คณะนักวิจัยวิทย์เกษตรฯ ม.มหิดล ร่วมกับ ไบโอเทค สวทช. และวิศวกรรมเคมีจุฬาฯ เผยผลการวิจัย การค้นพบกลไกที่มีความสำคัญในการปรับปรุงการปลูกข้าวภายใต้สภาวะภัยแล้ง

วันนี้ (24 พ.ค.67) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุรวุฒน์ อยู่ยงเวชช์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร (หลักสูตรวิทยาศาสตร์การเกษตร) มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี เปิดเผยข้อมูลจากงานวิจัยว่า “การเรียนรู้กลไกการพัฒนาพืชอาหารในมิติของความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม จะเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในการช่วยปรับสภาวะสมดุลของพืชให้มีผลผลิตดีขึ้นในสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน

เช่น การเตรียมพร้อมให้พืชเผชิญภาวะแปรปรวนจากภาวะโลกรวนและภาวะโลกร้อน ตัวอย่างเช่นการเตรียมกลไกภายในต้นพืชให้ทนต่อการขาดน้ำร่วมกับยังคงรักษาผลผลิตเอาไว้ได้ ซึ่งแนวทางนี้อาจจะเป็นจิ๊กซอร์สำคัญตัวหนึ่ง ที่มีส่วนช่วยพัฒนาพืชอาหารที่สำคัญของประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพืชหลักอย่างข้าว

ทั้งนี้จากความร่วมมือในการเรียนรู้ร่วมกันของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ และมหาวิทยาลัยมหิดล โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย และมหาวิทยาลัยมหิดล

โดยงานนี้ได้รับการผลักดันจากผู้ทรงคุณวุฒิในทีมวิจัยประกอบด้วย ศาสตราจารย์ดร. เหมือนเดือน พิศาลพงศ์  ดร.สุริยันตร์ ฉะอุ่ม และ ดร.รุจิรา ทิศารัมย์ ฯลฯ ซึ่งการวิจัยนี้ ได้ค้นพบกลไกหนึ่งที่เป็นเงื่อนไขในการปรับปรุงการผลิตข้าวเอาไว้ได้ภายใต้สภาวะขาดน้ำ

ด้วยการปลูกพืชร่วมกับเชื้อราไมคอร์ไรซาบางชนิด (AMF; arbuscular mycorrhiza fungi) ที่เป็นการอิงอาศัยแบบเกื้อกูล (symbiosis) สามารถส่งเสริมการเจริญให้ต้นพืช โดย AMFจะช่วยส่งเสริมธาตุอาหารหลักฟอสฟอรัสให้กับต้นข้าว

นอกจากนี้ยังกระตุ้นการสะสมอะมิโนโพรลีนและน้ำตาลในระดับเซลล์ เพื่อช่วยรักษาแรงดันเต่งของเซลล์ด้วยศักย์ออสโมติก (osmotic potential) โดยเฉพาะเมื่อต้นข้าวกระทบกับสภาวะขาดน้ำ ระบบปลูกระดับกระถางภายใต้โรงเรือนควบคุมสภาวะแวดล้อม ซึ่งกลไกนี้ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญสำหรับการวิจัยต่อยอดอื่น ๆ ที่จะถูกพัฒนาขึ้นภายใต้เงื่อนไขการรักษาผลผลิตข้าวเมื่อกระทบต่อสภาวะแล้งในมิติต่าง ๆ ของประเทศไทยในอนาคตโดยผู้สนใจสามารถศึกษาเพิ่มเติมและประยุกต์ใช้องค์ความรู้ได้จากบทความฉบับเต็มในวารสาร Scientific Report 2023; 13:5999. https://doi.org/10.1038/s41598-023-33304-x