ทิศทางการจัดการท่องเที่ยวเริ่มเปลี่ยนแปลงสู่กระแสรักษ์โลกอย่างเต็มรูปแบบ นับตั้งแต่ที่ได้มีการประชุมสมัชชาประเทศภาคีอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ “COP26” เมื่อปี 2564 ที่เมืองกลาสโกว์ สหราชอาณาจักร ต่อเนื่องด้วยการประชุม “COP27.ณ เมืองชาร์มเอลชีค ประเทศอียิปต์ ในปี 2565 ซึ่ง รศ.ดร.วลัญชลี วัฒนาเจริญศิลป์อาจารย์ประจำสาขาวิชาการจัดการท่องเที่ยวและบริการนานาชาติ วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล (MUIC) เปิดเผยว่า แม้กระแสเพื่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมจะส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทิศทางการจัดการท่องเที่ยวทั่วโลก

แต่ในส่วนของประเทศไทย ข้อมูลจากการประเมินโดยเกณฑ์ Travel & Tourism Development Index โดย World Economic Forum 2021 ที่ผ่านมา
พบว่ายังขาดน้ำหนักด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน การใช้ประโยชน์ของทุนวัฒนธรรม การให้ลำดับความสำคัญกับการท่องเที่ยวและเปิดกว้างสู่ความเป็นนานาชาติ จึงเป็นที่มาสู่ทางออกของการพัฒนาการท่องเที่ยวไทยให้กลับฟื้นคืนอีกครั้ง

โดยทางภาครัฐได้มีการวางกรอบการรับนักท่องเที่ยวที่เน้นคุณภาพ มากกว่าปริมาณ เพื่อการควบคุมผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และเปิดมิติใหม่สู่การทำให้ประเทศไทยได้เป็นศูนย์กลางแห่งการเป็นประเทศปลายทางด้านการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน และศูนย์กลางการท่องเที่ยวเพื่อสุขภาวะที่โดดเด่นของภูมิภาค พร้อมสนองเทรนด์ใหม่ การท่องเที่ยวไทยได้เปิดรับ Workation ที่เปิดโอกาสให้กลุ่ม Digital Nomad สามารถทำงานพร้อมพักผ่อนไปด้วยในตัว

นอกจากนี้ ยังมีการนำ Soft Power ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เด่นของไทย5 ประเภท ได้แก่ อาหาร (Food) ศิลปะการป้องกันตัวแบบไทย (Fighting) การออกแบบแฟชั่นไทย (Fashion) เทศกาลประเพณี (Festival) และภาพยนตร์และวีดิทัศน์ (Film) มาช่วยเพิ่มมูลค่าแก่สินค้าและบริการการท่องเที่ยว อาศัยพลังละมุนของทุนวัฒนธรรมช่วยเชื่อมโยงผู้คนเข้าด้วยกัน เพื่อสร้างสรรค์ประสบการณ์อันลึกซึ้งและมีความหมาย

“การวางกรอบการรับนักท่องเที่ยวที่เน้นคุณภาพ มากกว่าปริมาณ ไม่ได้หมายถึง “การเลือกปฏิบัติ” ต่อนักท่องเที่ยวแต่เป็นการวางทิศทางการนำเสนอผลิตภัณฑ์สินค้าและบริการให้ตอบสนองนักท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่มมากขึ้น ซึ่งจะช่วยยกระดับคุณภาพการท่องเที่ยวไทยได้ในภาพรวม” รศ.ดร.วลัญชลี กล่าว

ปัจจุบันนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาประเทศไทยไม่ได้มาเพียงเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจ เพราะประเทศไทยมีบริการการท่องเที่ยวที่หลากหลายยิ่งขึ้น
นักท่องเที่ยวเชิงสุขภาพจะได้รับการบริการด้านสุขภาวะที่คุณภาพดีและคุ้มค่า นักท่องเที่ยวธุรกิจจะได้สัมผัสกับการเป็นศูนย์กลางจัดประชุมสัมมนาที่ได้มาตรฐานโลกของประเทศไทย ซึ่งจะทำให้ผู้มาเยือนกลับไปพร้อมความประทับใจด้วยสินค้าและการบริการที่โดดเด่นแตกต่าง

รศ.ดร.วลัญชลีกล่าวต่อไปถึงความพร้อมของประเทศไทยสู่การบรรลุเป้าหมายของการเปิดมิติใหม่ทางการท่องเที่ยว ว่า ภาครัฐมีทิศทางที่เหมาะสมแต่ต้องมีการดำเนินการที่จะช่วยส่งเสริมการประกอบธุรกิจของผู้ประกอบการไทยให้ไปต่อได้อย่างมั่นคง ด้วยการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การช่วยเหลือเรื่องการลดต้นทุนการประกอบการ และการขาดแคลนแรงงาน การสนับสนุนมาตรการด้านภาษี รวมถึงการช่วยเหลือด้านฐานข้อมูลนักท่องเที่ยว และการทำ Dashboard ของนักท่องเที่ยวกลุ่มสำคัญ เพื่อช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถเจาะลึกถึงพฤติกรรมเฉพาะกลุ่ม พัฒนาสินค้าและบริการให้เป็นไปในทิศทางตามที่ยุทธศาสตร์ได้วางไว้

มหาวิทยาลัยมหิดล พร้อมเป็นกำลังสำคัญในการผลิตบุคลากรคุณภาพด้านการจัดการท่องเที่ยวและบริการ โดย MUIC ได้จัดเป็นหลักสูตรแรกของประเทศไทยที่เปิดสอนแบบนานาชาติ การันตีคุณภาพจากการรับรองมาตรฐาน AUN-QA (ASEAN University Network-Quality Assurance) และ UNWTO.TedQual จาก United Nation World Tourism Organization (UNWTO) นอกจากนี้ ยังได้จัดหลักสูตรโดยเพิ่มรายวิชา Health & Wellnessเพื่อสนองรับนโยบายการท่องเที่ยวของประเทศไทย โดยมุ่งผลิตนักศึกษาให้เป็น Global Citizen ภายใต้บริบทการเรียนการสอนแบบนานาชาติ ที่จะทำให้ได้บัณฑิตที่ถึงพร้อมด้วยทักษะที่จำเป็น และเริ่มงานได้ทั่วโลก

การท่องเที่ยวที่เน้นคุณภาพไม่เน้นปริมาณ ผลตอบแทนที่ได้ไม่ใช่เพียงการทำรายได้เข้าประเทศ แต่จะเป็นการสร้างต้นทุนแห่งความยั่งยืนที่ประเมินค่าไม่ได้ จากการท่องเที่ยวเพื่อสุขภาวะที่เปี่ยมด้วยคุณค่า และความหมาย พร้อมโอบกอดโลกไว้ด้วยหัวใจสีเขียว!!!

มหาวิทยาลัยมหิดล