อบต.จอมประทัด อำเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี จัดโครงการอบรมชาวบ้านประดิษฐ์ทำดอกไม้จันทน์และของที่ระลึกจากกาบกล้วยที่เหลือทิ้งเป็นปัญหาต่อสิ่งแวดล้อม ช่วยสร้างมูลค่า ชาวบ้านมีรายได้ มีอาจารย์ จากม.ราชภัฏจอมบึงร่วมขับเคลื่อนโครงการฯ 

กล้วยถือเป็นผลไม้ที่มีคุณประโยชน์ต่อร่างกายสูง ทำให้ชาวบ้านนิยมปลูกไว้รับประทานกันทุกหลังคาเรือน เนื่องจากใช้ประโยชน์ได้แทบทุกส่วนของต้น อาทิ ใบใช้ห่อขนม ทำห่อหมก ส่วนหัวปลีนำมาแปรรูปทำอาหาร หน่อเล็กๆ ยังขายและแยกไปปลูกเพิ่มเติมในพื้นที่ได้ ส่วนลูกเมื่อสุกมีคุณค่าทางโภชนาการสูง เมื่อตัดเครือกล้วยที่แก่นำไปบ่มแล้ว ก็จะเหลือต้นที่ชาวบ้านจะตัดทิ้งกองไว้ เพื่อรอให้หน่อเล็กๆ ได้เจริญเติบโตขึ้นมาใหม่ ทำให้ต้นกล้วยที่ถูกตัดทิ้งไปได้เน่าเสียกลายเป็นผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของชุมชน

ด้วยเหตุนี้ทำให้องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) จอมประทัด อ.วัดเพลง โดยนายสมชาย ภิญโญ นายก อบต.จอมประทัด มองเห็นความสำคัญจึงได้จัดโครงการฝึกอบรมอาชีพระยะสั้นขึ้น หลักสูตรการทำดอกไม้จันทน์จากกระดาษกาบกล้วย มีการฝึกสอนที่องค์การบริหารส่วนตำบลจอมประทัด โดยมีอาจารย์จากมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง และผู้นำชุมชน ชาวบ้านในพื้นที่เข้าร่วมหวังให้ชาวบ้านโดยเฉพาะผู้สูงอายุ หรือผู้ที่สนใจมีรายได้เสริมเลี้ยงครอบครัวและยังสามารถใช้วัตถุดิบที่มีในท้องถิ่นมาใช้ประโยชน์ได้อย่างคุ้มค่า อีกทั้งยังช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย 

นางทิพวรรณ เกิดป้าน ผู้ช่วยกำนันตำบลจอมประทัด และที่ปรึกษากลุ่มกราบขาว เปิดเผยว่า ในพื้นที่จะเห็นต้นกล้วยในชุมชนเยอะ ตัดเครือออกแล้วก็จะตัดต้นทิ้งไปเป็นขยะ จึงประสานให้อาจารย์จากมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึงมาช่วยสอนทำกลีบดอกไม้ และของใช้ให้กับโครงการฯ และรวมกลุ่มจากชาวบ้านที่สนใจมาเรียนเพื่อจะได้เป็นอาชีพมีรายได้ต่อไปในอนาคต เริ่มเรียนช่วงแรกจะทำเป็นกล่องใส่สิ่งของก่อน จากนั้นเริ่มมีแนวคิดปรับเปลี่ยนประยุกต์มาทำดอกไม้จันทน์ กระเป๋าใส่เอกสาร กระเป๋าใส่เงิน กล่องกระดาษทิชชู กล่องใส่พวงมาลัยผ้าขาวม้า อยากพัฒนาไปเรื่อย ๆ

สำหรับขั้นตอนจะไปตัดต้นกล้วยที่ออกเครือไปแล้ว นำมาลอกกาบออก ใช้มีกรีดให้เหลือแต่ท้อง ซึ่งจะมีลวดลายที่สวยงามไว้ นำไปตากแดดประมาณ 3 แดด เมื่อแห้งดีแล้วนำมารีดด้วยความร้อนให้เรียบเพื่อไล่ความชื้นออกไปจะไม่ทำให้เกิดเชื้อรา นำมาตัดเป็นชิ้นส่วนตามจินตนาการความคิดที่สร้างสรรค์ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้อย่างสวยงาม ส่วนผู้ที่อบรมจะมาจากหลากหลายอาชีพ เช่น อาชีพทำสวน ทำนา ค้าขาย ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ โดยมีทาง อบต.จอมประทัดสนับสนุนงบประมาณโครงการฯ อนาคตคิดว่าจะช่วยกันประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์ออกไปส่งจำหน่ายตามวัดต่าง ๆ ในพื้นที่ เพราะมองว่า ดอกไม้จันทน์จะเป็นวัสดุที่จำเป็นที่ทุกวัดต้องใช้เมื่อมีการจัดงานศพ

อาจารย์ ดร.รัชนิดา รอดอิ้ว อาจารย์คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง กล่าวว่า ทางมหาวิทยาลัยฯได้เข้ามาส่งเสริมการแปรรูปและยกระดับรายได้ชุมชนเป็นเวลาหลายปี มีการผลิตตั้งแต่กล้วยที่เป็นผล ส่วนปลี ตัวกล้วยดิบ กล้วยสุก ได้ทำการแปรรูปไปเรียบร้อยแล้ว คงเหลือสิ่งเดียวที่ยังแปรรูปได้คือ ต้นกล้วย ซึ่งคนในชุมชนส่วนใหญ่จะทิ้งไว้ในร่องสวน สมัยก่อนจะกรีดกาบต้นกล้วยให้กลายเป็นเส้นเพื่อนำเส้นนั้นมาร้อยเนื้อหมู แต่สมัยนี้ได้หันมาใช้ถุงพลาสติกใส่แทน ชาวบ้านในชุมชนได้ประสานขอให้คิดวิธีการใช้ประโยชน์จากต้นกล้วย

ช่วงแรกชาวบ้านอยากได้เป็นบรรจุภัณฑ์แต่มีข้อเสียคือจะเกิดเชื้อราใช้ไม่ได้นาน จึงร่วมมือกับกลุ่มตานีสยามที่ ต.เจ็ดเสมียน มาให้ความรู้ชาวบ้าน โดยกลุ่มตานีสยามจะใช้พันธุ์กล้วยตานี แต่ที่นี่จะใช้กล้วยน้ำว้าพันธุ์กาบขาว เป็นผลิตภัณฑ์ใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย อีกทั้งพื้นที่วัดเพลงมีวัดอยู่หลายแห่ง มีผู้สูงอายุอยู่จำนวนมากอยู่กับบ้านสามารถทำแล้วนำมาส่งที่กลุ่มฯไปจำหน่ายได้ ขณะนี้ได้ทำความร่วมมือกับวัดแจ้งเจริญไว้ว่า ถ้ามีงานศพก็ขอให้อุดหนุนเลือกดอกไม้จันทน์จากกลุ่มกล้วยกาบขาวของชุมชนเพื่อเป็นการช่วยเหลือส่งเสริมให้ชาวบ้านมีรายได้

นางระเบียบ ดึกภุมรินทร์ สมาชิกกลุ่มฯ กล่าวว่า ตอนแรกไม่คิดเลยว่าต้นกล้วยนั้นจะสามารถนำมาทำเป็นดอกไม้จันทน์ได้ เพราะว่าจากประสบการณ์ไม่เคยเห็น ส่วนใหญ่จะเห็นนำต้นกล้วยไปทำอย่างอื่น รู้สึกดีใจที่จะมีกลุ่มการทำดอกไม้จันทน์เกิดขึ้นในชุมชน ถ้าเป็นไปได้อยากให้มีการส่งเสริมต่อยอดออกไปเรื่อยๆ เพื่อให้มีผลิตภัณฑ์หลายอย่างและทางกลุ่มยังได้เปิดให้ชาวบ้านที่มีความตั้งใจเข้ามาทำงานตรงนี้ให้มีรายได้เสริมอีกทาง

สำหรับผลิตภัณฑ์ที่กลุ่มชาวบ้านผลิตขึ้นมีหลากหลายรูปแบบ อาทิ กล่องกระดาษทิชชู กล่องใส่พวงมาลัย กล่องใส่สิ่งของที่ระลึก กระเป๋าใส่โทรศัพท์มือถือ กระเป๋าสตางค์ และอนาคตอยู่ระหว่างการสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆออกมาและประสานหน่วยงานภาครัฐเข้ามาสนับสนุนและส่งเสริมผลิตภัณฑ์ของโครงการ เพื่อให้ชาวบ้านซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุมีรายได้เสริมอีกทาง

ผู้สนใจสามารถติดต่อสอบถามได้ที่นางทิพวรรณ เกิดป้าน ที่ปรึกษากลุ่มกราบขาว 086-0727539