9 มิ.ย.61 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าที่หมู่บ้านช้างบ้านหนองบัว ม.14 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ ได้มีการ “รำหมูดหมัด”  ภาษากวย หรือกูย ชนพื้นถิ่นสุรินทร์ หากชนพื้นเมืองเขมรสุรินทร์จะเรียกว่า “เรือมะม๊วด”  หรือภาษาไทยเรียกว่า "รำแม่มด"  ซึ่งเป็นประเพณีวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ เพื่อเป็นการแก้บน หรือคนในครอบครัวไม่สบายจะต้องทำพิธีรำแม่มด เพื่อให้หายจากการเจ็บป่วย  ด้วยพลังที่อยู่เหนือธรรมชาติที่คนอีสานให้ความเคารพนับถือเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจให้มีความ รู้สึกมั่นคงปลอดภัย และยึดเหนี่ยวความสัมพันธ์ของคนในสังคมมักจะอยู่ในรูปแบบของเรื่องเกี่ยวกับ“ผี”  เพราะความเชื่อเรื่อง “ผี” หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในธรรมชาติเป็นที่มาของการดำเนินชีวิตทั้งของส่วนบุคคลและของชุมชนโดยรวม

พิธีกรรมการรักษาโรคโดยการนับถือผีในภาคอีสานโดยเฉพาะในพื้นที่จังหวัด บุรีรัมย์ สุรินทร์ และศรีสะเกษ ที่มีความแตกต่างกันทางวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ถึง  4 ชาติพันธุ์หลักๆ คือ เขมร (เขมรถิ่นไทย) ส่วย (กวย กูย  โกย) ลาว (ลาวอีสาน)  และเยอ วัฒนธรรมการนับถือผียังมีความเข้มแข็งและมีการสืบทอดติดต่อกันมาอย่างต่อเนื่องและยังมีผลต่อระบบความสัมพันธ์ทางเครือญาติและชุมชนตลอดจนระบบการรักษาดูแลสุขภาพตามความเชื่อของแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์   ความเชื่อในเรื่องของการรักษาโรคโดยพิธีกรรมการนับถือผีในแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ต้องการของผู้รับการรักษาหรือกลุ่มคนในชาติพันธุ์เดียวกันนั่นก็คือ  การหายจากการเจ็บป่วยและมีชีวิตที่สงบสุข  แต่มีความแตกต่างกันเรื่องของพิธีกรรมและตระกูลผีที่ตัวเองนับถือ กลุ่มชาติพันธุ์เขมร นับถือผีมะม๊วตหรือแม่มด กลุ่มชาติพันธุ์ส่วยหรือกูย นับถือผีนางออหรือแม่สะเอ็ง  กลุ่มชาติลาวนับถือผีฟ้าหรือผีแถน กลุ่มชาติพันธุ์เยอนับผีแม่สะเอ็งกิจกรรมการรักษาโรคโดยพิธีกรรมการนับถือผีของทั้งสี่กลุ่มชาติพันธุ์จะมีโครงสร้างความสัมพันธ์กันแบบกลุ่มเครือข่ายหรือเรียกว่า “สาย” ในกลุ่มชาติพันธุ์เดียวกันอาจจะมีหลายกลุ่มเครือข่าย หรือหลายสายก็ได้  วิธีการรักษาโรคโดยพิธีกรรมความเชื่อเกี่ยวกับผี เป็นวิธีการรักษาโรค ที่ไม่ได้ใช้ ยา หรือสมุนไพร หรือวัตถุใดเป็นเครื่องมือในการรักษาแต่เป็นวิธีการรักษาโดยใช้รูปแบบการรวมกลุ่มเครือญาติ ซึ่งถือได้ว่าเป็นระบบการดูแลสุขภาพแบบเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกันของชุมชน  ระบบนี้เรียกว่าการแพทย์แบบวัฒนธรรม  คือการใช้กระบวนการทางสังคมวัฒนธรรมมาเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการทางสุขภาพ  ส่วนเครื่องมือหรือกิจกรรมที่ใช้เป็นสื่อในการทำการรักษาก็คือ ดนตรีและฟ้อนรำ หรือเรียกว่า  สังคีตบำบัด (ดนตรีบำบัด) 

นางเสาร์ ศาลางาม อายุ 71 ปี และนางไล สมสวย อายุ 50 ปี บ้านเลขที่ 41 บ้านหนองบัว ครูรำหมูดหมัด  ได้ร่วมประกอบพิธีกรรม  โดยการเชิญทั้งวิญญาณคนเป็น และวิญญาณคนตาย ไปแล้ว ให้เข้ามาอยู่ในร่างของนางเสาร์ วิญญาณ คนไหนเข้าที่เข้ามา  เขาก็จะรำทำท่าทาง และเสียงก็จะเหมือนคนนั้นและในวันนี้วิญญาณของทุกคนเข้ามาหานางเสาร์ เพียงคนเดียว นางเสาร์จะเลือกเสื้อผ้า ก็จะมีทั้งผ้านุ่งซิ่นไหม  ผ้าโสร่ง สไบ ผ้าขาวคะม้า และอื่นๆอีกหลายอย่าง  ในระหว่างนั้นหมอแคนและมือกลองก็ช่วยกันบรรเลงดนตรีพื้นบ้านอย่างสนุกสนาน แต่เต็มไปด้วยความเข้มขลัง พลังเหนือธรรมชาติ พิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์  เรือมะม๊วดหรือรำแม่มด ที่ชาวบ้านเชื่อ รักษาโรคต่างๆได้จริง

โดยมี นายเบา สืบเทพ อายุ 83 ปี เป็นมือหมอแคน อยู่บ้านเลขที่ 114 ม.1 บ้านกระโพ ต .กระโพ. อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ และ นายกำพล จิตรหาญ อายุ 72 ปี เป็นมือกลอง ทั้งสองเป็น ชาวบ้านกระโพ ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์

นายเบา สืบเทพ อายุ 83 ปี มือหมอแคน กล่าวว่า  ตนได้เป่าแคนมาตั้งแต่ ยังหนุ่มๆ รับเป๋าแคนทั่วราชอาณาจักร แต่ละงานได้เงินค่าเป่าแคนประมาณ 1,000-3,000 หรือมากกง่านั้น แล้วแต่เจ้าภาพ โดยเริ่มเป่าแคน ตั้งแต่ก่อนจะเริ่มพิธีกรรม จะต้องมีอาจารย์ร่างทรงนำเข้า เละนำออกถึงจะเสร็จพิธี