17 กันยายน 2568 ศาสตราจารย์ นายแพทย์ยง ภู่วรวรรณ ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์ และหัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดเผยผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า สถานการณ์ไข้หวัดใหญ่ในขณะนี้กำลังระบาดอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในกลุ่ม เด็กวัยเรียนตั้งแต่อายุ 5 ปีขึ้นไป ขณะที่ไวรัส RSV ก็ยังคงระบาดหนักในเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ปี

"ไข้หวัดใหญ่กำลังระบาดหนัก
ยง ภู่วรวรรณ
ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์
ศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
17 กันยายน 2568

โควิด 19 จะระบาดก่อนตั้งแต่ปลายเมษายนเป็นต้นมา เมื่อเริ่มลดลง การระบาดของไข้หวัดใหญ่ก็จะเพิ่มสูงขึ้น ไข้หวัดใหญ่จะระบาดตั้งแต่เดือนกรกฎาคม และคงจะน้อยลงในปลายเดือนกันยายน เมื่อนักเรียนเริ่มสอบ และปิดเทอม ขณะนี้ การระบาดเพื่อให้สูงสุดของปี จะพบ เกือบ 1 ใน 3 ของผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจขณะนี้

ฤดูกาลที่ระบาดขณะนี้ ก็ตรงกับ RSV ที่กำลังระบาดมากในเด็กเล็กต่ำกว่า 5 ปี แต่ไข้หวัดใหญ่จะพบในเด็กโตตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไปมากกว่า กล่าวได้ว่าเด็กวัยเรียน จะพบได้สูงมาก และมีการระบาดในโรงเรียน มีเด็กป่วยเป็นโรคทางเดินหายใจ ส่วนใหญ่จะเป็นไข้หวัดใหญ่ เพราะติดต่อกันได้ง่ายมาก บางโรงเรียน มีการป่วยจำนวนมาก

สายพันธุ์ที่ระเบิดขนาดนี้จะเป็นไข้หวัดใหญ่ A มากกว่าไม่บรรยายชนิด B และที่พบส่วนใหญ่จะเป็น ไข้หวัดใหญ่ A H1N1 2009 มากกว่า H3N2 เล็กน้อย ส่วนไข้หวัดใหญ่ B จะเป็นสายพันธุ์วิคตอเรีย 100%

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่เราฉีด ประสิทธิภาพในการป้องกัน ไม่ได้มากขึ้นอยู่กับแต่ละปี แตกต่างกัน โดยเฉลี่ย ตั้งแต่ 30 ถึง 60% เท่านั้น ไม่เหมือนในฉลากยาที่เขียน เพราะในฉลากยา จะถือเอาการวัดระดับภูมิต้านทานที่มากกว่า 1:40 จึงดูเหมือนว่า มีประสิทธิภาพสูง

ประสิทธิภาพไม่สูง จำนวนมากฉีดแล้วก็ยังเป็น เช่น เดียวกับโควิด 19 แต่เราก็ยังฉีดกันทุกปี ทั้งนี้เพราะ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ราคาไม่แพง และมีความปลอดภัยสูง ถึงแม้ประสิทธิภาพการป้องกันได้ไม่มากก็ยังฉีดกันอยู่ทุกปี

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดที่มีขนาดสูง ที่เรียกว่า high dose ที่นำมาฉีดในผู้สูงอายุ การศึกษาในสถานการณ์หมู่มาก เป็นแสนคน ที่เดนมาร์กและสเปน ไม่ได้ลดอัตราการเสียชีวิต และเมื่อเปรียบเทียบในภาพรวมทั้งหมด ก็ไม่ได้แตกต่างกันอย่างมีนัยยะสำคัญทางสถิติ เมื่อเปรียบเทียบกับการให้ขนาดธรรมดา วัคซีนขนาดสูง อาจมีประโยชน์ ในบางกลุ่มโรค เช่นโรคหัวใจ แต่ข้อมูลที่ได้ก็ยังไม่ชัดเจน และการศึกษาทั้ง 2 รายงาน ดูเหมือนว่าจะลดการนอนโรงพยาบาล แต่เมื่อดูลงลึกซึ้งแล้ว ก็ยังตอบคำถามนั้นชัดเจน แต่สิ่งที่แน่นอน คือราคาแพง กว่า วัคซีนขนาดธรรมดา เป็น 10 เท่า ถ้าจะลงทุนใช้วัคซีน มาป้องกันในผู้สูงอายุ ด้วยเงินจำนวนนี้ มีโรคอื่นที่ป้องกันได้ ที่น่าจะคุ้มกว่า ดังนั้นในผู้สูงอายุก็ควรได้รับวัคซีนขนาดธรรมดา ก็น่าจะเพียงพอ ในระบบราชการก็ควรจะต้องมีการพิจารณา"