6 มีนาคม 2566 แนวหน้าพาท่องเที่ยวโบราณสถานเก่าแก่แห่งหนึ่งทางพระพุทธศาสนา ในอำเภอเชียงคานจังหวัดเลย ที่ถือเป็นศาสนาสถาน ศักดิ์สิทธิ์สำคัญ ที่อยู่คู่บ้านคู่เมืองเชียงคานมานานแต่อดีต ซึ่งในครั้งเก่าก่อนเชื่อกันว่า สถานที่แห่งนี้ใครก็ตามที่จะมาถึงวัดพระพุทธบาทภูควายเงินเชียงคานได้ ต้องเป็นผู้ที่มีบุญวาสนาจริงๆเท่านั้น เพราะมันคงไกลมากพอสมควรจากเมืองหลวง

จากหลักฐานที่บันทึกประวัติความเป็นมาของวัดได้ระบุไว้ว่า วัดพระพุทธบาทภูควายเงิน สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2300 เป็นวัดที่ตั้งอยู่บนเขาสูงจากระดับทะเลปานกลาง 400 เมตร

สำหรับความเป็นมาหรือประวัตินั้น ทราบว่า มีเรื่องเล่าต่อกันมาในอดีตวัดแห่งนี้เป็นวัดร้างแต่มักจะมีพระธุดงค์เดินทางมาปักกลดบำเพ็ญเพียรอยู่เสมอและในบริเวณวัดยังมีรอยพระพุทธบาทปรากฏอยู่ภายใต้ซุ้มอิฐใหญ่ขนาด พอที่คนจะเข้าไปนั่งได้ 2 คน ซึ่งในภาษาถิ่นจะเรียกสิ่งปลูกสร้างในลักษณะนี้ว่า "อุบมุง" ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นชื่อหมู่บ้านทางทิศตะวันออกของวัดคือบ้านอุมุง ที่หมู่บ้านอุมุงแห่งนี้ มีชาวนาผู้หนึ่งที่มักพาควายขึ้นมาหาหญ้ากินบนภูเขาบริเวณวัด

เมื่อมีพระธุดงค์ผ่านมาชาวนาผู้นี้ก็จะนำเอาอาหารมาถวายแก่พระธุดงค์เป็นประจำ ซึ่งอานิสงส์แห่งการถวายทานนี้เอง ทำให้ชาวนาทำนาขายข้าวได้เงินมากทุกปี จนร่ำรวยถึงขั้นเศรษฐี และด้วยสำนึกในบุญคุณของควายที่ช่วยไถนาปลูกข้าวอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย ชาวนาจึงเรียกควายตัวนี้ว่า "ควายเงิน" วัดแห่งนี้จึงตั้งชื่อว่า "วัดพระพุทธบาทภูควายเงิน" ตามเรื่องเล่านี้เอง

การทำนาในบริเวณภูควายเงินนั้นได้ผลผลิตดีต่อมาจึงได้มีชาวนาอพยพเข้ามาตั้งรกรากมากขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นหมู่บ้านและขนานนามว่า"หมู่บ้านนุมุง"ซึ่งเพี้ยนมาจากคำว่า "อุบมุง" ที่เป็นสิ่งปลูกสร้างคลุมรอยพระพุทธบาทศักดิ์สิทธ์ ส่วนภูเขาลูกนั้นชาวบ้านได้เรียกกันว่า"ภูควายเงิน" เพื่อบอกเล่าถึงสถานที่และเป็นเกียรติแก่สัตว์อันเป็นคุณ ที่เป็นเรี่ยวแรงให้เกิดความสำเร็จในการประกอบอาชีพ

และในทุกๆปี เมื่อถึงวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 3 ทางวัดจะจัดให้มีงานสมโภชประจำปี ซึ่งถือว่าเป็นงานสำคัญของชาวบ้านในแถบอำเภอเชียงคาน รวมไปถึงชาวลาวจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ที่มาร่วมสักการะรอยพระพุทธบาทกันเป็นจำนวนมาก

สำหรับสิ่งที่น่าสนใจ ในบริเวณวัดพระพุทธบาทภูควายเงินแห่งนี้ก็คือรอยพระพุทธบาทที่ประดิษฐานอยู่บนหินลับพร้า (หินลับมีด) ซึ่งมีลักษณะเป็นรอยแตก แต่ไม่มีอักษรจารึก ขนาดกว้างประมาณ 1 ศอก ยาวประมาณ 1 วา รูปลักษณะเหมือนรอยพระพุทธบาทจริง และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2478

นอกจากนี้ยังมีพระเจ้าใหญ่พุทธฉัพรรณรังสีพ ระพุทธรูปปูนปั้นสีขาวองค์ใหญ่ และตามพระวรกายยังประดับด้วยกระจกเงาชิ้นเล็กๆ ให้ได้สักการะและสิ่งที่โดดเด่นสะดุดตาต่อผู้มาเยือนอีกสิ่งหนึ่ง ก็คือปูนปั้นรูปควายเงินที่ตั้งอยู่บริเวณลานจอดรถทางเข้าวัดนั่นเอง

สำหรับการเดินทางไปยัง วัดพระพุทธบาทภูควายเงินสามารถทำได้อย่างสะดวก ใช้ถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 211 สายเชียงคาน-ปากชม ออกไปจากเชียงคานประมาณ 6 กิโลเมตร ถึงหมู่บ้านผาแบ่น ให้เลี้ยวไปตามทางแยกเข้าบ้านอุมุงอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จากนั้นขึ้นเขาไป 1 กิโลเมตร ก็จะถึงวัดพระพุทธบาทภูควายเงินแห่งนี้ ติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานเลย 042-812812

.012