก็ทำร่มให้ แล้วต่อมาก็ทำเป็นบ้าน แล้วต่อมาก็ทำเป็นตึก เวลานี้เป็นปราสาทนะ สวยงามมาก แสดงว่าพระภูมินี่ร่ำรวยขึ้น คือบ้านสวย อันนี้เป็นภูมิเทวดา แต่ว่าถ้าเป็นศาลสี่เสาหรือหกเสา เป็น อากาศเทวดา นะ

แต่ถ้าถามว่าในสถานที่ไหน…ควรจะใช้สี่เสาหรือหกเสา ก็ต้องดูก่อนว่า ที่นั่นมีอากาศเทวดารักษาหรือเปล่า…เพราะอากาศเทวดาก็เป็นเทวดาชั้นจาตุมหาราช องค์หนึ่งก็คุมพระภูมิหลายสิบองค์ เหมือนกับเจ้าเมืองนะ เจ้าเมืองก็มีคนเดียวใช่ไหม…นอกนั้นก็มีกำนันผู้ใหญ่บ้านเยอะ นี่ตามที่ถามท่านมานะ ที่พูดนี่ไม่มีตำรานะ เป็นเพียงถามภูมิเทวดาท่าน ตำราถามนี้ดีเหมือนกันนะ ไม่ต้องเขียน”