คึกคักจับ‘เคย’ 1ปีมีครั้งล้อม‘เกียด’โกยรายได้ วัตถุดิบ‘กะปิ’ชั้นดี

25 สิงหาคม 2565 ผู้สื่อข่าว จ.ระยอง ลงพื้นที่ตามแนวชายฝั่งทะเลบริเวณชายหาดสวนสน ต.แกลง อ.เมือง จ.ระยอง ชายหาดที่มีหาดทรายลาดตลอดแนว มีระยะทางยาวติดต่อกัน 4 กิโลเมตร (กม.) พบชาวบ้านจำนวนมากขับขี่รถสามล้อพ่วงข้างตามกันเป็นขบวน เมื่อถึงจุดที่พบฝูง “เคย” ในทะเล ก็จะพากัน เดินลงไป พร้อมผ้าอวนตาถี่สำหรับเกียดเคย 

การลงไปเกียดเคยในทะเลที่ความลึกประมาณ 1.5 เมตร หรือประมาณหน้าอก หากมีฝูงเคยก็จะสัมผัสได้ทันที จากนั้นก็ช่วยกันกางผ้าออก ล้อมเกียดตัวเคยนำขึ้นมาบนฝั่ง ซึ่งการลงไปจับเคยในทะเลพบว่าเคยจะเข้าเป็นจุดแต่ละจุดก็เข้าเป็นฝูงจำนวนมาก ดังนั้นชาวบ้านจึงมีทั้งมากันเป็นครอบครัว เพื่อนฝูง และจ้างแรงงานมา

เมื่อเจอฝูงเคยก็ปฏิบัติการตามกำลังของแต่ละกลุ่ม โดยไม่พบว่าจะมีการแย่งพื้นที่ หรือทะเลาะกันแต่อย่างใด ทุกกลุ่มต่างตั้งหน้าตั้งตาหาในขอบเขตที่ทำได้ พอฝูงเคยตรงนี้จางลง “นักล่าเคย” ทั้งหลายก็วิ่งไปหาจุดใหม่ ใครมีแรงคนน้อยแต่ละครั้งก็จะลากได้ประมาณ 10-50 กิโลกรัม (กก.) ต่อการลาก 1 ครั้ง แต่ถ้าขนคนมามากล้อมแต่ละครั้งก็จะได้เคยประมาณ 100 กก.ขึ้นไปจนถึง 200 กก. ใน 1 วันอาจล้อมได้หลายครั้ง ตั้งแต่เช้าจรดเย็น บางวันชาวบ้านที่ออกหา “เคย” อาจได้มากถึง 1 ตัน ขายกัน กก. ละ 60 บาท  

เมื่อได้เคยมาแล้วก็ต้องคัดแยกสิ่งเจือปนออก เช่น สาหร่าย ปลาเล็กๆ เศษขยะ เอาออกให้หมด ใช้น้ำทะเลล้างให้สะอาด จะมีพ่อค้าแม่ค้าวิ่งมาซื้อเพื่อนำไปทำกะปิ

นางลำดวน สีหรัฐ อายุ 54 ปี อยู่ ต.แกลง กล่าวว่า ในช่วงปลายฝนต้นหนาวเป็นฤดูที่ “กุ้งเคย” จะขึ้นมาตามแนวชายฝั่ง บางปีก็ช่วงก่อนออกพรรษา พอรู้ว่าเคยขึ้นตรงไหนก็พากันมาเกียดเคย  โดยจะมีพ่อค้าแม่ค้า และชาวบ้านที่ทำ “กะปิ” มาติดต่อซื้อกันที่ชายหาด ยอมรับว่าปีนี้เคยมีจำนวนมาก ขึ้นมาให้ชาวบ้านลืมตาอ้าปากได้ บางรายมีรายได้ถึงหลักแสน เพราะเคยที่ขายอยู่ตอนนี้ราคากิโลละ 60 บาท ได้เท่าไรแม่ค้าก็มารับซื้อจนหมด 

ด้านนายนิติ สมุทรรัตน์ อายุ 85 ปี บอกว่า เกิดมาก็เห็นพ่อแม่หาเคยตั้งแต่จำความได้ ก็ช่วยพ่อกับแม่มาตลอด และทำมาจนถึงวันนี้ ลงทะเลทุกปี พอถึงฤดูที่เคยจะเข้าก็จะออกจากบ้านลงไปสำรวจแต่เช้าก่อนที่จะลงมือลาก โดยการเดินในน้ำทะเลความลึกประมาณหน้าอก ถ้ามีตัวเคยขาและเท้าจะกระทบตัวเคยวิ่งชนไปมา ก็พากันลงเกียดเคย ซึ่งเครื่องมือที่ใช้ก็มีอวนลงล้อมกันแค่ 2 คน ก็ได้เคยมาขาย 

“เคย” หรือกุ้งตัวเล็ก เป็นวัตถุดิบหลักในการนำมาทำ “กะปิ” เพราะกะปิที่ดีมีคุณภาพรสดีต้องทำจากตัวเคย 100% ปัจจุบันเคยหายากและมีราคาแพงขึ้น ที่สำคัญ 1 ปี จะมีฝูงเคยเข้ามาให้จับเพียง 1 ครั้งในช่วงปลายฝนต้นหนาว และบางปีก็ไม่พบว่ามีฝูงเคยเข้ามาให้จับอีกด้วย

-005