กลุ่มผู้ปลูกกล้วยหอมส่งออกบ้านไทยประจัน ในอำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี สร้างรายได้ตลอดทั้งปีจากการปลูกกล้วยหอมทองแบบผสมผสาน ร่วมกับพริกและปาล์ม โดยเน้นการปลูกแบบไม่ใช้สารเคมีเพื่อส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่น ขณะนี้กำลังเร่งทำไม้ค้ำยันเพื่อป้องกันความเสียหายจากพายุที่อาจเกิดขึ้น

นายอนุสรณ์ ฤทธิ์ล้ำ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 5 ตำบลยางหัก และสมาชิกกลุ่มผู้ปลูกกล้วยหอมส่งออกบ้านไทยประจัน เปิดเผยถึงแนวคิดการปลูกกล้วยหอมทองร่วมกับพืชหลากหลายชนิด เช่น พริกอ่อน พริกหอม กล้วยน้ำว้า มะม่วง เงาะ ทุเรียน และปาล์ม ในพื้นที่ 50 ไร่ของตำบลห้วยยางโทน ซึ่งเดิมเป็นที่ดินว่างเปล่า โดยมีสมาชิกในกลุ่มประมาณ 12 ราย การปลูกแบบผสมผสานนี้สร้างรายได้ทั้งระยะสั้นและระยะยาว ที่สำคัญคือเป็นกล้วยที่ปลูกแบบปลอดสารเคมี ทำให้เป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง

นายอนุสรณ์กล่าวว่า การปลูกกล้วยแบบไม่ใช้สารเคมีต้องใส่ใจดูแลเป็นพิเศษ โดยจะใช้ปุ๋ยขี้หมูและขี้วัวอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งเป็นวิธีที่ดีต่อสุขภาพมากกว่าการใช้สารเคมี เทคนิคการปลูกที่สำคัญคือการตัดแต่งใบกล้วยให้โปร่ง และการใช้ไม้ค้ำยันเพื่อป้องกันต้นกล้วยล้มจากลมพายุ โดยเปลี่ยนจากการใช้ไม้ง่ามมาเป็นไม้ดามที่ลำต้น เพื่อลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับผลกล้วย

แม้จะมีความเสี่ยงจากภัยธรรมชาติ แต่ทางผู้ส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่นมีการประกันราคากล้วย หากเกิดความเสียหายจากพายุจะมีการชดเชยต้นละ 25 บาท ทั้งนี้ ประเทศญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับการตรวจสอบการปลูกอย่างเข้มงวด โดยมีตัวแทนสุ่มตรวจพื้นที่เพื่อยืนยันว่าไม่มีการใช้สารเคมี และมีการส่งรายงานการปลูกอย่างต่อเนื่อง

โดยทั่วไป กล้วยหอมจะใช้เวลาปลูกประมาณ 1 ปี แต่หากดูแลดินดีจะสามารถเก็บเกี่ยวได้ภายใน 8 เดือนครึ่ง กลุ่มผู้ปลูกกำลังเร่งทำไม้ค้ำยันเนื่องจากกังวลสถานการณ์พายุในหลายพื้นที่ ซึ่งอาจสร้างความเสียหายให้กับสวนกล้วยได้ ปกติจะค้ำยันเมื่อกล้วยเริ่มออกผล แต่ขณะนี้ต้องค้ำตั้งแต่เริ่มออกปลีเพื่อป้องกันการหักโค่นจากลมหมุน

กล้วยหอมจากกลุ่มนี้เป็นที่ต้องการของผู้บริโภคชาวญี่ปุ่น โดยสังเกตได้จากรหัสปลายทาง เช่น 20015 ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบเนื่องจากรสชาติดี ปลอดภัยจากสารเคมี และยังมีการให้โบนัสแก่ผู้ปลูกที่รักษาคุณภาพได้ดี นอกจากนี้ยังมีการสอบถามความต้องการปุ๋ยหรือวัสดุอื่น ๆ เพื่อสนับสนุนการปลูกในฤดูกาลถัดไป

สำหรับการปลูกปาล์ม ซึ่งเป็นพืชระยะยาว ใช้เวลาประมาณ 4 ปีจึงจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ แต่ก็เป็นรายได้เสริมที่ดี ในระหว่างนั้นยังสามารถปลูกกล้วยได้หลายรอบ นอกจากนี้ยังมีการปลูกพริกหอมใต้ร่มเงาของกล้วย ทำให้ได้ผลผลิตดีและมีคุณภาพ เป็นที่ต้องการของตลาดในราคากิโลกรัมละ 100 บาท

หน่อกล้วยที่เกิดใหม่หลังจากการปลูกต้นเดิมประมาณ 2 เดือน ต้องดูแลดินบริเวณโคนต้นให้แข็งแรงเพื่อป้องกันการหักโค่น ส่วนหน่อที่อยู่ห่างจากโคนต้นเดิมจะทำให้ได้หน่อที่มีคุณภาพดีสำหรับปลูกในรุ่นถัดไป โดยจะเก็บหน่อไว้ประมาณ 1 หน่อต่อต้น สำหรับการปลูกในรุ่นแรกใช้เวลาประมาณ 10-12 เดือน แต่ในรุ่นที่สองจะใช้เวลาเพียง 7 เดือนเศษต่อการเก็บเกี่ยว ในพื้นที่ 1 ไร่ สามารถปลูกกล้วยได้ประมาณ 400 ต้น และหน่อที่แตกออกมายังสามารถขุดไปขายได้อีกด้วย โดยมีราคาขายประมาณหน่อละ 7-8 บาท หากรวมค่าขนส่งจะอยู่ที่ 15 บาท และหากให้ปลูกให้ด้วยจะมีราคา 20 บาทต่อหน่อพร้อมคำแนะนำการปลูก โดยเฉลี่ยแล้ว กล้วย 1 เครือมีราคาต่ำสุด 150 บาท ทำให้ 1 ไร่สร้างรายได้ประมาณ 60,000 - 70,000 บาท หากกล้วยมีน้ำหนักดี อาจสร้างรายได้เกือบ 100,000 บาทต่อไร่ และยังมีเงินประกันภัยธรรมชาติช่วยเหลืออีกด้วย

กลุ่มผู้ปลูกยังได้รับการสนับสนุนและคำแนะนำจากศูนย์เรียนรู้โครงการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในอำเภอโพธาราม โดยมีการอบรมและให้สมุนไพร เช่น กลอย สะเดา ยาสูบ เพื่อใช้ไล่แมลงศัตรูพืชทุก 4 วัน และยังมีสูตรเร่งความหวานจากเปลือกกล้วยและมะละกอสุก ส่วนเหง้ากล้วยและหน่ออ่อนจะนำมาใช้บำรุงต้นกล้วยให้เจริญเติบโตดี

โดยทั่วไป กล้วยที่ได้รับการดูแลอย่างดีจะให้ผลผลิตประมาณ 6-8 หวีต่อเครือ หวีละประมาณ 20 ลูก น้ำหนักหวีละ 3-3.5 กิโลกรัม จำหน่ายในราคาประมาณลูกละ 3.50 บาท การดูแลจะเน้นการตัดปลีกล้วยเมื่อสุดแล้ว การตัดแต่งใบให้โปร่งเพื่อป้องกันรอยขีดข่วน และการตัดแต่งหน่อกล้วยที่เกิดใหม่สม่ำเสมอ สำหรับชุดแรกของการปลูกในพื้นที่ 4 ไร่ เตรียมตัดส่งไปยังประเทศญี่ปุ่นจำนวน 1,700 เครือ

ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อเพื่อศึกษาดูงานได้ที่กลุ่มผู้ปลูกกล้วยหอมส่งออกบ้านไทยประจัน หมายเลขโทรศัพท์ 080-6715012