จากกรณีเพจ Sarawut Hengsawad หรือ "นิ้วกลม" นักเขียนคนดัง โพสต์ข้อความโดยอ้างความเห็นของ "Henning Wehn นักแสดงตลกชาวเยอรมัน แล้วสรุปว่าแทนที่จะมี "มนุษย์​จอมพลัง" เราต้องการ "ระบบจอมพลัง" พร้อมติด แฮชแท็ก #นิ้วกลมชวนสนทนา ตามที่เสนอข่าวไปแล้วนั้น (อ่านข่าวประกอบ : 'นิ้วกลม'นักเขียนดังชี้ สังคมต้องการ'ระบบจอมพลัง'แทนที่'มนุษย์จอมพลัง')

ล่าสุดเพจ "ฤๅ - Lue History" ได้โพสต์พร้อมติดแฮชแท็ก #ฤๅชวนสนทนามั่ง ระบุว่า "Henning Wehn นักแสดงตลกชาวเยอรมันเคยพูดไว้อย่างมีเสน่ห์ว่า “ที่เยอรมันเราไม่บริจาค เราจ่ายภาษี การบริจาคคือความล้มเหลวของรัฐบาล”

ประโยคนี้ถูกนำมาอ้างซ้ำครั้งแล้วครั้งเล่า เพื่อยืนยันแนวคิดว่า “ระบบ” ที่ดีควรทำหน้าที่แทนมนุษย์ไม่ต้องมีใครลุกขึ้นมาเป็นฮีโร่ ไม่ต้องมีการบริจาค ไม่ต้องมีใครเหนื่อยแทนใคร ขอแค่รัฐทำหน้าที่สมบูรณ์แบบทุกอย่างก็พอ

แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง

“ระบบจอมพลัง” มีอยู่เพียงในจินตนาการของนักอุดมคติเท่านั้น

ไม่มีประเทศไหนในโลกที่รัฐสามารถดูแลทุกข์สุขของประชาชนได้ครบถ้วนโดยไม่ต้องพึ่งน้ำใจคนธรรมดาเลยแม้แต่ประเทศเดียว

⸻
ระบบไม่เคยเกิดขึ้นโดยไม่มี “คน”
ระบบรัฐสวัสดิการในยุโรปเหนือที่มักถูกยกย่องว่าเป็นแบบอย่างของ “รัฐจอมพลัง” แท้จริงแล้วไม่ได้ตกลงมาจากฟ้า
มันเริ่มต้นจากคนเล็กๆ ที่กล้าท้าทายทุน กล้าชนกับอำนาจ และกล้าเสียสละเพื่อเปลี่ยนโครงสร้างเดิม
ถ้าไม่มี “คนจอมพลัง” เหล่านั้น ก็จะไม่มีระบบใดถูกสร้างขึ้นเลย
พูดอีกอย่างหนึ่ง “ระบบดีๆ” ไม่ได้เกิดจากระบบ
แต่เกิดจาก “คนดีๆ” ที่สู้กับระบบเดิมจนระบบใหม่ถือกำเนิดขึ้นมา

⸻
ไม่มีรัฐใดในโลกที่ทำหน้าที่สมบูรณ์
เยอรมนีที่ Wehn พูดถึงนั้นเอง มีองค์กรบริจาคมหาศาลตั้งแต่ Caritas, Diakonie, ไปจนถึง Deutsche Rote Kreuz
พวกเขาระดมทุนหลายพันล้านยูโรต่อปี เพื่อดูแลผู้ลี้ภัย คนจน คนพิการ และผู้ประสบภัยพิบัติ
หากระบบรัฐดีจนไร้ช่องโหว่ องค์กรเหล่านี้จะเกิดมาทำไม?
แม้แต่ประเทศที่ร่ำรวยและมีระบบโปร่งใสที่สุดในโลก ก็ยังต้องพึ่งแรงอาสา
เพราะระบบราชการไม่อาจซึมซับความซับซ้อนของความเป็นมนุษย์ได้ทั้งหมด
รัฐอาจมีเงิน แต่ไม่มีหัวใจในทุกมุมเมือง
และนั่นคือช่องว่างที่ “ฮีโร่” และ “จิตอาสา” เข้ามาเติมเต็ม

⸻
“ฮีโร่” ไม่ใช่สัญลักษณ์ของความล้มเหลว แต่คือหัวใจของสังคม
แนวคิดที่มองว่า “การมีฮีโร่คือความล้มเหลวของระบบ” ฟังดูเฉียบคม แต่กลับเย็นชาเกินมนุษย์
โลกนี้ไม่เคยดีขึ้นเพราะระบบล้วนๆ
โลกดีขึ้นเพราะมีคนบางคนที่ “ไม่รอระบบ” แล้วลุกขึ้นทำในสิ่งที่ควรทำ
ระบบอาจดีได้เพราะกฎหมาย
แต่สังคมอบอุ่นได้เพราะหัวใจ

⸻
ระบบจะมีพลัง ก็ต่อเมื่อคนในระบบไม่หมดแรง
ระบบใดๆ จะโปร่งใสเพียงใดก็ไร้ค่า หากคนในระบบอ่อนแอ ท้อแท้ หรือเอาตัวรอดมากกว่าจะรับใช้สังคม
การเรียกร้อง “ระบบจอมพลัง” โดยไม่พูดถึง “คนในระบบ” ก็ไม่ต่างจากการหวังให้หุ่นยนต์มีจิตสำนึกทางศีลธรรม
เพราะสุดท้ายแล้ว “ระบบ” คือผลรวมของมนุษย์จำนวนหนึ่งที่เลือกจะทำหน้าที่ หรือไม่ทำ

⸻
โลกไม่ต้องการเลือก “ระบบ” หรือ “ฮีโร่”
โลกต้องการ “ระบบที่มีฮีโร่อยู่ในนั้น”
เราควรเรียกร้องให้รัฐมีประสิทธิภาพ
แต่ในขณะเดียวกัน เราก็ต้องไม่หยุดเชิดชูคนที่ยังลุกขึ้นมาทำความดี แม้ระบบจะยังไม่สมบูรณ์
เพราะถ้าโลกนี้ไม่มีคนแบบนั้น “ระบบ” จะกลายเป็นเพียงกลไกที่ไร้ชีวิต

⸻
สังคมที่หวังแต่ระบบโดยไม่เหลือที่ให้คนดีลงมือทำ
จะกลายเป็นสังคมที่เย็นชา เต็มไปด้วยคนรอให้ “ใครบางคน” แก้ปัญหาแทน แต่ไม่มีใครยอมลงมือทำเอง
ดังนั้น แทนที่จะฝันถึง “ระบบจอมพลัง” ที่ไม่มีวันเกิดขึ้นจริง
เราควรสร้าง “มนุษย์จอมพลัง” ให้มีอยู่จริงในทุกระบบที่เรายังต้องอยู่ด้วยต่างหาก

#ฤๅชวนสนทนามั่ง

นอกจากนี้ เพจ ฤๅ - Lue History ยังได้โพสต์แบนเนอร์ "โลกนี้ไม่เคยดีขึ้นเพราะระบบล้วนๆ โลกดีขึ้นเพราะมีคนบางคนที่ "ไม่รอระบบ" แล้วลุกขึ้นทำในสิ่งที่ควรทำ

- 006