21 ก.ค.59 ดร.กมล รอดคล้าย เลขาธิการสภาการศึกษา(เลขาธิการ กกศ.) เปิดเผยว่า สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) กำหนดจัดกิจกรรมเฉลิมฉลอง ๑๕๐ ปี เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (หม่อมราชวงศ์เปีย  มาลากุล) บุคคลสำคัญของโลก อดีตองคมนตรี และเสนาบดีกระทรวงธรรมการ(กระทรวงศึกษาธิการ ในปัจจุบัน) ในฐานะบุคคลสำคัญของโลก พ.ศ.2559-2560 ตามมติในการประชุมสมัยสามัญ องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ครั้งที่ 38 เมื่อปี 2558 และในโอกาส พ.ศ. 2560 เป็นวาระครบ 150 ปี ชาตกาลของท่าน

รัฐบาลโดยกระทรวงศึกษาธิการ ได้ระลึกถึงคุณูปการที่เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีบำเพ็ญเป็นหิตานุหิตต่อวงการการศึกษาไทย เช่น การร่างโครงแผนการศึกษาในกรุงสยาม (พ.ศ.2441) การบุกเบิกการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาและอาชีวศึกษา และการกล่อมเกลาเยาวชนให้รู้สำนึกในหน้าที่ พลเมือง เป็นต้น ดังนั้น สกศ.ในฐานะองค์กรที่เสนอชื่อบุคคลสำคัญเข้ารับการพิจารณาคัดเลือก ได้กำหนดจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองบุคคลสำคัญของโลกท่านนี้ ในระหว่างปี 2559 (ครบรอบ 100ปี ของการถึงแก่อสัญกรรม) – 2560(ครบ 150ปี ชาตกาล) ด้วยรำลึกถึงคุณูปการและเพื่อเชิดชูเกียรติคุณเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ที่มีต่อวงการศึกษาไทยให้เป็นที่รู้จักสืบต่อไป

เลขาธิการ สกศ.กล่าวว่า เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี เป็นกำลังสำคัญในการวางรากฐานการศึกษาไทยสมัยใหม่ ในยุคเริ่มต้นท่านได้สนองพระราชภาระในการจัดการศึกษาสมัยใหม่ในสยาม ด้วยการกระจายการศึกษาสู่หัวเมืองต่าง ๆ ทั่วทั้งพระราชอาณาจักร ให้ทวยราษฎร์ได้มี  การศึกษาถ้วนหน้าเสมอกัน พร้อมทั้งจัดให้มีหลักสูตรและแผนการศึกษาเป็นครั้งแรก นอกจากนี้ท่านยังนิพนธ์หนังสือที่ใช้เป็นแบบเรียนเพื่อปลูกฝังความมีระเบียบวินัยของคนในชาติ เช่น แบบเรียนจรรยาสมบัติของผู้ดี พลเมืองดี ทั้งยังนิพนธ์คำร้องเพลงสามัคคีชุมนุม ซึ่งนำทำนองของเพลง Auld Lang Syne  มาแต่งคำร้องภาษาไทยได้อย่างไพเราะเหมาะสม เป็นต้น

ดร.กมล กล่าวต่อว่า สำหรับการจัดกิจกรรมเฉลิมฉลอง 150 ปี เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ประกอบด้วย การประกวดตราสัญลักษณ์และการจัดทำดวงตราไปรษณียากร และรวบรวมประวัติเพื่อเผยแพร่  การปาฐกถาพิเศษ ชุด “การศึกษาคือรากแก้วแห่งแผ่นดิน” (Education as Root of the Nation) โดยร่วมกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และมหาวิทยาลัยบูรพา เพื่อเผยแพร่ประวัติ จริยวัตรที่ดีงาม ตลอดจนหลักคิด และแนวทางที่เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีได้มอบไว้ให้แก่การศึกษาไทย ทั้งนี้ สกศ.จะนำข้อมูลเผยแพร่ในเวบไซต์ www.onec.go.th

“นอกจากนี้ ยังมีการจัดทำหนังสือที่เกี่ยวข้องกับประวัติและผลงานอันทรงคุณค่ามอบให้แก่สถานศึกษาทุกระดับ ทุกแห่ง รวมทั้งส่วนราชการ เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ทางด้านการศึกษาต่อไป และพิธีประกาศเกียรติคุณเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีเป็นบุคคลสำคัญของโลก จึงขอฝากประชาสัมพันธ์ ไปยังทุกหน่วยงานทุกองค์กร ได้ร่วมกันจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองในโอกาสครบรอบ 150 ปี ชาตกาล เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี โดยพร้อมเพรียงกัน” ดร.กมล กล่าว

ด้านศ.พิเศษธงทอง จีนทรางศุ ประธานคณะกรรมการฝ่ายวิชาการของคณะกรรมการจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองวาระ 150 ปี ชาตกาล เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (หม่อมราชวงศ์เปีย  มาลากุล) กล่าวว่า เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ได้สนองพระราชภาระในการจัดการศึกษาสมัยใหม่ในสยามด้วยการกระจายการศึกษาสู่หัวเมืองต่าง ๆทั่วทั้งพระราชอณาจักร ให้ทวยราษฎร์ได้มีการศึกษาถ้วนหน้าเสมอกัน พร้อมทั้งจัดให้มีหลักสูตรและแผนกการศึกษาเป็นครั้งแรก นอกจากนี้ ท่านยังนิพนธ์หนังสือที่ใช้เป็นแบบเรียน เพื่อปลูกฝังความมีระเบียบวินัยของคนในชาติ อาทิ แบบเรียนจรรยาสมบัติของผู้ดี พลเมืองดี จรรยาแพทย์ อักขรวิธี แบบเรียนราชการกรมมหาดเล็ก ฯลฯ อีกทั้งยังนิพนธ์คำร้องเพลงสมมัคคีชุมนุม ด้วย

"ม.ร.ว.เปีย นับเป็นปูชนียบุคคลที่น่ายกย่องทางด้านการศึกษาอย่างแท้จริง ซึ่งการจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองวาระครบ 150 ปี ชาตกาล ในครั้งนี้ จะเริ่มทยอยจัดตั้งแต่ปี 2559 ไปจนถึงสิ้นปี 2560

ทั้งนี้ รูปแบบกิจกรรมจะมีการเผยแพร่ข้อมูลความรู้และประวัติของท่าน เพื่อเป็นการนำบทเรียนให้คนไทยทุกคนได้ตระหนัก รับรู้ถึงความเป็นมาและความสำคัญของการศึกษาไทย ซึ่งเป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจว่ามหาบุรุษของเรานั้นคิดอะไรไว้บ้าง เป็นร่องลอยที่น่าศึกษาของคนที่มีความรู้ มีคุณธรรมที่น่ายกย่อง"