เปิดที่มา‘F-16’ กว่าจะประจำการ‘กองทัพอากาศ’ อดีตถึงปัจจุบันฤทธิ์เดชเป็นที่ประจักษ์

26 ธันวาคม 2568 พล.อ.ท.วัชระ ฤทธาคนี หรือ “เสธ.นิด” อดีตนักบินกองทัพอากาศ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “Vachara Riddhagni” มีเนื้อหาดังนี้...

เรื่องที่คนไทยควรรู้ ที่มาของ F-16 Thailand ซึ่งต้องขออนุญาตกล่าวถึงคุณูปการของ พล.อ.อ.ประพันธ์ ธูปะเตมีย์อดีตผู้บัญชาการทหารอากาศ ซึ่งริเริ่มอย่างจริงจัง  และชัดเจนในการจัดหา F-16 อันเป็นกำลังรบหลักทางอากาศ ของไทยในปัจจุบัน

โดยในประมาณปี ๒๕๒๖ เมื่อ พล.อ.อ.ประพันธ์ ได้รับพระราชโองการเป็น ผบ.ทอ.ท่านริเริ่มโครงการจัดหา F-16 ทันทีและฝ่ายเสนาธิการได้ข้อยุติเรื่อง “คุณสมบัติที่ ทอ.ต้องการ” ในขณะนั้น

ทอ.ดำเนินการติดต่อผ่านกระบวนการ FMS ที่สหรัฐฯกำหนด แบบ “การจัดหาแบบรัฐต่อรัฐ” ฝ่ายสหรัฐฯมี JUSMAGTHAI เป็นหน่วยประสานกับ กห.สหรัฐฯซึ่งเป็นผู้คัดกรองว่าจะ “อนุญาตให้ขายหรือไม่ขาย” ให้ประเทศที่ ๒

หาก กห.สหรัฐฯเห็นว่าเหมาะสมก็ทำเรื่องเข้ารัฐสภาเพื่อให้รัฐสภาออกกฎหมายอนุญาตให้บริษัทผู้ผลิตขายให้ประเทศที่ ๒ ได้

ในชั้นต้น กห.สหรัฐฯเห็นด้วยว่า ทอ.ไทยควรมี F-16 แต่อนุญาตให้ซื้อ F-16 f-100 ซึ่งขณะนั้น Platt &Whitney ผลิตเครื่องยนตร์ f-200 แล้วและดีกว่าและ ทอ.จึงขอซื่อ F-16 f-200 แต่สหรัฐฯปฏิเสธ

ดังนั้น ผบ.ทอ.จึงติดต่อจีนและเปลี่ยนโครงการจัดหา F-16 เป็นเครื่องบินขับไล่จีน ซึ่งขณะนั้น จีนสร้าง F-6 ในรุ่นที่ขายต่างชาติ (ทอ.จีนใช้ J-6) ทอ.ส่งจึงนักบินไทยไปทดลองบินอีกด้วย

ทันที่สหรัฐฯรู้ว่า ทอ.เปลี่ยนแผน กห.สหรัฐฯจึงส่งนายพลอากาศโทมาเจรจากับ ทอ.ทันทีและยอมขาย F16 f-200 ให้กองทัพอากาศและได้เข้าประจำการในปี ๒๕๓๑ โดย ทอ.ส่งนักบินไปฝึกบินที่สหรัฐฯและน.ท.อิทธิพร ศุภวงศ์ เป็นหัวหน้าชุดและได้เป็น ผบ.ฝูงบิน คนแรกและต่อมาเป็น ผบ.ทอ.และในนักบินชุดแรกที่ฝึกที่สหรัฐฯมี ร.อ.ประจิน จั่นตอง ร่วมอยู่ด้วยและต่อมาเป็นผบ.ทอ.เช่นกัน

การตัดสินใจแบบเด็ดขาดรวดเร็วและมีหลักการและเหตุผลในการเจรจาต่อรองของ พล.อ.อ.ประพันธ์ ธูปะเตมีย์เป็นกุญแจสำคัญยิ่ง ทั้งๆที่มีอิทธิพลภายในกดดันให้ทอ.ยอมรับ F/16f-100 แต่ ผบ.ทอ.ไม่สนใจ

(เพราะ F16 f-100 มีสมรรถนะสูงกว่า F-5 ไม่มากนัก ทอ.จึงเลือก F-16 f-200)

F-16 f-200 ฝูงแรกนั้น ทอ.ส่งไปฝึกการบินรบ นามเรียกขานการฝึกว่า  Cope Thunder ในปี ๒๕๓๔ ที่สนามฝึกใช้อาวุธทุกมิติที่ Crow Valley ฐานทัพอากาศ ฟิลิปปินส์ (ที่ตั้งกองทัพอากาศที่ ๑๓ ของ ทอ.สหรัฐฯ) โดยมี น.ท.อิทธพร เป็น ผบ.หน่วยบิน รวมบินซ้อมรบเต็มรูปแบบกับ นักบินทอ.สหรัฐฯและทร.สหรัฐฯ

ขอกราบขอบพระคุณ พล.อ.อ.ประพันธ์ ธูปะเตมีย์ ที่มุ่งมั่นพัฒนากองทัพอากาศให้เข้าสู่ เครื่องบินรบยุคที่ ๔ ตั่งแต่ปี ๒๕๓๑ จนปัจจุบันยังมีฤทธิ์เดชเป็นที่ประจักษ์