วันที่ 7 มิ.ย.64 ชาวบ้าน และเจ้าหน้าที่เทศบาลตำบลบ้านต้ำ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านในพื้นที่หมู่ 8 ตำบลบ้านต้ำ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้ร่วมกันทำพิธีเลี้ยงผีขุนน้ำ ซึ่งเป็นต้นน้ำในป่าที่ไม่เคยแห้งอยู่ในป่าท้ายหมู่บ้านเพื่อเป็นการตอบแทนที่ได้ให้น้ำใช้ในการอุปโภคบริโภคและใช้ในการเกษตร ทำไร่ทำนา ได้ตลอทั้งปีและเป็นประเพณีเก่าแก่ของชาวล้านนา ที่มีพิธีกรรมการเลี้ยงผีขุนน้ำของหมู่บ้านเพื่อเป็นการทดแทนพระคุณผีขุนน้ำ หรือเทวดาอารักษ์ผืนป่าต้นน้ำทั้งหลาย ที่ทำหน้าที่ปกปักรักษาป่าไม้อันเป็นต้นน้ำลำธารให้ฝนตกและมีน้ำจากขุนน้ำหรือต้นน้ำไหลลงมาให้ใช้ในการเพาะปลูก ทำไร่ ทำนา ในหมู่บ้านชุมชน ซึ่งชาวบ้านได้ยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยยุคคนโบราณหลายร้อยปี มาจนถึงปัจจุบัน

นายจีรพงษ์ ใจลา นายกเทศบาลตำบลบ้านต้ำ กล่าวว่า ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำเป็นประเพณีดั้งเดิมของชาวบ้านตำบลบ้านต้ำ และตำบลท่าจำปี อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา เป็นการทำพิธีขอฝนช่วงก่อน ฤดูกาล ทำนาของชาวบ้าน ทั้ง 2 ตำบลและปีนี้ตรงกับเดือน 9 เหนือแรม 11 ค่ำ ขึ้นตรงกับวันที่ 6 มิถุนายน 2564 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นประเพณีดั้งเดิมที่บรรพบุรุษได้ทำกันมาต่อเนื่อง ซึ่งทุกปีจะทำพิธีในช่วงเดือนมิถุนายนก่อนฤดูทำนา

สำหรับเครื่องเซ่นไหว้ในการทำพิธีประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำนั้นมีทั้งการนำดอกไม้ธูปเทียน อาหารคาวหวาน น้ำเขียว น้ำแดง เหล้าขาว ไก่ กวางดำ(สุนัข) เพื่อนำมาเซ่นไหว้ผีขุนน้ำที่คอยปกปักรักษาชาวบ้าน ได้ให้น้ำดื่มกิน เกิดความอุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านจึงนำกวางดำ(สุนัข) มาเซ่นไหว้เป็นประจำทุกปีทั้งที่ก็รู้ว่ามันเป็นการทำผิดกฎหมายแต่ก็ถือว่าเป็นประเพณีของชาวบ้านที่สืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน