นายประสงค์ ประไพตระกูล รักษาราชการแทนอธิบดีกรมการข้าว เปิดเผยหลังประชุมว่า กรมการข้าวไม่ได้นิ่งนอนใจในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงลงพื้นที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดยการทำความเข้าใจ ตลอดจนขอความร่วมมือทั้งเกษตรกรและผู้ประกอบการอย่างต่อเนื่อง รวมถึงกวดขันสถานที่รวบรวมเมล็ดพันธุ์ควบคุมข้าวเปลือกและร้านจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวให้ปฏิบัติตามพ.ร.บ.พันธุ์พืช พ.ศ.2518 ล่าสุดเก็บตัวอย่างข้าวจากท่าข้าวในจ.นครสวรรค์มาวิเคราะห์ตรวจสอบตามหลักวิชาการ เบื้องต้นยังไม่สามารถชี้ชัดได้ว่าเป็นข้าวพันธุ์ใด แม้ตามความเข้าใจของเกษตรกรจะเรียกว่า “ข้าวหอมพวง” ซึ่งหมายถึงข้าวจัสมิน 85 ตามชื่อที่โรงสีใช้เรียกข้าวพันธุ์นี้ แต่ข้อเท็จจริงตามหลักวิชาการ ทั้งข้าวหอมพวงและข้าวจัสมิน 85 เป็นข้าวคนละพันธุ์กัน

“ในประเทศไทยมีข้าวที่ใช้ชื่อหอมพวงอยู่จริง แต่เป็นข้าวที่เก็บรักษาพันธุ์อยู่ในธนาคารเชื้อพันธุ์ข้าว ส่วนข้าวจัสมิน 85 นั้น เป็นพันธุ์ข้าวจากสถาบันวิจัยข้าวระหว่างประเทศ (International Rice Research Institute : IRRI) ซึ่งเวียดนามขอเมล็ดพันธุ์มาพัฒนาพันธุ์เพื่อการค้าจนเป็นที่รู้จักในปัจจุบัน สำหรับประเทศไทยได้ขอเมล็ดพันธุ์เพื่อศึกษาเท่านั้น ดังนั้น เพื่อความชัดเจนกรมการข้าวจึงตรวจสอบหาพันธุ์ที่แท้จริงใน 2 แนวทาง คือ 1)ประเมินทางสัณฐานวิทยาด้วยการปลูกเปรียบเทียบกับข้าวพันธุ์หอมพวงในธนาคารเชื้อพันธุ์และข้าวจัสมิน 85 ประมาณ 5-6 เดือน และ 2)ประเมินทางพันธุศาสตร์ด้วยการตรวจ DNA ซึ่งการตรวจสอบตัวอย่างทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 3 เดือน” นายประสงค์กล่าว

กรมการข้าวเป็นห่วงทุกฝ่ายที่ยังปลูกและซื้อขายข้าวพันธุ์นี้ เนื่องจากยังไม่ได้ขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชจากกรมวิชาการเกษตร ดังนั้น หากเกษตรกรต้องการปลูกข้าวพื้นนุ่ม ควรเลือกพันธุ์ที่ภาครัฐส่งเสริม เช่น กข21 กข31 กข39 กข43 กข53 กข77 ซึ่งผ่านการปรับปรุงพันธุ์มีคุณภาพตามหลักวิชาการ มีเมล็ดพันธุ์คุณภาพจำหน่ายถูกต้องตามกฎหมาย อย่างไรก็ตาม สมาคมผู้รวบรวมฯเสนอให้กรมการข้าวเร่งพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นนุ่มเพื่อตอบโจทย์ความต้องการข้าวพื้นนุ่มที่มีคุณภาพและราคาถูกกว่าข้าวหอมมะลิ ซึ่งมีราคาสูงในรอบหลายปี กรมการข้าวตอบรับข้อเสนอนี้ จึงเร่งประชุมคณะกรรมการรับรองพันธุ์ข้าววันที่ 21 กุมภาพันธ์ เพื่อรับรองพันธุ์ข้าวพื้นนุ่มพันธุ์ใหม่ที่โดดเด่นด้านให้ผลผลิตสูงประมาณ 1 ตัน/ไร่ และต้านทานโรคและแมลงกว่าพันธุ์อื่น โดยกำหนดเป็นพันธุ์ กข79 พร้อมเร่งผลิตเมล็ดพันธุ์และวางแผนกระจายพันธุ์ไปสู่พื้นที่ที่เหมาะสม เพื่อให้เกษตรกรใช้เพาะปลูกได้เร็วที่สุด พร้อมเชื่อมโยงกับตลาดรับซื้อไว้ด้วย