ชาวบ้านในตำบลเจ็ดเสมียน อำเภอโพธาราม รวมกลุ่มจักรสานขันโตกจากวัสดุทำจากหวายเทียมส่งขายเสริมรายได้ ทดแทนจากการใช้วัสดุจากธรรมชาติ มีความเหนียวทนทานใช้ได้นาน 

วันนี้ (12 มี.ค.67) โตก หรือ ขันโตก เป็นภาชนะใส่อาหารหรือใส่ของทำจากไม้ไผ่ มีรูปร่างคล้ายถาด มีขาสูงโดยรอบ นิยมทารักสีดำ หรือทาชาดสีแดง ในภาคกลางจะเรียกกระบะ หรือสำรับอาหารของภาคกลาง ภาคอีสานเรียก พาข้าว 

โตก จะมีขนาดแตกต่างกันตั้งแต่ขนาดเล็กไปถึงขนาดใหญ่ ส่วนบนมีลักษะเป็นถาดทรงกลมยกขอบสูงลักษณะผายออกเล็กน้อย ในสมัยโบราณขันโตก เป็นเครื่องใช้ส่วนหนึ่งของงานพิธีต่าง ๆ เช่น งานบุญ งานมงคล ด้วยความสวยงามของรูปทรงที่มีอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมเฉพาะ จึงทำให้เป็นที่สนใจของผู้ที่ชื่นชอบนำไปจัดทำสำรับอาหารคาวหวาน หรือใส่สิ่งของให้ดูสวยงาม ทำให้เกิดความนิยมของการใช้ขันโตกอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะทางภาคเหนือจะนิยมนำไปใส่สำรับอาหาร ต้อนรับแขกที่มาเยือน เพื่อให้เกิดความประทับใจในการต้อนรับ

กลุ่มวิสาหกิจชุมชนคชาบ้านเจ็ดเสมียน ต.เจ็ดเสมียน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี ได้มีแนวคิดรวมกลุ่มผู้สูงอายุนำวัสดุหวายเทียมทำจากพลาสติก มาประดิษฐ์จักรสานเป็นขันโตกมีขนาดตั้งแต่ 10 - 24 นิ้ว มีคุณสมบัติพิเศษคือ มีความเหนียวทนทานใช้ได้ยาวนานนับสิบปี แตกต่างจากโตกที่ผลิตจากหวายธรรมชาติที่จะเกิดเชื้อราได้ง่าย มีอายุการใช้งานสั้น การสานโตกมีขั้นตอนที่ไม่ยุ่งยาก ถือเป็นการช่วยสร้างรายได้ให้แก่ผู้สูงอายุได้อีกทาง

นางสาวดวงใจ เอี่ยมสะอาด ประธานวิสาหกิจชุมชนคชาบ้านเจ็ดเสมียน ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ต.เจ็ดเสมียน อ.โพธาราม เปิดเผยว่า ก่อนหน้านี้ได้รวมกลุ่มของผู้สูงอายุในชุมชนจัดกิจกรรมร่วมกัน มีการรวมกลุ่มทำน้ำมันไพลสดทำใช้เองและมีการจำหน่ายแก่ผู้สนใจ โดยมีผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ อ.โพธาราม มาให้ความรู้ ทาง กศน.ยังมาให้ความรู้การทำโตก มีนักท่องเที่ยวสนใจซื้อกลับไปทำให้มีทุนในการจัดซื้อวัสดุมาทำโตกเพิ่มเติมอีก

จากเดิมที่ทาง กศน.จัดสรรมาให้กับทางกลุ่มฯ ซึ่งจะมีการปันผลการจำหน่ายให้แก่สมาชิกในกลุ่มทุกคนในช่วงสิ้นปี โดยจะแบ่งเงินให้ 60เปอร์เซ็นต์กับสมาชิกที่ถือหุ้น การสานโตกจะมีขนาดตั้งแต่ 10 - 24 นิ้ว ราคาขายตั้งแต่ราคา 290 - 650  บาท มีวิธีการทำที่ไม่ยุ่งยาก ใช้เวลาไม่นานขึ้นอยู่กับแต่ละขนาด

นางโชติกา ง่วนสำอาง ผู้อำนวยการศูนย์สิ่งเสริมการเรียนรู้อำเภอโพธาราม เปิดเผยว่า ได้รับงบประมาณจากกรมส่งเสริมการเรียนรู้ในการจัดกิจกรรมส่งเสริมอาชีพให้กับชุมชน โดยชุมชนแห่งนี้ได้ประสานงานมาแต่ดั้งเดิม มีการจัดกิจกรรมส่วนอื่นๆมาแล้ว และได้สอบถามชาวบ้านในชุมชนว่าต้องการให้ส่งเสริมอาชีพด้านใดบ้าง

ทำให้รู้ว่าชุมชนนี้ต้องการทำขันโตก ซึ่งน่าจะมีช่องทางการจำหน่ายได้ หลังจากมาฝึกสอนทำให้เกิดความประสบความสำเร็จเกินคาด ชาวบ้านมีความสนใจ อย่างน้อยน่าจะเป็นอาชีพเสริมที่ช่วยเพิ่มรายได้ให้ชาวบ้านในชุมชน หลังจากที่มีการจำหน่ายออกไปแล้วในบางส่วน โดยมีผู้สนใจสั่งจองเข้ามาอย่างต่อเนื่อง

สำหรับขั้นตอนการทำโตกซึ่งทำจากวัสดุหวายเทียม มีพลาสติกที่ทำเป็นขาโตก และเส้นหวายเทียมลักษณะเป็นสีขาวนวล นำมาขึ้นรูปเป็นวงกลมใช้ตะปูตัวเล็กในการติดตรึงกับขาโตก จากนั้นร้อยหวายเทียมที่เป็นเส้นยาวขัดไปมาบริเวณขอบโตก ประมาณ 4 แถว และสานที่ขอบปากอีก 1 แถว บริเวณขาอีกประมาณ 8 - 9 แถวจัดเรียงเส้นหวายเทียมให้เข้ารูป ก็จะได้โตกที่มีความสวยงามไว้ใช้ในงานได้สารพัดประโยชน์

สำหรับผู้สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดหรือสั่งจองได้ที่นางสาวดวงใจ เอี่ยมสะอาด ประธานวิสาหกิจชุมชนคชาบ้านเจ็ดเสมียน เบอร์  063-1955953