เมื่อถึงฤดูหนาว กระแสลมหนาวพัดกระทบกายตลอดเวลา หลายคนถึงกับหนาวสั่น ต้องหาเครื่องกันหนาว มาห่มคลุมร่างกาย เพื่อคลายหนาว และมีจำนวนไม่น้อย ต้องพึ่งกองไฟ นั่งผิงไฟตลอดทั้งวัน บางคนอาศัยเตาถ่าน จากการปิ้งย่าง อาหาร ขนม จากบรรดาแม่ค้าพ่อค้าให้ร่างกายอบอุ่น

ช่วงนี้จึงพบเห็นแม่ค้านำอาหารหรือขนม ซึ่งต้องตั้งไฟแบบเตาถ่าน ปิ้งย่าง มาจำหน่ายมากมาย เพราะเมื่อทานแล้วจะทำให้ร่างกายรู้สึกอบอุ่นดี เช่น ขนมยอดนิยม คือ ข้าวจี่ ขนมยอดนิยม กำลังมาแรง ขายดีในช่วงฤดูหนาว ทว่า ยังมีขนมโบราณอีกชนิด ที่มีผู้นิยมทาน ท้าลมหนาว ขายดีไม่แพ้ข้าวจี่เลย 

เรียกว่า “ขนมปากหม้อ” ซึ่งส่วนใหญ่คนไทยเชื้อสายเวียดนามหรือ ชาวญวน  ทำขาย กับมือ โดยสืบทอดวิชาความรู้การทำขนมปากหม้อมาจากบรรพบุรุษ มานับหลายร้อยปีเลยทีเดียว ด้วยราคาไม่แพง รสชาติอร่อย ถูกปาก ถูกใจ ติดใจ ซื้อหารับประทานกันตรึม สร้างรายได้เป็นอย่างดี 

นางสาวสิริวรรณ กาญจนาพิทักษ์ชัย อายุ 64 ปี อยู่บ้านเลขที่ 345 หมู่ที่ 6 ต.บุ่ง อ.เมืองอำนาจเจริญ จ.อำนาจเจริญ แม่ค้าคนไทยเชื้อสายเวียดนาม เล่าที่มาในการขายขนมปากหม้อว่า บิดา มารดา มาจากประเทศเวียดนาม ได้เข้ามาทำมาหากินที่ จ.อำนาจเจริญ สมัยนั้นยังเป็น อ.อำนาจเจริญ ขึ้นกับ จ.อุบลราชธานี ประกอบกับบ้านพักอยู่ใกล้ตลาด จึงได้ทำขนมปากหม้อ และ ขนมเวียดนามหลานอย่างขาย แต่ที่โดดเด่น ยอดนิยม คือ ขนมปากหม้อ เพราะ รสชาติอร่อย ทำให้ผู้รับประทานแล้วติดใจ จึงซื้อหาไปทานเป็นประจำ โดยเฉพาะช่วงนี้ อากาศหนาว จะขายดีมาก เพราะ ขนมปากหม้อ ทำเสร็จใหม่ๆ มีความร้อน เมื่อนำกลับไปทานที่บ้าน จะอุ่นพอดีทาน ทำให้ขายดีมาก 

นางสาวสิริวรรณ แม่ค้าผู้สืบทอดขนมปากหม้อโบราณจากบรรพบุรุษ กล่าวถึงวิธีทำขนมปากหม้อ พอเข้าใจว่า เริ่มแรก ให้นำหม้อนึ่งข้าวเหนียว ใส่น้ำให้เต็ม ต่อมา นำผ้าขาว มาเย็บหุ้มให้รอบปากหม้อนึ่ง เสร็จแล้ว นำไปตั้งที่เตาไฟ(เตาถ่าน) ให้เปลวไฟไม่แรงมากนัก กระทั่งน้ำเดือดต่อมานำแป้งข้าวจ้าว แป้งข้าวเหนียวและแป้งมัน ใส่น้ำ กวนผสมกันในหม้ออีกใบหนึ่ง  

เมื่อแป้งเข้ากันดีแล้ว นำไปราดลงบนปากหม้อปิดด้วยฝาหม้อ เพื่อให้สุกเร็ว ต่อมา นำเครื่องใส่ลงไปที่แป้งบนปากหม้อ ซึ่งเครื่องปรุงประกอบด้วย  ใบหอมกับเนื้อหมูซึ่งสุกแล้ว เมื่อย่างสุกแล้วให้ห่อแป้ง แล้วนำมาวาง เป็นอันเสร็จเรียบร้อย ซึ่งขนมปากหม้อ จะต้องทานคู่กับน้ำจิ้ม ส่วนวิธีทำน้ำจิ้ม ก็มี กระเทียมเจียว มะนาว และแคปหมู  ถ้าลูกค้าซื้อไปทาน จะได้ปากหม้อ 4 ชิ้น น้ำจิ้ม 1 ถุง ราคา 25 บาท ทั้งหมดจะบรรจุในกล่องให้อย่างดี 

แม่ค้าขายขนมเวียดนาม กล่าวทิ้งท้ายว่า ขายขนมเวียดนามหลากหลายชนิด ที่ตลาดสดเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ ตั้งแต่ บิดา มารดา พาขายครั้งแรก พร้อมกับเรียนรู้การทำขนมปากหม้อและอื่นๆจนเข้าใจดี และทำเป็นทุกอย่าง  กระทั่งบิดา มารดา เสียชีวิต ก็ทำขายต่อ เรียกว่า เป็นมรดกตกทอด เป็นอาชีพ หายากหากิน เป็นเวลากว่า 100 ปี ถามว่า ทำมานาน ร่ำรวยไหม จึงตอบได้เต็มปากว่า ไม่ถึงกับ ร่ำรวยอะไร พออยู่พอกิน ไม่มีหนี้สิน ใจก็เป็นสุขแล้ว. 012